Muhammed Ali Recai - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Hayatının erken dönemi ve eğitimi
  • 2 Siyasi kariyeri
    • 2.1 İslam devriminden önce
    • 2.2 İslam devriminden sonra
    • 2.3 Başbakan olarak atanması
    • 2.4 Cumhurbaşkanlığı
  • 3 Ölümü
  • 4 Kaynakça

Muhammed Ali Recai

  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • বাংলা
  • کوردی
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Hausa
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • 한국어
  • മലയാളം
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Ирон
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Scots
  • Davvisámegiella
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Тоҷикӣ
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • მარგალური
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Muhammed Ali Recai
2. İran cumhurbaşkanı
Görev süresi
2 Ağustos 1981 - 30 Ağustos 1981
Dinî Lider Ruhullah Humeyni
Yerine geldiği Ebulhasan Benisadr (Haziran 1981)
Yerine gelen Ali Hamenei (Ekim 1981)
47. İran başbakanı
Görev süresi
12 Ağustos 1980 - 2 Ağustos 1981
Yerine geldiği Mehdi Bazergan (1979)
Yerine gelen Muhammed Cevad Bahuner
İran Dışişleri Bakanı
Vekil
Görev süresi
11 Mart 1981 - 15 Ağustos 1981
Yerine geldiği Karim Khodapanahi (vekil)
Yerine gelen Mir Hüseyin Musevi
İran Eğitim Bakanı
Görev süresi
Kasım 1979 - 28 Mayıs 1980
Yerine geldiği Gholam-Hossein Shokouhi
Yerine gelen Muhammed Cevad Bahuner
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Haziran 1933(1933-06-15)
Kazvin, Pehlevî İranı
Ölüm 30 Ağustos 1981 (48 yaşında)
Tahran, İran
Ölüm nedeni Suikast
Partisi İslami Cumhuriyet Partisi
Evlilik(ler)
Ateghe Sediqi (e. 1958)
Çocuk(lar) 3
Bitirdiği okul Harezmî Üniversitesi
İmzası

Muhammed Ali Recai (Farsça: محمدعلی رجائی, d. 15 Haziran 1933, Kazvin - ö. 30 Ağustos 1981), İran'ın eski cumhurbaşkanı ve başbakanıdır. 30 Ağustos 1981'de başbakan Muhammed Cevad Bahonar ile birlikte düzenlenen bir bombalı saldırıda öldü.

Hayatının erken dönemi ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed Ali Recai, 15 Haziran 1933'te İran'ın Kazvin kentinde dünyaya geldi.[1] Babası Abdulsamed, 4 yaşındayken öldü, sonra annesi ve ağabeyi ile birlikte yaşadı. Recai, Kazvin'de büyüdü ve 1946'da Tahran'a taşındı. Tahran'da, Şah karşıtı gruplar ve partilerle yakın bir ilişki kurdu. Mahmud Talegani ile birlikte tanındı. 1958'de kısa bir süre Bicar'a taşındı, ancak bir yıl sonra Tahran'a geri döndü ve 1959 yılında Tarbiat Moallem Üniversitesi'nden eğitim gördü. İran Halk Mücadelesine (MKO) üye oldu..[2] 1960'ta İran Özgürlük Hareketi'ne katıldı.[3] Muhalefet faaliyetleri için Şah'ın güçleri tarafından üç kez tutuklandı. Recai en son Mayıs 1974'te tutuklandı, ancak dört yıl sonra serbest bırakıldı.

Siyasi kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam devriminden önce

[değiştir | kaynağı değiştir]

1948 yılında Tahran'a gitti ve bir sene sonra Hava Kuvvetlerine katıldı İran Hava Kuvvetleri. Diplomatlık rütbesi elde ettiği halde Hava Kuvvetlerinden istifa etti. O yıllarda Talegani ve Fedai topluluğu ile tanıştı. 1955'te Bicar'da öğretmen oldu. Tahran'da çalışmaları sırasında Mehdi Bezirgan ve Sahabi'yi tanıma fırsatı buldu. 1959'da matematik eğitimini tamamladı. 1960'ta Hansar'da öğretmenlik yapmıştır. Tahran'daki Kamal okulunda öğretmenlik yaparken istatistik alanında eğitimine master seviyesinde devam etmiştir. 1962'de İran Özgürlük Hareketi'ne üye oldu ve o zaman evlendi. 1962'de tutuklandı ve SAVAK tarafından elli gün hapis cezasına çarptırıldı. Serbest bırakıldıktan sonra Muhammed Caferi Bahonar ve Celal ed-Din Farsi ile birlikte siyasi ve kültürel faaliyetlerle de ilgilendi. 1972'de Mücahidîn grubu ile işbirliği nedeniyle ikinci defa tutuklanmış ve 4 yıl hapsedilmiştir. Nihayet, İran İslam Devrimi'nin son günlerinde, 1977'de serbest bırakıldı.

İslam devriminden sonra

[değiştir | kaynağı değiştir]

İran Devrimi'nde aktif olarak yer aldı ve ileride Kültür Devrimi olarak adlandırılan İran üniversitelerini Amerikan ve Avrupa etkilerinden arındırılması hareketine liderlik etti. İslam devriminin zaferinden sonra önemli görevlere atandı.

Başbakan olarak atanması

[değiştir | kaynağı değiştir]

1979'da Özgürlük Hareketi'nden ayrıldı. İran Devrimi sonrasında Mehdi Bezirgen hükûmetinde eğitim bakanı seçildi ve Bazargan'ın kabinesinin 6 Kasım 1979'da istifa etmesine rağmen, istifa etmedi ve 12 Ağustos 1980'de başbakan olduğu sırada görevde kaldı. Bani Sadr'ın cumhurbaşkanlığını takiben, 5 ay sonra Rajai'yi göreve aday gösterdi ve parlamento ona oy verdi. Khodapanahi'yi dışişleri bakanı, Mohammad-Reza Mahdavi Kani'yi içişleri bakanı, Cevad Fakuri'yi savunma bakanı olarak atadı. Başbakanlık sırasında İran-Irak Savaşı başladı ve hükûmetinin ilk politikası "zafer ve savunma" haline geldi. İran'ın ikinci cumhurbaşkanı olarak 2 Ağustos 1981'e kadar görevde kaldı.

Cumhurbaşkanlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bani Sadr, 22 Haziran 1981'de parlamento tarafından görevden alındı ve Humeyni, Geçici Başkanlık Konseyi'ni Mohammad Beheshti ve daha sonra Abdul-Karim Musavi Ardebili'nin başkanlığında 6 kişi tuttu. Rajai bu Konseyin üyelerinden biriydi. 1981'de cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday gösterildi. Oyların % 91'ini kazanmasının ardından İslam Cumhuriyet Partisi'nin ilk cumhurbaşkanıydı. 2 Ağustos 1981'de Yemin töreni'nden sonra resmen cumhurbaşkanı oldu. Bir sonraki başbakan olması için Muhammed Cevad Bahonar'ı Meclise seçti. Parlamento Bahonar'a oy verdi ve yeni bir hükûmet kurdu.

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

30 Ağustos 1981'de cumhurbaşkanı Recai, Başbakan Muhammed Cevad Bahonar ile birlikte İran'ın Yüksek Savunma Konseyi toplantısını yaptı. Olayın şahitleri daha sonra güvenilir bir yardımcının konferans salonuna bir çantayı getirip iki lider arasına koyduğunu ve daha sonra ayrıldığını belirtti. Bir başka kişi, çantayı açarak bombayı tetikleyerek patlattı ve Recai, Bahonar ve diğer üçünü öldürdü. Bu saldırı, Hafte Tir bombalamasından iki ay sonra meydana geldi. Suikastçı, bir devlet güvenlik görevlisi olarak Başbakanlığa sızmış olan İran Halkının Mücahidinin (MKO, MEK ve PMOI olarak da bilinir) operatörü Mesut Keshmiri olarak tanımlandı. Recai, Behişt-i Zehra'ya gömüldü.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Houchang E. Chehabi (1990). Iranian Politics and Religious Modernism: The Liberation Movement of Iran Under the Shah and Khomeini. I.B.Tauris. s. 87. ISBN 978-1-85043-198-5. 11 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2013. 
  2. ^ Ostovar, Afshon P. (2009). "Guardians of the Islamic Revolution Ideology, Politics, and the Development of Military Power in Iran (1979–2009)" (PhD Thesis). University of Michigan. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. 
  3. ^ "Mohammad Ali Raja'i". Encyclopædia Britannica. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2013. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Ebu'l-Hasan Beni Sadr
İran Cumhurbaşkanı
1981
Sonra gelen:
Ali Hamaney
Önce gelen:
Mehdi Bezirgan
İran Başbakanı
1980-1981
Sonra gelen:
Muhammed Cevad Bahonar
  • g
  • t
  • d
İran cumhurbaşkanları (liste)
  • Ebu'l-Hasan Beni Sadr
  • Muhammed Ali Recai
  • Ali Hamaney
  • Haşimi Rafsancani
  • Muhammed Hatemi
  • Mahmud Ahmedinejad
  • Hasan Ruhani
  • İbrahim Reisi
  • Muhammed Muhbir*
  • Mesud Pezeşkiyan
* = Vekaleten
  • g
  • t
  • d
İran Başbakanları
Kaçar Hanedanı
(1906–1925)
Kaçar
Kaçar
  • Mirza Nasrullah Han
  • Ali Asgar Han
  • Mirza Nasrullah Han
  • Muhammed Veli Han Tonekaboni
  • Hüseyin Mafi
  • Murtazakulu Han Hidayet
  • Kamran Mirza Nayibü's-Saltane
  • Muhammed Veli Han Tonekaboni
  • Saidü'd-Devle
  • Muhammed Veli Han Tonekaboni
  • Hasan Vüsuk
  • Müstevfi el-Memalik
  • Hasan Vüsuk
  • Muhammed Veli Han Tonekaboni
  • Saidü'd-Devle
  • Mirza Muhammed Ali Han
  • Müstevfi el-Memalik
  • Abdülhüseyin Mirza Farmanfarma
  • Abdülmecid Mirza
  • Müstevfi el-Memalik
  • Abdülhüseyin Mirza Farmanfarma
  • Hasan Vüsuk
  • Müstevfi el-Memalik
  • Abdülmecid Mirza
  • Hasan Pirniya
  • Samed Han Mümtazü's-Saltane
  • Hasan Pirniya
  • Fethullah Han Ekber
  • Seyyid Ziyaeddin Tabatabai
  • Ahmed Kavam
  • Malik Mansur Mirza
  • Hasan Pirniya
  • Ahmad Kavam
  • Müstevfi el-Memalik
  • Hasan Pirniya
  • Rıza Pehlevi
Pehlevi Hanedanı
(1925–1979)
İran
İran
  • Muhammed Ali Faruki
  • Müstevfi el-Memalik
  • Mehdikulu Han Hidayet
  • Muhammed Ali Faruki
  • Mahmud Cam
  • Ahmed Metin Defteri
  • Ali Mansur
  • Muhammed Ali Faruki
  • Ali Süheyli
  • Ahmed Kavam
  • Ali Süheyli
  • Muhammed Sa'id
  • Murtazakulu Bayat
  • İbrahim Hekimi
  • Muhsin Sadr
  • İbrahim Hakimi
  • Ahmed Kavam
  • Muhammed Rıza Hikmet
  • İbrahim Hakimi
  • Abdülhüseyin Hazhir
  • Muhammed Sa'id
  • Ali Mansur
  • Hac Ali Razmara
  • Hüseyin Ala
  • Muhammed Musaddık
  • Ahmed Kavam
  • Muhammed Musaddık
  • Fazlullah Zahidi
  • Hüseyin Ala
  • Manuçehr İkbal
  • Cafer Şerif İmami
  • Ali Amini
  • Esedullah Alam
  • Hasan Ali Mansur
  • Emir Abbas Huveyda
  • Cemşid Amuzegar
  • Cafer Şerif İmami
  • Gulam-Rıza Ezheri
  • Şapur Bahtiyar
  • İslam Cumhuriyeti
    (1979–1989)
    İran İslam Cumhuriyeti
    İran İslam Cumhuriyeti
  • Mehdi Bazergan
  • Muhammed Ali Recai
  • Muhammed Cevad Bahuner
  • Muhammed Rıza Mehdevi Kani
  • Mir Hüseyin Musevi
  • Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
    • GND: 118866761
    • ISNI: 0000 0000 2056 5907
    • LCCN: n85073256
    • VIAF: 38342288
    • WorldCat (LCCN): n85-073256
    "https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhammed_Ali_Recai&oldid=35977766" sayfasından alınmıştır
    Kategoriler:
    • İran başbakanları
    • 1933 doğumlular
    • 1981'de ölenler
    • 20. yüzyılda İranlılar
    • İran Devrimi'nde kişiler
    • İran cumhurbaşkanları
    • İslami Şûra Meclisi (1. dönem) üyeleri
    • Suikast sonucu ölen İranlı siyasetçiler
    • Suikast sonucu ölen devlet başkanları
    • İranlı işkence kurbanları
    • İran dışişleri bakanları
    • Kazvin doğumlular
    Gizli kategoriler:
    • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
    • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
    • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
    • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
    • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
    • Sayfa en son 23.08, 3 Eylül 2025 tarihinde değiştirildi.
    • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
      Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
    • Gizlilik politikası
    • Vikipedi hakkında
    • Sorumluluk reddi
    • Davranış Kuralları
    • Geliştiriciler
    • İstatistikler
    • Çerez politikası
    • Mobil görünüm
    • Wikimedia Foundation
    • Powered by MediaWiki
    Muhammed Ali Recai
    Konu ekle