Pierre Mendès France
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Eylül 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Pierre Mendès France | |
|---|---|
| |
| Fransa başbakanı | |
| Görev süresi 18 Haziran 1954 - 23 Şubat 1955 | |
| Cumhurbaşkanı | René Coty |
| Yerine geldiği | Joseph Laniel |
| Yerine gelen | Edgar Faure |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 11 Ocak 1907 Paris |
| Ölüm | 18 Ekim 1982 (75 yaşında) Paris |
| Partisi | Radikal |
| Bitirdiği okul | Paris Üniversitesi |
| Mesleği | Hukukçu |
| Dini | Yahudi |
Pierre Mendès France (11 Ocak 1907 - 18 Ekim 1982), Fransız siyasetçi, eski başbakan (1954-1955).
16. yüzyılda Fransa'ya göç eden Portekiz kökenli Yahudi bir aileye mensuptur. Paris Üniversitesi'nde hukuk alanında doktora yapıp mezun olduktan sonra 1928 yılında Paris Barosu'na üye olarak aynı zamanda baronun en genç üyesi sıfatını kazandı. 1924 yılında orta sınıf seçmenden oy alan bir parti olan Radikal Sosyalist Parti'ye üye oldu ve 1932 yılı seçimlerinde Eure bölgesinden milletvekili seçilerek Meclise girdi. Yetenekleri ile göze çarptı. Léon Blum başbakanlığında kurulan Halk Cephesi hükûmetinde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı oldu.
II. Dünya Savaşı patlak verince Fransa Hava Kuvvetleri'ne katıldı. Nazilerin Fransa'yı işgali sonrası kurulan Vichy Hükûmeti tarafından yakalanarak 6 yıl hapse mahkûm edildi. 21 Haziran 1941 tarihinde kaçarak İngiltere'ye ulaşmayı başardı. Burada Charles de Gaulle'un öncülüğündeki Özgür Fransa Kuvvetleri'ne katıldı. De Gaulle tarafından Cezayir'e ekonomi komiseri olarak gönderildi ve 1944 yılında toplanan ekonomi konferansında bulunan Fransız Delegasyonu'na başkanlık yaptı. Charles de Gaulle işgalden kurtulan Paris'e dönüp geçici hükûmeti kurduğunda ekonomi bakanlığına atandı.
Kısa süre sonra serbest piyasa politikasından yana olan Finans Bakanı René Pleven ile ters düştü. De Gaulle'un René Pleven'i desteklemesinin ardından istifa etti. Bununla birlikte Charles de Gaulle, Mendès France'ı Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası direktörlüğüne ve Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi'ne Fransız Temsilcisi olarak atadı.
Dördüncü Cumhuriyet Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dördüncü Cumhuriyet kurulduktan sonra 1947 yılında yapılan seçimlerde yeniden milletvekili seçildi. Haziran 1953'te hükûmeti kurmakla görevlendirildiyse Meclisten yeterli desteği alamayınca girişimi başarısızlıkla sonuçlandı.
Bununla beraber Fransa'nın Vietnam'da aldığı yenilgi sonrası istifa eden Joseph Laniel'in yerine Mendès France hükûmeti kurmakla görevlendirildi ve aralarında İçişleri Bakanı olarak görev alan François Mitterand'ın da bulunduğu bakanlar kurulu iş başı yaptı.
Mendès France hemen Vietnamlı komünist lider Ho Chi Minh ile ateşkes görüşmelerine başladı ve Meclis kendisine ezici çoğunlukla destek verdi. Ancak Milliyetçi kesim ve Katolik grup bu durum karşısında şoke olmuş ve başbakana ağır eleştirilerde bulunmuştu. Mendès France, bununla yetinmeyip Tunus lideri Habib Burgiba ile Tunus'un bağımsızlığı konusunda anlaşmış ve Faslı liderler ile Fransa'nın işgalinin sonlandırılması konusunda müzakerelere başlamıştı. Bunun yanı sıra Cezayir ile bağımsızlık konusunda yapılacak görüşmelere de olumlu bakmıştı. İşte bu sırada Başbakan Mendès France, paralı bir asker olan Bob Denard tarafından yapılan bir suikast girişimine maruz kalmış ve bunun sonucunda Bob Denard, 14 yıl hapse mahkûm olmuştu.
Avrupa ülkeleriyle entegrasyonun sıkı bir destekçisi olan Mendès France, 1955 yılının Şubat ayında istifa etti. Başbakanlığı sonrasında Guy Mollet kabinesinde kısa bir süre devlet bakanlığı yaptıktan sonra Cezayir sorunu nedeniyle anlaşmazlığa düşerek hükûmetten ayrıldı. 1957 yılında ise yine aynı sorun nedeniyle parti başkanlığını bırakmak zorunda kaldı.
Beşinci Cumhuriyet
[değiştir | kaynağı değiştir]Birçok sol siyasetçinin aksine de Gaulle'un yönetime gelmesini istemedi. Demokratik güçler birliği adındaki anti-de Gaulle'cu bir gruba başkanlık etmesine rağmen yapılan seçimlerde milletvekilliğini kaybetti ve 1959 yılında üyelerinin çoğunun Charles de Gaulle'ü desteklediği Radikal Parti'den ihraç edildi.
Küçük bir parti olan Birleşik Sosyalist Parti'ye katıldı. 1962 yılında yapılan seçimlerde milletvekili seçilemedi. 1967 yılında milletvekilliğine seçilmesine rağmen ertesi yıl yapılan seçimlerde koltuğunu koruyamadı. 1968 yılında ortaya çıkan öğrenci olaylarına partisiyle birlikte destek veren Mendès France'ı 1969 yılında cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olarak yarışan sosyalist muhalif Gaston Defferre başbakan adayı ilan etti ancak Gaston Deferre'in yenilgisi bunu sonuçsuz bıraktı.
1971 yılında François Mitterand'ın kurduğu Sosyalist Parti'yi destekledi. Ölümüne kadar siyasetten uzak kaldı.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Joseph Laniel |
Fransa başbakanı 1954–1955 |
Sonra gelen: Edgar Faure |
- 1907 doğumlular
- Paris doğumlu siyasetçiler
- 1982'de ölenler
- Fransa devlet bakanları
- Fransa dışişleri bakanları
- Fransa başbakanları
- Dördüncü Fransa Cumhuriyeti'nde siyasetçiler
- Fransa Beşinci Cumhuriyet 3. dönem milletvekilleri
- Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nda Fransızlar
- Özgür Fransa kişileri
- Fransa Yahudileri
- Fransa maliye bakanları
- II. Dünya Savaşı'nda Fransız askerler
- Portekiz Yahudisi asıllı Fransızlar
- Yahudi sosyalistler
- Lycée Louis-le-Grand'da öğrenim görenler
- Paris Üniversitesinde öğrenim görenler
- Radikal Parti (Fransa) mensubu siyasetçiler
- Birleşik Sosyalist Parti (Fransa) mensubu siyasetçiler
- Pierre Mendès France
- Paris Siyasi Bilimler Akademisinde öğrenim görenler