Muinü'l-Mürid

Muinü'l-Mürid, Harezm Türkçesiyle yazılmış bir yapıttır. 1313 yılında İslam veya Şeyh Şeref adında bir Harzem Türkü ozan tarafından yazılmıştır. 15. yüzyılda Harezm Türkçesi alanında yazılan ve yerli şive özelliklerini içeren yapıtlardan biridir. Ebu'l Gazi Bahadır Han Şecere-i Terakime adlı yapıtında yapıtın Türkmenler arasında çok saygın ve yaygın olduğunu ve onların da bu kitabı çok okuduklarını yazmaktadır.

Bundan yola çıkarak Muinü'l-Mürid'in yazma nüshalarının çok olduğu düşünülürse de adı geçen yapıtın tek yazma nüshası Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesi, Genel Koleksiyonu, 1605 numarada kayıtlı yazmanın 177b-202b sayfaları arasında yer almaktadır. Bu yazmanın resimleri Türk Dil Kurumu kütüphanesinde vardır. 51 sayfa olan bu yazmanın her sayfasında 16 ve 17 satır bulunmaktadır. Yaklaşık 900 beyit olan yapıt konu olarak dini şiirlerden oluşmaktadır.

Arapça bilmeyen Türkmenlere fıkıh ve tasavvuf ile ilgili bilgiler vermek amacıyla yazılan yapıtta yalın bir dil kullanılmıştır. Yapıtta yazar tamamıyla öğretici nitelikte ve Türkmenler arasında tutulacak alışılmış bir söyleyişte dinî, tasavvufi (Tanrı'nın niteliğini ve evrenin oluşumunu varlık birliği anlayışıyla açıklayan dinî ve felsefi akım) bilgiler veren bir kitap oluşturmuştur.

Yapıtın Türk yazını bakımından dikkati çeken bir özelliği dörtlüklerle yazılmış olmasıdır. Baştanbaşa Kutadgu Bilig ve Atabetü'l Hakayık vezniyle (feülün feülün feülün feül) vezniyle yazılan bu dörtlüklerde aruz vezni başarılı bir biçimde kullanılmıştır.

Kaynakça

• Harezm Türkçesi Doç.Dr.Recep Toparlı, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları
• Harizmi Muhabbetnamesinin İki Yeni Yazma Nüshası Üzerine Osman Sertkaya, Türkiyet Mecmuası
• Kutb'un Hüsrev ü Şirin'i ve Dil Hususiyetleri Necmettin Hacıeminoğlu, İstanbul 1968