Pontuslu Evagrius
| Pontuslu Evagrius | |
|---|---|
 | |
| Keşiş | |
| Doğum | 345 Herakleia |
| Ölüm | 399 Kellia |
| Kutsayanlar | Süryani Ortodoks Kilisesi Ermeni Kilisesi[1] |
| Yortu | 16 Ocak (Süryani)[2] 11 Şubat (Ermeni)[3] |
| Etkileri | Origenes, Kör Didymus, Büyük Antonios, Mısırlı Macarius, Büyük Basileios, Nenizili Gregorios, Büyük Macrina |
| Etkilenen | Galatyalı Palladius, Büyük Babai, Yuhanna Cassian, Pelusiumlu İsidore, Uzun Kardeşler (Aziz Ammonius, Dioscorus, Eusebius ve Euthymius), Küçük Melania, Aquileialı Rufinus, Suriyeli Isaac, Şamlı Yuhanna |
| Büyük işler | The Kephalia Gnostica, The Praktikos, De Oratione |
Pontuslu Evagrius (345, Herakleia, Bitinya – 399, Kellia, Mısır), Hristiyan bir keşiş ve mistik teolog idi. İkinci Konstantinopolis Konsili tarafından Origenist olduğu gerekçesiyle heretik ilan edilmesine rağmen birçokları tarafından Kilise Babası hatta aziz olarak kabul edilir.[4]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Evagrius, Bitinya Eyaletine bağlı Heraclea Pontica olarak bilinen Karadeniz Ereğli'de Hristiyan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Nenizili Gregorios tarafından 379'da diyakon olarak atandı[5]. İmparator I. Theodosius tarafından 381'de Birinci Konstantinopolis Konsili toplandığında, Evagrius da oradaydı. Daha sonra Yeruşalim’e gitti ve orada keşiş oldu. 385’de Nitria, Mısır’daydı. Hayatının son on dört yılını orada, İskenderiyeli Macarius ve Büyük Macarius’un (Büyük Antonios’un öğrencisiydi) otoritesi altında, kendini çalışmalara vererek, özellikle Origenes’i çalışarak harcadı.[6]
Çalışması
[değiştir | kaynağı değiştir]Evagrius, önemli bir edebi eser bırakmış olan ilk keşiş olarak görülüyor. Eserlerinden bazıları bize başka ünlü teologların isimleri altında ulaştı. Eserlerini Grekçe yazdı ve yazıları çok büyük oranlarda Ermenice ve Süryanice’ye çevrildi. Dua hakkında eseri Ankaralı Nilus’un, Üçlü Birlik hakkındaki dogmatik eseri ise Büyük Basileios’un isimleri altında günümüze ulaşmıştır.[6]
Üçlemesi (praktikos – Gnostikos – Problemata Gnostika) ustalık eseri olarak kabul edilir.
- Praktikos, aktif (günlük eylemlerde Hristiyan olarak davranmak) hayatı anlatır, yeni keşişlere yardımcı olmak özdeyişlerdir. 12. bölüm acedia’nın (ruhaniyetten bıkma) yaygın bir tarifini barındırır.
- Gnostikos, günlük ruhsal aktiviteleri anlatır (temaşa).
- Problemata Gnostika, Hristiyan inancı ve çilecilik öğretilerini anlatır.
Öğretisi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Çalışmalarında Origenes’den etkilendi. Ruhsal deneyimleri teorileştirdi.
Hristiyan ruhaniyetinin bazı önemli kısımlarının sistematik formülü O’ndan gelir: aktif ve temaşa hayatının ayrımı, Tanrı’ya ulaşmak için içimizdeki bütün imajları ve şekilleri yok etmek, dua ve teolojinin arasındaki bağlantı, üçlü birliğin bilgisi (gnosis); tutkulara egemen olmak, Stoacı kayıtsızlıktan oldukça farklıdır — hayırseverlik ve feragat ile ruhun arınarak huzur ve yumuşaklığa ermesi.[7]
Evagrius’a göre Tanrı’yı doğru bir şekilde bilebilmek için, Hristiyan kişi düşüncelerini analize ve kanalize etmeli. Evagrius, Antirrhetikos adlı 8 ciltlik kitabında sekiz düşünceyi belirtir, “logismoi" dediği (muhtemelen zihinsel düşünceler olarak çevrilebilir), insanı günaha sokan zihinsel sorunların semptomları: oburluk, açgözlülük, kaba konuşma, öfke, üzüntü, aşırı gurur ve kibir. Bu muhtemelen Yedi ölümcül günahların kökenidir.[4]
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Evagrius'un etkisi büyük oldu. İonnis Cassien, İman Savunucu Maximus, İonnis Klimakos; Monofizitçi ve Nasturi önderlere büyük ilham kaynağı oldu.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Manoogian, Torkom (1969). Divine Liturgy of the Armenian Church. New York: Diocese of the Armenian Church of America. s. 33a.
- ^ Mani Rajan, Corepiscopo (2017). "Martyrs, Saints, and Prelates of the Syriac Orthodox Church". 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
The feast of St. Evagris (surnamed Ponticus) is celebrated in the Syrian Orthodox Church on 16 January.
- ^ "Evagrius". ldysinger.com. 7 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b New Catholic encyclopedia. F. Refoulé. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 464 Cilt: 5. ISBN 0-7876-4004-2. OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ Anadolu'nun Azizleri. Hanspeter Tiefenbach. Arkeoloji ve Sanat Yayınları Tur. San. Tic. Ltd. Şti. 2012. s. 294. ISBN 9786053962052.
- ^ a b c Encyclopedia of early Christianity. Frederick W. Norris. Second edition (İngilizce). Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. s. 405. ISBN 978-1-136-61158-2. OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ New Catholic encyclopedia. 2nd ed. Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 465 Cilt: 5. ISBN 0-7876-4004-2. OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
