Mugareti
Mugareti (Gürcüce: მუგარეთი; okunuşu: “mugareti”), Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nda, Kura Nehri'nin sol yakasında, deniz seviyesinden 940 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 12 km uzaklıktadır.
Mugareti, Persa, Giorgitsminda ve Şurdo köyleriyle birlikte Persa temini oluşturur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihsel Gürcistan'ın güneybatı topraklarında yer alan Mugareti'nin 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde yer almış olması, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Köy, Gürcistan'ın Mesheti bölgeside birleşik Gürcistan Krallığı'nın yerine alan ve bir başka Gürcü devleti olan Samtshe-Saatabago'nun yönetimi altındayken, 1578'de Osmanlılar tarafından ele geçirildi. Osmanlı idaresinin Mugaret / Mugarit (مكاریت) adıyla kaydettiği köy, söz konusu mufassal deftere göre, Ahısha livasının Azğur nahiyesine bağlıydı. Osmanlı idaresinin Müslüman olmayan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü 11 hane kaydedilmişti. Hane reislerinin adlarına bakınca, Mugareti'nin Hristiyan Gürcü köyü olduğu anlaşılmaktadır. Bu deftere göre köyde buğday, arpa, çavdar, darı, nohut, mercimek, keten tohumu tarımı ile şarapçılık ve arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Köyde iki adet de değirmen bulunuyordu.[1]
Mugareti, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Edirne Antlaşması'yla, o tarihte Gürcistan'ı da kapsayan Rusya İmparatorluğu'na bırakıldı.
Mugareti'de Osmanlı idaresi sırasında ortaya çıkan Müslüman nüfus 1944 yılında Sovyet idaresi tarafından Orta Asya'ya sürüldü. Bu nüfusun 19. yüzyılın sonunda veya 20. yüzyılın başında inşa ettiği camiye 2012 yılında kültürel miras anıtı statüsü verildi. Ancak bu yapı bugün tamamen yıkılmış haldedir.[2][3]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Mugareti'de 2014 verilerine göre 331 kişi yaşıyordu. Nüfusun çoğunluğu Gürcülerden oluşuyordu.[4]
| Yıl | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 396 | 187 | 209 |
| 2014 | 331 | 158 | 173 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 101, II. cilt (1941), s. 103, III. cilt (1958), 138". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ "Mugareti'nin Yıkılmış Olan Camisi" (Gürcüce), 2016.
- ^ "Camilere Kültürel Miras Anıtı Statüsü Verildi" (Gürcüce)
- ^ "Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 207, ISBN 978-9941-0-8626-7" (PDF). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.