Pachycrocuta
| Pachycrocuta | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| †Pachycrocuta brevirostris Gervais, 1850 | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Pachycrocuta brevirostris (Yunanca: "kalın, benekli sırtlan") (Yaygın adı: dev sırtlan - dev kısa yüzlü sırtlan), Geç Miyosen ila Orta Pleyistosen dönemleri arasında yaşayan bir Eski Dünya etçiliydi. Dev sırtlanın yaklaşık 500.000 yıl önce neslinin tükendiği düşünülüyor. Dev sırtlanın kalıntıları Afrika, Avrupa ve Asya'dan Çin'e kadar dağılmış haldeydi.[2]
Morfoloji ve Yaşam şekli
[değiştir | kaynağı değiştir]Dev sırtlan, büyük bir dişi aslanla aşağı yukarı aynı büyüklükteydi ve muhtemelen müthiş dişleri ve çeneleriyle çok büyük bazı leşleri parçalayabiliyordu.[2]
Genel görünümde, dev sırtlan benekli sırtlana benziyordu, sadece çok daha büyüktü. Güçlü bir şekilde donatılmış bir hayvandı ve en iyi halindeki bir örnek muhtemelen büyük bir dişi aslanla aynı, yaklaşık 150 kg veya muhtemelen daha fazlaydı (karşılaştırma için, gerçekten büyük benekli bir sırtlanın ağırlığı yaklaşık 90 kg). Kısa bacakları nedeniyle, omuzları benekli sırtlandan (yaklaşık 1 m) yalnızca biraz daha uzundu ve büyük kafatası, leşleri parçalamaya çok uygun, bazı sert dişlerle donatılmıştı.[2]
Bir avın sahibi uzaklaştığında, dev sırtlan elinden gelenin en iyisini yapabilir, geniş midesini etle doldurabilir ve karkasın kemiklerini kesmek ve belirli seçim kesimlerini yavruların muhtemelen yemek beklediği yer olan inine geri taşımak için cıvata-kırpıcı çenelerini kullanabilir. Çin'de, inine yiyecek taşıyan dev sırtlanın açık kanıtları vardır. Zhoukoudian, Pekin yakınlarındaki bir mağara sistemidir ve paleontologların 1930'larda birkaç dev sırtlanın kalıntıları da dahil olmak üzere çok sayıda memeli kemiği bulduğu yer burasıdır. Sırtlanlar kuşkusuz bu mağaraları sığınak olarak kullanmışlardı ve burası büyüyen yavrularını beslemek için leş parçalarını getirdikleri yerdi. Şaşırtıcı bir şekilde, mağaralarda en az 40 Homo erectus bireyinin kalıntıları da ortaya çıkarıldı. Eski atalarımızın bu mağaralarda mı yaşadığı yoksa parçalanmış kalıntıları oraya dev sırtlanlar tarafından mı taşındığı sorusu söz konusudur. Homo erectus kesinlikle silah yapma ve kullanma yeteneğine sahipti, ancak bu hominid 150 kg'lık bir kemik kırıcı grubunu savuşturabilir miydi bilinmiyor.[2]
Beş yüz bin yıl önce atalarımız birçok farklı yırtıcı hayvanın menüsündeydi ve dev sırtlanlar hiçbir zaman doğrudan Homo erectus'u avlamamış olsalar bile, büyük kedilerden biri tarafından öldürülen bu hominidlerden birinin leşi kesinlikle bu çöpçülerin ilgisini çekecek kadar büyüktü.[2]
Soyunun tükenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dev sırtlanın bilinen en son kalıntıları yaklaşık 500.000 yaşındadır, ancak bu türün neslinin ne zaman tükendiği konusunda kesin bir tarih yoktur. Dev sırtlanın en genç fosillerinin, dünyanın son 2 milyon yılda noktalanan buzullardan bir diğerine girdiği bir zamana tekabül ettiğini biliniyor. İklim daha kuru hale geldi ve büyük otoburların kullanabileceği yemyeşil yaşam alanları azaldı. Yiyecekleri yok olurken, bu megaherbivorların çoğu ve bazı büyük kediler de dahil olmak üzere yırtıcıları da yok oldu. Öncelikle bir çöpçü olan dev sırtlanlar, yiyecek için bu büyük yırtıcılara bağımlıydı ve onlar ortadan kayboldukça onlar da yok oldu.[2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Piper, Ross (2009). Extinct animals : an encyclopedia of species that have disappeared during human history. Westport, Conn.: Greenwood Press. ISBN 0-313-34988-6. OCLC 317945088.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]