Nefrotoksisite
(Nefrotoksik sayfasından yönlendirildi)
Nefrotoksisite böbrekte toksik kimyasallar ve ilaçların yol açtığı zehirleyici etkilerdir. Bu etkiyi gösteren maddelere ise nefrotoksik denir. Toksisitenin çeşitli formları vardır. Nefrotoksinler nefrotoksisite oluşturan kimyasallardır.
Çoğu ilacın nefrotoksik etkisi böbrekle ilgili tedavi gören veya görmüş olan hastalarda daha çok ortaya çıkar. Bazı ilaçlar böbrek fonksiyonlarını birden çok şekilde etkiler.
Toksisite tipleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kardiyovasküler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel: Diüretikler, Beta blokörler, vazodilator ajanlar
- Lokal: ACE inhibitörleri, siklosporin
Direkt tübüler etki
[değiştir | kaynağı değiştir]- Proximal kıvrımlı tübül: Aminoglikozidler antibiyotikler (örneğin gentamisin), amfoterisin B, sisplatin, radyokontrast araçlar, immünglobulinler, mannitol
- Distal tübül: NSAİİler (örneğin aspirin, ibuprofen, diklofenak), ACE inhibitörleri, siklosporin, lityum tuzları, siklofosfamidler, amfoterisin B
- Tübüler blokaj: sülfonamidler, metotreksat, asiklovir, polietilen glikol
Akut doku iltihaplanması nefrit
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beta-laktam antibiyotikler, vankomisin, rifampisin, sülfonamidler, siprofloksasin, NSAİİler, ranitidin, simetidine, furosemid, tiyazidler, fenitoin
Akut glomerulonefrit
[değiştir | kaynağı değiştir]diabetes insipidusun sebepleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer nefrotoksinler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ağır metaller enerji metabolizmasındaki enzimlerle etkileşirler.
- Aristoloşik asit - bazı bitkilerde ve daha tehlikeli olarak da bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürünlerde bulunan bu maddenin insanlarda nefrotoksik etkisi olduğu gözlenmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Galley HF. Akut renal yetmezlik önlenebilir mi? J R Coll Surg Edinb 2000;45(1):44-50.
