Mihri Pektaş
| Mihri İffet Pektaş | |
|---|---|
| |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 5., 6. ve 7. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 1 Mart 1935 - 14 Haziran 1946 | |
| Seçim bölgesi | 1935 – Malatya 1939 – Malatya 1943 – Malatya |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1895 Bursa |
| Ölüm | 4 Temmuz 1979 |
| Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı |
Mihri İffet Pektaş (1895, Bursa - 4 Temmuz 1979, İstanbul), Türk siyasetçidir.
Türkiye'de kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınmasıyla TBMM V. dönemde (1935) TBMM'ye giren kadın milletvekilinden biridir. V., VI. ve VII. dönem Malatya milletvekili olarak görev yapmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1895 yılında Bursa'da doğdu. Babası Yusuf Bahattin Bey, annesi İclâl Hanım'dır. Ailesi o küçük yaşta iken İstanbul'a taşındı. İlkokulu Kadıköy'ün Kızıltoprak semtinde bulunan Zühtü Paşa İptidasi'nde tamamladı.[1]
1908-1916 arasında Amerikan Kız Koleji'nde öğrenim gördü. Kolejde ders aldığı hocalar arasında Nakiye Hanım, Tevfik Fikret, Fazıl Ahmet ve Rıza Tevfik bulunmaktaydı.[2]
Mezun olduktan sonra okulda Türkçe öğretmeni olarak görev yaptı. Bu dönemde okulda tarih öğretmenliği yapan Hüseyin Bey (Pektaş) ile 1917'de evlendi.[1][3][4] Bu evlilikten çocukları Necla (d. 1918) ve Süveyda (d. 1919) doğdu.[5]
Çocuklarının doğumu nedeniyle öğretmenliğe kısa bir süre ara veren Mihri Hanım, 1921'de Bezmialem Kız Lisesi'nde İngilizce öğretmenliğine başladı.[1] 1922 yılından itibaren 13 yıl Robert Kolej'de İngilizce öğretmenliği yaptı. Lozan Barış Konferansı'na gönderilen Türk heyetinde tercüman kâtip sıfatıyla yer alan eşi Hüseyin Bey'e Lozan seyahatinde eşlik etti.[1]
Eğitimci kimliğinin yanı sıra çeşitli yardım cemiyetlerinde etkin olarak yer aldı. Halide Edip Adıvar'ın kurduğu Teali-i Nisvan Cemiyeti’ne üye oldu.[5] Cemiyet üyesi kadınların gönüllü hemşirelik yaptığı hastanenin binasını sağladı. Kadıköy Fukaraperver Cemiyeti, Hilal-i Ahmer ve Himaiye-i Etfâl Cemiyetleri de üyesi olduğu kuruluşlardandır.[6]
Türkiye'de kadınların ilk defa katıldıkları 1935 genel Cumhuriyet Halk Partisi tarafından Malatya'dan milletvekili adayı gösterildi. 785 oy alarak milletvekili seçildi.[3] 1 Şubat 1935’de mazbatasını aldı ve 1 Mart 1935’de Meclis’e katıldı. V. dönem boyunca Kütüphane Encümeni olarak görev yaptı.[3] Malatya milletvekilleri ile birlikte 1935 yılında Malatya'nın sorunlarına dair bir rapor hazırladı.
İstanbul’da toplanan 12. Uluslararası Kadın Kongresi’ne katılan Mihri Hanım, 22 Nisan 1935'te kongrede bir konuşma yaptı. 1936 yılında düzenlenen Üçüncü Türk Kurultayı’nda Güneş-Dil Teorisi ve Dil Karşılaştırmaları Komisyonu’nda görev aldı.[3] Milletler Cemiyeti’nin konsey ve asamble toplantılarına katılmak üzere Eylül 1936’da Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras başkanlığındaki bir heyet ile Cenevre’ye giden Mihri Hanım, ilk kadın milletvekillerinden Esma Nayman ile Milletler Cemiyeti toplantılarına Türkiye adına katılan ilk kadın delegelerden biri oldu.[1]
Pektaş, VI. ve VII. dönemlerde yeniden Malatya’dan milletvekili seçildi. VI. ve VII. dönemlerde de Kütüphane Encümenliği yaptı. 1940 yılından sonra Divan-ı Muhasebat Encümeni’ne seçildi.
1946'da siyaseti bırakarak öğretmenliğe döndü. 1946-1961 yılları arasında Robert Kolej’de öğretmenlik yaptı. Bu görev sırasında eski Türk kadın parlamenter sıfatıyla 1947-1950 yılları arasında Kadın Hakları Komisyonu toplantılarında Türkiye'yi temsil etti. 1970 yılına kadar Birleşmiş Milletler'de Kadın Hakları Komisyonu’nda görev almayı sürdürdü.
1961'de emekli olduktan sonra çeviri ile uğraştı. William Mitchel Ramsay’ın “Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası" isimli kitabını İngilizceden Türkçeye çevirmiştir.
4 Temmuz 1979'da İstanbul'da öldü.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "Mihri İffet Pektaş (1895-1979)". Atatürk Ansiklopedisi. 13 Temmuz 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ Sarisaman, Sadik (30 Nisan 2019). "Malatya nın İlk Bayan Milletvekili Mihri İffet Pektaş ve TBMM deki Faaliyetleri" (PDF). History Studies International Journal of History (İngilizce). 2 (11): 701-726. doi:10.9737/hist.2019.736. ISSN 1309-4688. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)12 Mart 2023.
- ^ a b c d Duroğlu, Sibel (2007). "Türkiye'de İlk Kadın Milletvekilleri" (PDF). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). ss. 102-104. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)10 Mart 2016.
- ^ Dr. Fethi Tevetoğlu (1 Kasım 2007). "Cilt: IV, Kasım 1987". atam.gov.tr. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2013.
- ^ a b Özdemir, Şifa Nezaket. "BURSA'NIN HANIM VEKİLLERİ". 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi12 Mart 2023.
- ^ TBMM albümü : 1920-2010. 2. basım. Sema Yıldırım, Behçet Kemal Zeynel, Turkey. Büyük Millet Meclisi. Ankara: TBMM Basın ve Halkla Ilişkiler Müdürlüğü Bakanlıklar. 2010. ISBN 978-975-8805-05-1. OCLC 663773628.
- Robert Lisesinde öğrenim görenler
- 1895 doğumlular
- 1979'da ölenler
- Bursa ili doğumlu siyasetçiler
- Türk öğretmenler
- TBMM 5. dönem Malatya milletvekilleri
- TBMM 6. dönem Malatya milletvekilleri
- TBMM 7. dönem Malatya milletvekilleri
- Türk kadın milletvekilleri
- Aşiyan Mezarlığı'na defnedilenler
- Türkiye'de kadınların oy hakkı