Lictor

Cesare Vecellio tarafından yapılmış fasces taşıyan Lictor resmi.

Lictor, Latince ligare (bağlamak) sözcüğünden türetilen, asıl görevi Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu döneminde imperium yetkisi taşıyan üst düzey magistraların güvenliğini sağlamak olan Romalı özel bir sivil hizmetli sınıfı. Lictor geleneğinin kökeni Roma'nın bir krallık olduğu döneme, hatta bir olasılığa göre Romalıların komşuları olan Etrüskler'e kadar gider.

Seçilebilme koşulları

Lictorlar başlangıçta pleblerden seçilmelerine rağmen Roma tarihinin uzunca bir döneminde azatlı köleler arasından seçilmişlerdir. Roma içerisinde toga giyme hakkı ettiklerinden beri Roma yurttaşıydılar. Lictorlar fizik olarak güçlü kuvvetli kişiler arasından seçilirdi. Lictorlar askerlik hizmetinden muaf olup kendilerine hizmetlerine karşılık belirli bir aylık (İmparatorluğun ilk yıllarında 600 sesterces civarında bir ödemeydi) ödenirdi ve kurumsal bir yapı olarak organize olmuşlardı. Çoğunlukla Magistralar tarafından bizzat seçilseler de zaman zaman kura ile seçildileri de görülürdü.

Lictor'un görevleri

Lictorların asıl görevi imperium yetkisine sahip magistraların kişisel güvenliğini sağlamaktı. Roma içerisinde fasceslerle süslenmiş değnekler, Roma şehir duvarlarının ötesinde ise yürütme gücünü temsil eden baltalar taşırlardı. Seçilmiş Roma Diktatörlerine bağlı lictorlar Roma içerisinde de balta taşıyabilirlerdi. Bağlı bulundukları Magistra'yı gittiği yer her neresi olursa olsun, Forum, ikametgâhı, tapınaklar ve hamamlar da dahil, takip ederlerdi. Lictorlar belirli bir sıraya göre organize olurlar ve primus lictor olarak adlandırılan baş Lictor Magistranın sağ önünde durur ve emirlerini beklerdi. Eğer bir kalabalık ile karşılaşırlarsa, özel bir saygı gösterilen Roma matronları hariç herkesi kenara iterek efendileri için yolu açarak onun güvenliğini sağlarlardı. Aynı zamanda Magistra kalabalığa seslenirken kalabalık ile Magistra arasında dururlardı. Magistralar Lictorlarını ancak özgür bir şehri ziyaret ediyorlarsa ya da Magistra kendisinden daha üst düzey bir Magistraya hitap ediyorsa etrafından uzaklaştırırdı. Lictorların aynı zamanda yasal ve cezai görevleri vardı; efendilerin emri ile Roma yurttaşlarını tutuklayabilir ve cezalandırabilirdi. Kamusal törenlerde, eğer Vesta bakirelerinin katılması bir gereklilik ise kendilerine bir Lictor eşlik ederdi.

Magistratusların sahip olduğu imperium'un gücü ona eşlik eden lictorların sayısı ile sembolize edilirdi:

• Diktatör: Pomerium dışında 24, içinde 12 Lictor.
• Konsül: 12 lictor
• Prokonsül: 11 lictor
• Magister Equitum: 6 lictor
• Praetor: 6 lictor, Pomerium içinde 2 Lictor
• Propraetor: 5 lictor
• Curule aediles: 2 lictor

Bazen, cenazeler ya da politik yeniden bir araya gelmelerde şehrin bu yurttaşa olan saygısını göstermek için lictorların normal yurttaşlara da verildiği olurdu.

Lictor curiatus

Lictor curiatus (çoğul lictores curiati), değnek ya da fasces taşımayan ve dinsel görevi olan özel bir Lictor grubudur. Sayıları zaman zaman otuza ulaşan bu Lictorlar Roma'nın en büyük din adamı olan Pontifex Maximus'un emrinde görev yaparlardı. Genellikle kurban edilecek adak hayvanlarını altara götürürken görülürlerdi. Vesta bakireleri ve flamenler de lictor curiatus tarafından korunurdu. İmparatorluk Romasından hanedan kadınları da iki adet lictor tarafından korunurdu. Lictores curiati ayrıca comitia curiata nın toplanmasından sorumluydu.

Dış bağlantılar

• Livius.org: Lictor 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce), 17-12-2008 tarihinde ziyaret edildi.