Sera etkisi - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Dünya üzerindeki sera etkisi
    • 1.1 Sebepleri
    • 1.2 Olası etkileri ve sonuçları
      • 1.2.1 Kıtalar üzerindeki etkileri
  • 2 Ayrıca bakınız
  • 3 Kaynakça

Sera etkisi

  • Afrikaans
  • Aragonés
  • العربية
  • الدارجة
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Беларуская
  • Български
  • भोजपुरी
  • বাংলা
  • Bosanski
  • Català
  • Čeština
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • डोटेली
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Gaeilge
  • Gàidhlig
  • Galego
  • Wayuunaiki
  • Hausa
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Igbo
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Lombard
  • ລາວ
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • پښتو
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • සිංහල
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • ئۇيغۇرچە / Uyghurche
  • Українська
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • 吴语
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir.
Kaynak ara: "Sera etkisi" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR
(Mayıs 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)
Sera etkisini anlatan şema

Sera etkisi, bir gezegenin atmosferinden gelen radyasyonun, gezegenin yüzeyini normalden daha yüksek bir sıcaklığa ulaştırarak ısıtması sürecine denir.[1]

Dünya üzerindeki sera etkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya, üzerine düşen güneş ışınlarından çok, dünyadan yansıyan güneş ışınlarıyla ısınır. Bu yansıyan ışınlar başta karbondioksit, metan ve su buharı gibi atmosferde bulunan gazlar tarafından tutulur, böylece dünya ısınır. Işınların bu gazlar tarafından tutulmasına sera etkisi denir. Atmosferde bu gazların miktarının artması Yerküre'de ısınmayı büyük oranda artırır.

Sebepleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüzdeki tehlike, karbondioksit ve diğer sera gazlarının miktarındaki artışın bu doğal sera etkisini şiddetlendirmesinde yatmaktadır. Binlerce yıldır dünyamızdaki karbon kaynakları kararlı kalırken, şimdi modern insanoğlu aktiviteleri, fosil yakıtların kullanımı, ormanların yok oluşu, aşırı tarım yapılması, atmosfere büyük miktarlarda karbondioksit ve diğer sera gazlarının salınmasına sebep olmaktadır.[2]

Olası etkileri ve sonuçları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Küresel ısınma, sera etkisiyle atmosferin periyodik olarak sıcaklığının artarak ısınması olup, doğal bir süreçtir. İnsanların aktiviteleri sonucunda atmosfere, özellikle gazların girdileri arttığından etki giderek fazlalaşmaktadır. 16.02.2001 tarihinde Cenevre'de açıklanan BM Çevre Raporu'na göre 21. Yüzyılda, ortalama hava sıcaklığının 1.4 °C ile 5.3 °C arasında artacağı, buzulların erimesiyle denizlerin 8–88 cm kadar yükseleceği, uzun vadede dünyanın fiziksel yapısında geri dönüşümü olmayan değişiklikler ortaya çıkacağı düşünülmektedir.

Kıtalar üzerindeki etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Afrika kıtasında, tarım rekoltesinin düşeceği, ortalama yıllık yağış miktarının azalacağı, su sıkıntısı görüleceği, Asya kıtasında, kurak ve tropik bölgelerde yüksek sıcaklıklar, seller ve toprak bozulması, kuzey bölgelerinde ise tarım rekoltesinde artış görüleceği, tropik kasırgaların artacağı, Avrupa kıtasında, güney bölgelerinin kuraklığa eğilimli hale geleceği, Alp Dağları buzullarının yarısının 21. Yüzyılın sonunda yok olacağı ve tarım rekoltesinin azalacağı, Kuzey Avrupa'da ise tarım rekoltesinin artacağı, Lâtin Amerika'da kuraklık olacağı, sellerin çok sık tekrarlanacağı, tarım rekoltesinin azalacağı, sıtma ve koleranın artacağı, Kuzey Amerika'da tarım rekoltesinin artacağı, özellikle Florida ve Atlantik kıyılarında deniz seviyesinin yükseleceği, büyük dalgaların oluşacağı ve sellerin görülebileceği, sıcaklık ve nem artışıyla ölüm oranının artacağı, Polar bölgelerde buzulların eriyeceği, bitki ve hayvan türlerinin sayısının ve dağılımının etkileneceği, buzulların erimesiyle bağlantılı olarak deniz seviyesi her yıl 0.5 cm kadar yükseleceğinden, gelecek 100 yıl içerisinde mercan kayalıklarının zarar göreceği, çok sayıda küçük ada ve kıyı kentlerinin sulara gömüleceği gibi öngörülere yer verilmekte ve dünyanın bilinmezlerle dolu bir geleceğe doğru yol aldığı ortaya konmaktadır. Küresel ısınma üzerinde en etkili gaz olan karbondioksit emisyonlarını % 5 oranında azaltmak için bütün ülkelerin doğayı etkilemeyen yeni endüstri politikalarını devreye sokmak zorunda olduğu belirtilmektedir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Türkiye’den sera gazı emisyonları
  • Sera gazları
  • Küresel ısınma
  • Çevre

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Planton, Serge (2013). "Annex III: Glossary" (PDF) (İngilizce). ipcc. 13 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2021. 
  2. ^ "İklim değişikliği". BBC. 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2019. 
  • g
  • t
  • d
Hava durumu
Yağış türleri
Dolu · Kar · Yağmur  · Çisenti · Kırkikindi · Sulusepken · Çiy · Kırağı · Konveksiyonel · Cephe · Yamaç
Mevsimler
İlkbahar · Yaz · Sonbahar · Kış
İklimler
Akdeniz · Karadeniz · Karasal · Ilıman · Marmara · Soğuk · Çöl · Sıcak · Muson iklimi · Ilıman okyanusal  · Yarı kurak
Rüzgârlar
Alize · Batı · Kutup · Muson · Meltem · Fön  · Fırtına · Dalaz  · Pampero  · El Niño · Jet stream · Lodos · Kasırga · Siklon · Hortum · Tayfun  · Rüzgar makası · Mistral · Etezien · Hamsin · Sıcak yerel rüzgârlar  · Poyraz
Bulutlar
Sirüs · Sirrokümülüs · Sirrostratüs · Altokümülüs · Altostratüs · Nimbostratüs · Stratokümülüs · Stratüs · Kümülüs · Kümülonimbus · Bulut fiziği
Meteorolojik olaylar
Ekstrem hava olayları · Dağ dalgası  · Gök gürültüsü  · Gökkuşağı  · Görüş  · Kum fırtınası  · Nem  · Oraj  · Pus  · Sel  · Sis  · Etkili hava · Sıcak hava dalgası · Soğuk hava dalgası · Su buharı  · Su taşkını  · Süper hücre  · Şimşek ve yıldırım  · Toz  · Toz pusu  · Tsunami
İklim değişikliği
Sera etkisi · Sera gazları · Global Warner
Konular
Atmosfer (Atmosfer kimyası · Atmosfer fiziği · Atmosferik konveksiyon · Atmosferik nehir) · Hava durumu değişikliği · Hava kirliliği · Hava tahmini
  • g
  • t
  • d
İklim değişikliği
Genel bakış
  • Son iklim değişikliğinin ilişkilendirilmesi
  • İklim sistemi
  • İklim değişikliğinin etkileri
  • İklim değişikliğini hafifletme
  • İklim değişikliği adaptasyonu
  • Ülke ve bölgelere göre iklim değişikliği
Sebepler
Genel bakış
  • Son iklim değişikliğinin ilişkilendirilmesi
  • Dünya atmosferindeki karbondioksit
  • Ekstrem olay ilişkilendirmesi
  • Sera etkisi
  • İklim değişikliği konusunda bilimsel fikir birliği
Kaynaklar
  • Sera gazları
    • Karbon hesaplaması
  • Sera gazı emisyonları
    • Tarım
    • Sulak alanlar
  • Fosil yakıt
  • Ormansızlaşma ve iklim değişikliği
  • Arazi kullanımı, arazi kullanım değişikliği ve ormancılık
  • Temsili Konsantrasyon Yolu
  • Paylaşılan Sosyoekonomik Yollar
  • Dünya enerji tüketimi
Tarih
  • İklim değişikliği biliminin tarihi
  • İklim değişikliği siyasetinin tarihi
  • Svante Arrhenius
  • James Hansen
  • Charles David Keeling
  • Birleşmiş Milletler konferansları
  • İklim değişikliğinde yıllar
    • 2019
    • 2020
    • 2021
    • 2022
    • 2023
Etkiler ve sorunlar
Fiziksel
  • Ani iklim değişikliği
  • Anoksik olay
  • Arktik metan emisyonları
  • Arktik deniz buzunda azalma
  • Atlantik meridyonel devridaim sirkülasyonu
  • Kuraklık
  • Ekstrem hava olayları
  • Sel
    • Kıyı taşkını
  • Buzulların geri çekilmesi
  • Sıcak hava dalgası
    • Kentsel ısı adası
    • Deniz
  • Okyanuslar
    • Asitlenme
    • Deoksijenasyon
    • Isı içeriği
    • Deniz yüzeyi sıcaklığı
    • Tabakalaşma
    • Sıcaklık
  • Ozon deliği
  • Donmuş toprak çözülmesi
  • İklim sistemindeki devrilme noktaları
  • Deniz seviyesinin yükselmesi
  • Sezon sürünmesi
  • Tropikal siklonlar
  • Su döngüsü
  • Orman yangınları
Flora ve fauna
  • Ekosistemler
    • Toplu ölüm olayı
  • İstilacı türler
  • Bitki biyoçeşitliliği
  • Deniz yaşamı
  • Karasal hayvanlar
  • Kuşlar
  • İklim değişikliğinden kaynaklanan yok olma riski
  • Orman ölümü
Sosyal etkiler
  • Tarım
  • Şehirler
  • Çocuklar
  • Engellilik
  • Ekonomik etkiler
  • Balıkçılık
  • Cinsiyet
  • İnsan sağlığı
  • İnsan hakları
  • Yerli halklar
  • Bulaşıcı hastalıklar
  • Ada ülkeleri
  • Ruh sağlığı
  • Göçmen
  • Yoksulluk
  • İklim direnci
  • Risk değerlendirmeleri
  • Güvenlik ve çatışma
  • Kentsel su baskını
  • Kırılganlığı
  • Su kıtlığı
  • Su güvenliği
Ülke ve bölgelere göre
  • Afrika
  • Amerika
  • Antarktika
  • Kuzey Kutbu
  • Avustralya
  • Karayipler
  • Avrupa
  • Orta Doğu ve Kuzey Afrika
  • Küçük ada ülkeleri
  • Güney Asya
  • Ülkelere göre
Toplum ve iklim değişikliği
Toplum
  • İş dünyası yanıtları
  • İklim eylemi
  • Ekolojik yas
  • İklim hareketi
    • Okul grevi
  • İklim acil durum bildirgesi
  • İnkâr
    • Yumuşak inkâr
    • Komplo teorisi
  • Tartışmalar
  • Yönetim
  • Adalet
  • Davalar
  • Ulusal Olarak Belirlenen Katkı
  • Politikalar
  • Kamuoyu grüşü
  • Kadınlar
İletişim
  • Eğitim
  • İklim sarmalı
  • Popüler kültür tasvirleri
    • sanat
    • İklim kurgusu
    • Oyunlar
  • İklim Değişikliği Performans Endeksi
  • İklim krizi (terim)
  • Medya
  • Isınma şeritleri
Uluslararası anlaşmalar
  • Glasgow İklim Paktı
  • Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 13
  • Kyoto Protokolü
  • Paris Anlaşması
    • Paris Anlaşması'nın 6. Maddesi Kapsamındaki İşbirliği Mekanizmaları
  • Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi
Hafifletme
Ekonomi ve finans
  • Karbon bütçesi
  • Karbon kredisi
  • Karbon dengelemesi
    • Altın Standart (karbon dengeleme standardı)
  • Karbon vergisi
  • İklim borcu
  • İklim riski
  • İklim riski sigortası
  • İklim finansmanı
  • İklim değişikliğini hafifletmenin eş faydaları
  • Fosil yakıtların elden çıkarılması
  • Hafifletmenin ekonomisi
  • Emisyon ticareti
    • Karbon emisyon ticareti
  • Yeşil İklim Fonu
  • Düşük karbonlu ekonomi
Enerji
  • Karbondioksitin jeolojik depolanması
  • Enerji dönüşümü
    • Fosil yakıtların kullanımdan kaldırılması
  • Nükleer enerji
  • Yenilenebilir enerji
  • Sürdürülebilir enerji
Karbon yutaklarının korunması ve iyileştirilmesi
  • Mavi karbon
  • Karbondioksit giderme
    • Karbondioksitin jeolojik depolanması
    • Karbon tutma
  • Karbon çiftçiliği
  • İklim dostu tarım
  • Doğa temelli çözümler
  • Ormansızlaşma ve orman bozulmasından kaynaklanan emisyonların azaltılması
  • Yeniden ağaçlandırma
Kişisel
  • Karbon nötrlük
  • İklim değişikliği konusunda bireysel eylem
    • Karbon ayak izi
    • Bitki temelli beslenme
Arkaplan ve teori
Ölçümler
  • Küresel yüzey sıcaklığı
  • Enstrümantal sıcaklık kaydı
  • Uydu ölçümleri
Teori
  • Yansıtabilirlik
  • Karbon döngüsü
    • Biyolojik pompa
    • Okyanus karbon döngüsü
    • Donmuş toprak karbon döngüsü
  • Karbon yutağı
  • İklim duyarlılığı
  • İklim değişkenliği ve değişiklikleri
  • Bulut geri bildirimi
  • Bulut zorlaması
    • Iris hipotezi
  • Geri bildirimler
  • Dünya'nın enerji bütçesi
  • Küresel ısınma potansiyeli
  • İklim değişikliği üzerindeki sera etkisinin açıklayıcı modeli
  • Yörüngesel zorlama
  • Radyatif zorlama
Araştırma
  • İklim değişikliği senaryosu
  • İklim modeli
  • Birleştirilmiş Model Karşılaştırma Projesi
  • Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)
    • IPCC Altıncı Değerlendirme Raporu
  • Paleoklimatoloji
  • Paleotempestoloji
  • Solar jeomühendislik
Liste Sözlük  • Liste İndeks  • Kategori Kategori
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb119830305 (data)
  • GND: 4226436-4
  • LCCN: sh85057237
  • NDL: 00576626
  • NKC: ph125585
  • NLI: 987007540900105171
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sera_etkisi&oldid=34771062" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • İklim değişikliği
  • Atmosfer
Gizli kategoriler:
  • Ek kaynaklar gereken maddeler Mayıs 2020
  • Ek kaynaklar gereken tüm maddeler
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 13.29, 9 Şubat 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Sera etkisi
Konu ekle