Oraj
Oraj[1][2] ya da gök gürültülü fırtına,[2][3][4] çoğunlukla şimşek ve gök gürültüsü ile yağmur veya dolu eşliğinde görülen bir hava olayı. Ayrıca oraj ya da gök gürültülü fırtına sırasında oluşan dönen hava sütunlarına hortum adı verilmektedir. Meteorolojide İngilizce thunderstorm kavramından oluşturulmuş TS kısaltması ile gösterilir.[1]
Oraja kümülonimbüs bulutları neden olur. Genellikle güçlü rüzgarlar ve şiddetli yağmur eşlik eder. Bazı durumlarda kar veya dolunun da eşlik ettiği görülebilir. Yağışsız orajlarda ise -adından da anlaşılacağı üzere- hiç yağış görülmez. Doluya sebep olan orajlar dolu fırtınası olarak da adlandırılır.
Süper hücre
[değiştir | kaynağı değiştir]Şiddetli orajlar dönebilir; bunlar süper hücre olarak adlandırılır.
Oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Oraj oluşması için gerekli olan şartlar şunlardır:
- Yoğun kararsızlık
- Yüksek nem oranı
- Tetikleyici (katalizör):
- Hava kütlesini yukarı zorlayan bir cephe
- Hava kütlesini yukarı zorlayan bir dağ
- Yeryüzü ile temastaki havanın iyice ısınması
- Kutupsal (polar) bir hava kütlesinin düşük enlemlere doğru hareket ederken ısınması
- Konversiyon
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Hava hadiseleri 7 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hezârfen. Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Erişim: 18 Eylül 2012.
- ^ a b Hüseyin Şahin, Serhat Şensoy, Mehmet Eken, Abdullah Ceylan, A. Tolga Taştekin (2005). KLİMATOLOJİ II (PDF). DMİ Yayınlar. ss. 114, 169. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ "Korkutan bulutların sırrı". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ Prof.Dr. Mikdat Kadıoğlu (1 Ağustos 2011). "Dünya'dan Güneş'e: Yeter artık bizi daha fazla ısıtma; teslim oluyoruz". Hürriyet. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.[ölü/kırık bağlantı]
 | Meteoroloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
