Nuri Yamut

Nuri Yamut; 1324-P.27
Doğum	1890; Selanik
Ölüm	5 Haziran 1961 (71 yaşında); İstanbul
Defin yeri	Zincirlikuyu Mezarlığı
Bağlılığı	Osmanlı (1908-1920); Türkiye (1920-1954)
Hizmet yılları	1908-1954
Rütbesi	Orgeneral
Komutası	2. Ordu, 1. Ordu, Türk Kara Kuvvetleri
Çatışma/savaşları	Balkan Savaşları; I. Dünya Savaşı; Türk Kurtuluş Savaşı
Ödülleri
Sonraki işi	Milletvekili

Mehmet Nuri Yamut (1890 – 5 Haziran 1961) Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 6. Genelkurmay Başkanı.^[1]

Askerlik kariyeri

1908 yılında teğmen rütbesi ile Harp Okulu'ndan mezun oldu. Manastır 6. Kolordu 50. Alay 3. Bölükte iken, 1912 yılında esir düştü. Esaret dönüşü, 1913'te Harp Akademisi'ne girdi. 1 yıl okuduktan sonra tahsili bırakarak Orduya katıldı. Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı'na katıldı. 1919'da tekrar başladığı akademi tahsilini 1920'de bitirerek Kurmay oldu. Aynı tarihte Anadolu'ya geçerek Kurtuluş Savaşı'nda yer aldı. İstiklal Savaşı'na katıldı. Muharebe Gümüş Liyakat, Alman Demir Salip Nişanı ve Harp, Muharebe Gümüş ve İstiklal Madalyası sahibidir. 1935 yılına kadar çeşitli karargâh ve birlikler ile Afganistan'da görev yaptı.

1935 yılında tuğgeneral, 1936 yılında tümgeneral, 1939 yılında korgeneral ve 1945 yılında orgeneralliğe yükseldi. Tuğgeneral rütbesi ile 9. Tümen Tugay Komutanlığı, Tümgeneral rütbesi ile 9. ve 57. Tümen Komutanlığı, Korgeneral rütbesi ile 2. ve 12. Kolordu Komutanlığı, Orgeneral rütbesi ile 2. ve 1. Ordu Komutanlığı görevlerinde bulundu.^[1]

Gelibolu 2. kolordu komutanı iken, Alçıtepe köyünde Saros Körfezine hakim bir tepede, 26 Haziran-12 Temmuz 1915 tarihleri arasında yapılan Sığındere savaşlarında öldürülen 10.000 kişi adına 1943 yılında yapılan bu anıtı yaptırmak için, halk arasında, İstanbul'daki iki evini sattığı ve tüm ölülerin kemiklerinin toplanıp mermer kaidenin altına gömüldüğü söylense de anıt, Milli Savunma Bakanlığı ödenekleri çerçevesinde yaptırılmıştır.^[2]

Genelkurmay Başkanlığı

3 Ocak 1949 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı. 1 Temmuz 1949 tarihine kadar aynı zamanda Genelkurmay Başkan Vekilliği görevini de yürüttü. 6 Haziran 1950 tarihinde atandığı Genelkurmay Başkanlığı görevinden 10 Nisan 1954 tarihinde kendi isteği ile emekli oldu.^[1]

27 Mayıs Darbesi sonrası

TBMM X. ve XI. Dönem İstanbul Milletvekilidir. Milletvekili iken 27 Mayıs Darbesi sonrası tutuklanmıştır. Tutuklama sırasında dövüldüğü iddia edilmektedir.^[3] Daha sonra Yassıada Yargılamaları sırasında öldü.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "Nuri Yamut". Türk Silahlı Kuvvetleri. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2011.
^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2020.
^ Yavuz Donat (14 Ocak 2007). "Eski Genelkurmay Başkanı'na Tokat!". Sabah gazetesi. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2008.

Askerî görevi
Önce gelen: Nafiz Gürman	TSK Genelkurmay Başkanı 5 Haziran 1950 - 10 Haziran 1954	Sonra gelen: Nurettin Baransel
Önce gelen: Yeni makam	Türk Kara Kuvvetleri Komutanı 1 Temmuz 1949 - 5 Haziran 1950	Sonra gelen: Kurtcebe Noyan
Önce gelen: Salih Omurtak	1. Ordu Komutanı 9 Ağustos 1946 - 1 Temmuz 1949	Sonra gelen: Asım Tınaztepe
Önce gelen: İshak Avni Akdağ	2. Ordu Komutanı 6 Ağustos 1945 - 9 Ağustos 1946	Sonra gelen: Hakkı Akoğuz

[tsk3-1] "Nuri Yamut". Türk Silahlı Kuvvetleri. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2011.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2020.

[3] Yavuz Donat (14 Ocak 2007). "Eski Genelkurmay Başkanı'na Tokat!". Sabah gazetesi. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2008.

[1]

[2]

[3]