Lipan Apaçileri - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kaynakça
  • 2 Bibliyografya
  • 3 İleri okumalar

Lipan Apaçileri

  • مصرى
  • Авар
  • Беларуская
  • Brezhoneg
  • Català
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Français
  • Hrvatski
  • İtaliano
  • Plattdüütsch
  • Norsk bokmål
  • Polski
  • Português
  • Русский
  • Simple English
  • Slovenščina
  • Svenska
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Lipan Apaçileri, yüzyıllardır Güneybatı ve Güney Ovaları'nda yaşayan Güney Atabask yerli halkı olan Apaçilerin bir koludur. Avrupalılar ve Afrikalılarla temas kurulduğu sırada New Mexico, Colorado, Oklahoma, Teksas[1] ve kuzey Meksika'da yaşıyorlardı. Tarihsel olarak, Apaçilerin en doğudaki koluydular.[2]

Lipan Apaçilerinin soyundan gelenler ağırlıklı olarak Teksas, New Mexico, Oklahoma, Arizona ve kuzey Meksika'da yaşamaktadır.[3][4][5][6] Bazıları federal olarak tanınan üç kabileye kayıtlıdır: New Mexico'daki Mescalero Apaçi Kabilesi, Oklahoma'daki Tonkawa Kızılderili Kabilesi, ve Kiowa Apaçi veya Ova Apaçisi olarak da bilinen Oklahoma Apaçi Kabilesi.[7][8] Ancak Lipan Apaçileri federal olarak tanınan bir kabile değildir.[7] Ayrıca, Lipan Apaçi soyundan gelenler federal olarak tanınmayan grupların üyeleridir.[4][9][10]

New Mexico'dan iki Lipan Apaçi çocuğu, Kesetta Roosevelt (ö. yaklaşık 1906)[11] ve Jack Mather (ö. 1888), Carlisle Kızılderili Okulu'nda, yaklaşık 1885.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Mescalero Apache Research Report (2020), p. 3.
  2. ^ Swanton, The Indian Tribes of North America, p. 301
  3. ^ "Ypandes Lipan Apache". New Mexico Alliance of Health Councils. Erişim tarihi: December 15, 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  4. ^ a b Caldwell, Robert (September 6, 2024). "Choctaw-Apache Tribe of Ebarb". 64 Parishes (İngilizce). Erişim tarihi: 2024-12-15. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  5. ^ "Lipan Tribe: The Mexican Apaches that do not appear in textbooks". Mexico Daily Post (İngilizce). 2022-10-21. Erişim tarihi: 2024-12-15. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  6. ^ "Mescalero Apache Tribe 1873-2023" (PDF). nmlegis.gov. November 2, 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: December 15, 2024. 
  7. ^ a b May, Jon D. "Apache, Lipan". The Encyclopedia of Oklahoma History and Culture. Erişim tarihi: 26 November 2022. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  8. ^ Everett, Dianna. "Apache Tribe of Oklahoma | The Encyclopedia of Oklahoma History and Culture". Oklahoma Historical Society | OHS (İngilizce). Erişim tarihi: 2024-12-15. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  9. ^ Baddour, Dylan (2 July 2022). ""Labeled 'Hispanic'"". Texas Observer. Erişim tarihi: 23 November 2022. 
  10. ^ McElfresh, Amanda (2023-05-28). "Coco Tribe welcomes Lafayette Parish's renewed interest in heritage and traditions during bicentennial year". The Advocate (İngilizce). Erişim tarihi: 2024-12-15. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  11. ^ "Lipan Tribe: The Mexican Apaches that do not appear in textbooks". Mexico Daily Post (İngilizce). 2022-10-21. Erişim tarihi: 2024-12-15. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Dunn, William Edward (January 1911). "Apache Relations in Texas, 1718–1750". The Quarterly of the Texas State Historical Association. 14 (3): 198–27228 November 2022. 
  • "Mescalero Apache Research Report" (PDF). Texas Histories. Texas Department of Transportation. July 2020. Erişim tarihi: 26 November 2022. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  • Swanton, John R. (2003). The Indian Tribes of North America. Washington, DC: Smithsonian Institution. ISBN 978-0-806317304. 

İleri okumalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Carlisle, JD. Dissertation. "Spanish Relations with the Apache Nations East of the Rio Grande". The University of North Texas, May 2001
  • Dunn, William E. "Missionary activities among the eastern Apaches previous to the founding of the San Sabá missions." Texas State Historical Association Quarterly, 15.
  • Dunn, William E. "The Apache mission on the San Sabá River, its founding and its failure." Texas State Historical Association Quarterly, 16.
  • Opler, Morris E. (1936). "The kinship systems of the southern Athabaskan-speaking tribes." American Anthropologist, 38, 620-633.
  • Opler, Morris E. (1938). "The use of peyote by the Carrizo and the Lipan Apache." American Anthropologist, 40 (2).
  • Opler, Morris E. (1940). Myths and legends of the Lipan Apache. Memoirs of the American Folk-Lore Society (Vol. 36). New York: American Folk-Lore Society, J. J. Augustin Publisher.
  • Opler, Morris E. (1945). "The Lipan Apache Death Complex and Its Extensions." Southwestern Journal of Anthropology. 1: 122-141.
  • Opler, Morris E. (1959). "Component, assemblage, and theme in cultural integration and differentiation." American Anthropologist, 61 (6), 955-964.
  • Opler, Morris E. (1968). "Remuneration to supernaturals and man in Apachean ceremonialism." Ethnology, 7 (4), 356-393.
  • Opler, Morris E. (1975). "Problems in Apachean cultural history, with special reference to the Lipan Apache." Anthropological Quarterly, 48 (3), 182-192.
  • Opler, Morris E. (2001). Lipan Apache. In Handbook of North American Indians: The Plains (pp. 941–952). Washington, D.C.: Smithsonian Institution.
  • g
  • t
  • d
Apaçiler
Gruplar
  • Chiricahua
  • Jicarilla
  • Lipan
  • Mescalero
  • Mimbreños
  • Plains
  • Salinero
  • Batı Apaçileri
    • Tonto
Kabileler
  • Apache Tribe of Oklahoma
  • Fort Sill Apache Tribe
  • Fort McDowell Yavapai Nation
  • Jicarilla Apache Nation
  • Mescalero Apache Tribe
  • San Carlos Apache Tribe
  • Tonto Apache Tribe
  • White Mountain Apache Tribe
  • Yavapai Apache Nation
Diğer başlıklar
  • Apache Wars
  • Apacheria
  • Language
  • g
  • t
  • d
New Mexico'nun yerli halkları
Genel bakış
  • History of New Mexico
  • Outline of New Mexico
  • History of slavery in New Mexico
New Mexico'ya özgü
federal düzeyde tanınan kabileler
Apache
  • Jicarilla Apache
    • language
  • Mescalero Apaçileri
    • Mescalero language
    • Lipan Apaçileri
    • Lipan language
  • Fort Sill Apache Tribe
Diné
  • Navajo Nation
    • Alamo
    • Ramah
    • Tohajiilee
Pueblos
Keres
  • Acoma
  • Cochiti
  • Kewa
  • Laguna
  • San Felipe
  • Santa Ana
  • Zia
Tewa
  • Nambé
  • Ohkay Owingeh
  • Pojoaque
  • San Ildefonso
  • Santa Clara
  • Tesuque
Tiwa
  • Isleta
    • language
  • Picuris
    • language
  • Sandia
    • language
  • Taos
    • language
Other
  • Jemez
    • language
  • Zuni
    • language
  • Ute Mountain Ute Tribe
    • language
Tarihi yerli gruplar
Contemporary
  • Comanche
  • Genízaro
  • Kiowa
  • Manso and Piro
    • Tortugas Pueblo
Extinct
Apache
  • Salinero Apache
  • Suma
Pueblo
  • Pecos
  • Pilabó
  • Senecú
  • San Pascual
  • Teypana
  • Salinas
  • Tompiro
Temas öncesi kültürler
Paleo-Indian
  • Clovis culture
  • Cody complex
  • Folsom tradition
  • Goshen complex
  • Hell Gap complex
  • Plainview complex
  • Plano cultures
Archaic–Early Basketmaker period
  • Apex complex
  • Basketmaker culture
  • Mount Albion complex
  • Oshara tradition
  • Picosa culture
Post-Archaic
  • Ancestral Puebloans
    • Early Basketmaker II period
    • Late Basketmaker II period
    • Basketmaker III period
    • Pueblo I period
    • Pueblo II period
    • Pueblo III period
    • Pueblo IV period
  • Apishapa culture
  • Chaco Canyon
  • Dinétah
  • Dismal River culture
  • Gallina
  • Mogollon culture
  • Panhandle culture
  • Sopris phase
Temas sonrası geçmişi
1598–1821
Nuevo México
  • Tiguex War
  • Spanish colonization
    • 1599 Acoma massacre
    • Encomienda
  • Pueblo V period
  • 1680 Pueblo Revolt
  • Po'pay's Pueblo republic
  • Spanish return
    • Repartimiento
  • Comancheria
    • peace treaties
  • Apacheria
  • Mexican War of Independence
1821–1912
Territory era
  • Apache–Mexico Wars
  • Comanche–Mexico Wars
  • Río Arriba Rebellion
  • Mexican–American War
    • Taos Revolt
    • Treaty of Guadalupe Hidalgo
  • Territory of New Mexico
  • Navajo Wars
    • Long Walk to Bosque Redondo
  • American Civil War
    • Campaign
    • Battle of Glorieta Pass
  • Peonage Act of 1867
  • Comanche campaign
  • Apache Wars
  • Assimilation era
    • Boarding schools
1912–present
Statehood era
  • United States v. Sandoval
  • Indian Citizenship Act
  • United States v. Santa Fe Pacific Railroad Co.
  • Code talkers
  • Voting Rights Act of 1965
  • Merrion v. Jicarilla Apache Tribe
  • New Mexico v. Mescalero Apache Tribe
  • Cotton Petroleum Corp. v. New Mexico
  • Gathering of Nations
İlgili maddeler
  • List of Ancestral Pueblo dwellings in New Mexico
  • Indian Pueblo Cultural Center
  • Trail of the Ancients
  • g
  • t
  • d
Teksas Teksas'ın yerli halkları
Federal olarak tanınan
kabileler

  • Alabama–Coushatta
  • Kickapoo Traditional Tribe
  • Ysleta del Sur Pueblo
Diğer kabileler
  • Absentee-Shawnee Tribe of Indians of Oklahoma
  • Alabama-Quassarte Tribal Town
  • Apache Tribe of Oklahoma
  • Caddo Nation of Oklahoma
  • Cherokee Nation
  • Choctaw Nation of Oklahoma
  • Comanche Nation
  • Coushatta Tribe of Louisiana
  • Delaware Nation
Yerel diller
  • Araname†
  • Atacapan†
  • Borrado†
  • Caddo†
  • Coahuiltecan†
  • Cotoname†
  • Garzan†
  • Pakawan†
  • Solano†
  • Tamaulipecan†
  • Tanpachoan†
  • Tiwa
  • Tonkawan†
  • Wichita†
Teksas'ın
Tarihi Yerli Halkları (Birçoğu bugün
Oklahoma'da yaşamaktadır)
  • Adai≠
  • Anxau≠
  • Apaçiler (Lipan Apaçileri°, Querecho >< )
  • Aranama≠
  • Atakapa≠ (Akokna, Akokisa, Bidai, Deadose)
  • Caddo* (Eyeish, Hasinai, Hainai, Kadohadacho, Nabedache, Nabiti, Nacogdoche, Nacono, Nadaco, Nanatsoho, Lower Nasoni, Neche, Nechaui)
  • Cherokee, Texas°*
  • Coahuiltecan≠ (Ervipiame, Pajalat, Payaya, Sijame, Xarames)
  • Comanche*
  • Kiowa*
  • Decose≠
  • Emet≠
  • Jumanos≠
  • Karankawa≠ (Copano≠)
  • Kohani≠
  • Mayeye≠
  • Pachal≠
  • Pacoa≠
  • Paguame≠
  • Pampopa≠
  • Papanac≠
  • Pastia≠
  • Pasxa≠
  • Patiri≠
  • Pulacuam≠
  • Sana≠
  • Saracuam≠
  • Semonam≠
  • Tamique≠
  • Teyas°
  • Tilijae
  • Tomoacas
  • Tonkawa*
  • Wichita and Affiliated Tribes* (Kichai, Taovaya, Tawakoni, Waco, Wichita proper)
  • Yojuane≠
İlgili maddeler
  • Sam Houston and Native American relations
† soyu tükenmiş dil / ≠ soyu tükenmiş kabile / >< early, obsolete name of Indigenous tribe / ° başka kabile(ler)e karışan insanlar / *bugün merkezi Oklahoma'da bulunmaktadır.
  • g
  • t
  • d
Meksika'nın yerli halkları
100.000'den fazla kişi
  • Chinantec
  • Chʼol
  • Huastec
  • Maya
  • Mazahua
  • Mazatec
  • Mixe
  • Mikstek
  • Nahua
  • Otomi
  • Purépecha
  • Rarámuri
  • Tlapanec
  • Totonak
  • Tzeltal
  • Tzotzil
  • Zapotek
Meksika
20.000 – 100.000 kişi
  • Amuzgo
  • Chatino
  • Chontal Mayaları
  • Cora
  • Cuicatec
  • Huave
  • Mam
  • Mayo
  • Popoluca
  • Tepehuán
  • Tojolabal
  • Triqui
  • Wixarika
  • Yaqui
  • Zoque
1,000 – 20,000 kişi
  • Akatek
  • Chichimeca Jonaz
  • Chocho
  • Chuj
  • Guarijio
  • Jakaltek
  • Lacandon
  • Matlatzinca
  • Mexicanero
  • Ocuiltec
  • Pame
  • Pima Bajo
  • Qʼanjobʼal
  • Qʼeqchiʼ
  • Tacuate
  • Tepehua
1.000'den az kişi
  • Awakatek
  • Chiricahua
  • Cochimí
  • Cucapá
  • Ixcatecos
  • Ixil
  • Kaqchikel
  • Kʼicheʼ
  • Kikapú
  • Kiliwa
  • Kumiai
  • Lipán
  • Mezcalero
  • Motozintleco
  • Opata
  • Paipai
  • Seri
  • Teko
  • Tohono Oʼodham
  • Batı Apaçileri
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • LCCN: sh85077286
  • NLI: 987007531513005171
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lipan_Apaçileri&oldid=36578660" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Meksika'nın yerli halkları
  • Eyaletlikten önce Teksas tarihi
  • Ova Kızılderilileri
  • Teksas'taki Kızılderili kabileleri
  • Oklahoma'daki Kızılderili kabileleri
  • New Mexico'daki Kızılderili kabileleri
  • Atabasklar
Gizli kategoriler:
  • Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 17.35, 28 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Lipan Apaçileri
Konu ekle