Nalbantlar Çeşmesi
 Nalbantlar Çeşmesi önden görünüm (Eylül 2025) | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | İşlevsel |
| Mimari tarz | Barok |
| Konum | Merkez, Niğde, Türkiye |
| Koordinatlar | 37°57′55″K 34°40′36″D / 37.96528°K 34.67667°D |
| Yaptıran | bilinmiyor |
| Tamamlanma | 1763-1764 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Beyaz mermer |
| Boyut | 0,82 × 2,80 × 4,10 metre ölçülerindedir |
Nalbantlar Çeşmesi, Niğde merkez ilçede yer almaktadır. Çeşme, kitâbesine göre 1763-64 (h. 1177) yıllarında Sultan III.Mustafa döneminde inşa edilmiştir. Yapının mimarı ve yaptıran kişi hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Yapı, zaman içinde orijinal özelliklerini kısmen kaybetmiş olup günümüzde şehir su şebekesine bağlanarak işlevini sürdürmektedir.[1]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Çeşmede dönemin karakteristik özelliklerinden olan Barok sanatının etkileri görülmektedir. Orta kısımda yer alan yüzeysel niş, yuvarlak sağır kemerle sonlanmakta; kemer, dikine silmeli sorguç ve simetrik kıvrık dal motifleriyle süslenmektedir. Nişin üst kısmında diş motiflerinden oluşan yüzeysel yuvarlak bir kemer yer almaktadır. Orta kısımdaki musluk deliği ise çelenk motifi içerisine yerleştirilmiştir. Mevcut izlerden, çeşmenin sivri kemerli bir nişe sahip olduğu anlaşılmaktadır; ancak bu niş günümüze ulaşmamıştır. Bugün yalnızca muslukların yer aldığı ön cephesi ayaktadır. Çeşmenin arka kısmında bulunduğu bilinen su deposu ve su teknesi günümüze gelmemiştir. Tamamen beyaz mermerden inşa edilen çeşme, sonraki dönemlerde üstten ve yanlardan kesme taşla desteklenerek onarılmıştır. Ön cephe; ortada teknenin yer aldığı ana bölüm ile iki yanındaki suluklardan oluşmaktadır.[1]
Çeşmenin yan taraflarında suluklar bulunur. Bu bölümler yuvarlak kemerlerle sonlanan küçük nişler şeklindedir. Nişler, yarım sütuncelerle çevrilmiştir. Sütuncelerin alt ve üst kısımları konik biçimlidir ve başlıklar bitkisel süslemelerle bezenmiştir. Suluklarda dilimli gövdeli kurnalar vardır ve ortalarında birer musluk bulunur. Üst kısımları ise çelenk motifleriyle süslenmiştir.
Çeşmenin cephesi, nişlerin üst kısmından itibaren profilli yatay bir silmeyle ikiye ayrılmıştır. Üst kısımda mermer bir inşa kitabesi yer almakta olup, kitabenin altına bir kılıç motifi ile iki rozet işlenmiştir. İnşa kitabesinin üstünde çelenk içine alınmış bir dua kitabesi bulunmaktadır. Kitabenin köşelikleri lale motifleriyle, ortası tam çelenkle, yan ve üst kısımları ise yarım çelenk motifleriyle süslenmiştir.[1][2]
Kitabe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çeşmenin kitabesinde bulunan metin:[1]
1- Bismillâhirrahmanirrahîm Sekâhüm rabbühüm şaraben tahûrâ |
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla başlarım. "Rableri onlara tertemiz bir içki içirir". Yeni yazılan bu tarihin ortaya çıkışı ebedi olsun. Bir insan (su içmeye) gelirse bunlar (çeşmenin banisini) ansınlar |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Özkarcı, Mehmet (2014). Türk Kültür Varlıkları Envanteri: Niğde 51. Türk Tarih Kurumu. s. 468.
- ^ Yavaşcan, Emel Efe; Akçaözoğlu, Semiha; Gökçe, Mehmedi Vehbi (29 Aralık 2020). "Historical Niğde Fountains". STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi (İngilizce). 1 (1): 53-72. ISSN 2757-6736.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
