Passer eminibey
| Passer eminibey | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) Erkek Üreme dönemi tüyleriyle, Kenya | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Passer eminibey (Hartlaub, 1880) | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
Liste
| |||||||||||||||
Passer eminibey Serçegiller familyasından bir kuş türü. Serçegiller içinde, yaklaşık 11 cm. boyu ile en küçük türdür. Üreme döneminde erkeklerin tüyleri koyu kestane rengindedir; dişi ve genç kuşlar bazı kestane rengi işaretler taşımakla birlikte daha mat gri renktedir. Passer cinsi içindeki yakın akrabaları olan Passer euchlorus ve Passer luteus türleri gibi topluluk hâlinde yaşayan kuşlardır ve kurak alanlarda yaşarlar. Doğal yaşam alanları, Afrika'nın doğusunda Sudan'da Darfur'dan Tanzanya'ya kadar uzanan bölgede kurak savanlar, papirüs bataklıkları ve insan yerleşim alanlarının yakınıdır. Hem yetişkinler hem de gençler çoğunlukla ot tohumları ile beslenir ve sıklıkla diğer kuş türleri ile birlikte olmak üzere sürü hâlinde uçarlar. Ağaçlarda kendi kubbe şeklinde yuvalarını yaparak yuvalanırlar ama aynı zamanda Ploceidae familyasında kuşların yuvalarını da ele geçirebilirler.
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu tür ilk olarak Gustav Hartlaub tarafından 1880 yılında Journal für Ornithologie bilimsel dergisinde Sorella Emini Bey olarak tanımlandı.[2][3] Hartlaub türün Emini Bey epitetini tip türünü günümüz Güney Sudan ya da Uganda'da LAdo yakınlarında toplayan kâşif Mehmed Emin Paşa'ya ithafen vermiştir ve bu nedenle yabancı dillerde bu türün yaygın adı "Emin Bey'in serçesi" olarak da kullanılmaktadır.[2][4] Hartlaub'un epiteti sıradışı olarak iki kelime olarak kullanması sonucunda bazılarının bunu emini ya da emini-bey olarak kullanmasına yol açmıştır..[3] Herhangi bir alt türü tanınmamakla birlikte Britanyalı ornitolog George L. G. Van Someren 1922 yılında Archers Post'ta merkezî Kenya'da Sorella eminibey guasso adıyla bir alt tür tanımlamıştır.[4][5]
Hartlaub P. eminibey'in renklerini ve morfolojisini yeteri kadar farklı bulduğu için monotipik Sorella cinsinde tanımladı. Her ne kadar bazı yazarlar Hartlaub'un sınıflandırmasını takip etse de bu tür genellikle Passer cinsi içinde sınıflandırılır.[4] Diğer iki altın rengi serçeye çok benzer ve muhtemelen bir zamanlar bunlardan yalnızca klinel olarak farklıydı. Erkek Passer euchlorus neredeyse tamamen altın rengindedir ve erkek P. eminibey neredeyse tamamen kestane rengindedir; erkek Passer luteus ise bu ikisinin arasında geçiş renklerine sahiptir.[6] Britanyalı ornitolog Richard Meinertzhagen bu üç türü conspesifik olarak değerlendirdi ancak P. luteus'un dağılımı P. eminibey'in dağılımı ile Sudan'ın küçük bir bölümünde örtüşmesine rağmen aralarında çiftleşme gözlemlenmemiştir.[4] Bu türlerin kurak habitatların öngörülemez durumlarına adapte olmuş davranışları da birbirlerine benzerlik gösterir. Özellikle bu üç tür ve Passer moabiticus erkeklerin kanatlarını gövdelerinin üzerinde tutarak titrettiği ortak bir kur nümayişini paylaşır.[7] Bu etkileyici nümayiş muhtemelen benzer habitatların çevrelediği bir ağaç kümesinde yuvalanmaya yönelik bir adaptasyondur ki böyle bir nümayiş kuş kolonisini bir arada tutma konusunda önemli olabilmektedir.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ BirdLife International (2018). "Passer eminibey". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2018: e.T22718286A132116703. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22718286A132116703.en
12 Kasım 2021.
- ^ a b Hartlaub, Gustav (April 1880). "Ueber einige neue von Dr. Emin Bey, Gouverneur der Aequatorialprovinzen Aegyptens, um Lado, Central-Afrika entdeckte Vögel". Journal für Ornithologie (Almanca). 28 (2): 210-214. Bibcode:1880JOrni..28..210H. doi:10.1007/BF02008812.
- ^ a b Hartert, Ernst (1904). "Miscellanea Ornithologica: Critical, Nomenclatorial, and Other Notes, Mostly on Palaearctic Birds". Novitates Zoologicae. 11.
- ^ a b c d Summers-Smith 1988, s. 61
- ^ Friedmann 1930, ss. 392–393
- ^ Summers-Smith 1988, s. 305
- ^ a b Summers-Smith 1988, ss. 263, 290
Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]- Friedmann, Herbert (1930). "Birds Collected by the Childs Frick Expedition to Ethiopia and Kenya County. Part 2.—Passeres". Smithsonian Institution United States National Museum Bulletin (153). doi:10.5479/si.03629236.153.i.
- Summers-Smith, J. Denis (1988). The Sparrows: a study of the genus Passer
. illustrated by Robert Gillmor. Calton, Staffs, England: T. & A. D. Poyser. ISBN 978-0-85661-048-6.
