Müezzinzâde Ali Paşa
Müezzinzâde Ali Paşa (ö. 7 Ekim 1571), Piyale Paşa'dan sonra başa geçerek 1569-1571 yılları arasında Osmanlı Donanması'nın Kaptan-ı Deryalığını da yapmış Osmanlı denizcisi ve devlet adamı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir müezzinin oğlu olduğu için Müezzinzâde lakabıyla anılmaktadır. Enderun'dan yetişti.[1] Sonra mirialem ve Yeniçeri Ağası oldu. 1566'da Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferi olan Zigetvar Seferi'ne katıldı ve yararlılık gösterdi.[1]
Ali Paşa padişah II. Selim tarafından çok sevilirdi ve II. Selim'in kızlarından biriyle evlenmişti. 1568'de Kaptan-ı derya görevine getirildi. 15 Mayıs 1570'te Osmanlı Donanması komutanı olarak Serdar-ı Ekrem Piyale Paşa komutasında Kıbrıs seferine katıldı.[1]
Denizcilik kariyerinin en önemli olayı 7 Ekim 1571 günü yapılan İnebahtı Deniz Savaşı'nda Osmanlı Donanmasının kumandanlığını yapmasıdır. Bu deniz savaşından önce toplanan savaş meclisinde, başlarında Uluç Ali Paşa, Cafer Paşa, Barbaroszâde Hasan Paşa, Barbaroszâde Mehmed Paşa ve Salihpaşazâde Mehmed Bey gibi tecrübeli denizciler savaşa girilmemesini tavsiye edip bu öneriyi savunmuşlardı. Fakat Müezzinzâde Ali Paşa İstanbul'daki divanın Hristiyan donanmasının harekâtının durdurmak için kesin talimatı olduğunu ileri sürerek bu önerileri kabul etmedi.[1]
7 Ekim 1571'de İki donanma, dünya tarihinin en büyük deniz muharebelerinden birine başladı. Osmanlı donanması o gün saat 4'te büyük bir bozguna uğradı. Ölenler arasında, Müezzinzâde Ali Paşa başta olmak üzere birçok Osmanlı paşası ve beylerbeyi de vardı. Müezzin Ali Paşa'nın Paşa baştardasında Hristiyan İspanyol gemilerinin doğrudan doğruya hücumuna uğradı ve İspanyol denizcileri tarafından üç defa bordalandı. Bu hücumların ve bordalamanın ilk ikisi büyük Osmanlı zayiatı ile geri püskürtüldü ama üçüncü defa İspanyol gemisi hücumu ve bordalaması sırasında Kaptan-ı Derya Müezzinzâde Ali Paşa başından bir kurşun ile vurulup hayatını kaybetti. Bir İspanyol asker tarafından başı kesilip bir mızrağa takılarak, son hücumda başarı gösteren İspanyol gemisinden etrafa gösterildi.
Bu deniz savaşında Osmanlı ölü, yaralı ve esir zayiatı yaklaşık 20,000 kişi olduğu; 210 Osmanlı gemisi kaybedildiği; bunlardan 117 kadırga ve 15 kalite Hristiyan denizciler tarafından kullanılabilecek şekilde ele geçirildiği; 450 top kaybedildiği ve Osmanlı çektirilerinde çalışan 10.000 kadar Hristiyan forsanın Hristiyanlar tarafından serbest bırakıldığı bildirilir.[2]
Sicil-i Osmani onu
Denizciliği bilmediğinden hayli yetişmiş tersane beyinin de birlikte şehid düşmelerine sebep olmuştur.
diye değerlendirir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Yayın Kurulu, "Ali Paşa (Müezzinzade)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.229 ISBN 975-08-0072-9
- ^ Konstam, Angus (2003) Lepanto 1571: The Greatest Naval Battle Of The Renaissance. Osprey Publishing. s. 23. ISBN 1-84176-409-4. Erişim:29 Ağustos 2012. http://books.google.ıt/books?id=xloOS43F-X8C&pg=PA23#v=önepage&q&f=false[ölü/kırık bağlantı] (İngilizce)
- ^ Mehmed Süreyya (hz.: Nuri Akbayar) (1996) Sicil-i Osmani. İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.III say.500
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Piyale Paşa |
Kaptan-ı Derya 1569 - 1571 |
Sonra gelen: Kılıç Ali Paşa |
