Proceratosauridae
| Proceratosauridler | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||
| †Proceratosaurus bradleyi Woodward, 1910 | |||||||||||||||
| Alt gruplar | |||||||||||||||
Proceratosauridae ("ilk/ön boynuzlu kertenkeleler"), Orta Jura'dan Erken Kretase'ye kadar varlığını sürdürmüş bir tiranozor familyasıdır.
Ayırt edici özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Gelişmiş tyrannosauridlerin aksine, ancak Dilong gibi ilkel tyrannosauroidlere benzer biçimde, proceratosauridler genellikle küçüktü (muhtemel proceratosauridler Yutyrannus ve Sinotyrannus hariç) ve avı kavrayabilecek oldukça uzun, üç parmaklı kolları vardı. Proceratosauridler Tyrannosauroidea'nın diğer üyeleriyle karşılaştırıldığında, Averianov vd. (2010) ve Loewen vd.nin (2013) filogenetik analizlerine göre aşağıdaki özelliklerle ayırt edilebilir.[3][4]
- Premaksilla ve burun kemiklerinin birleşme noktasından başlayan burun kemiklerinin oluşturduğu bir sagital tepe.
- Son derece uzun dış burun delikleri, arka kenarları antorbital fossa ve maksiller fenestranın ön kenarının arkasındadır.
- Premaksillanın kısa ön kenarı.
- Antorbital fenestranın önündeki antorbital fossa derinliği, antorbital fossa altındaki maksilladan çok daha fazladır.
- Karına doğru içbükey bir oturga kemiği.
- Kasık kemiğinin ön kenarında, kalça kemiği ile temas edecek kadar önde bulunan dışbükey bir yumrucuk.
- Maksillanın ön kenarında kısa ve sığ içbükey basamak.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Familya, Tyrannosauroidea kladına aittir. İlk olarak 2010 yılında Oliver Rauhut ve meslektaşları tarafından Proceratosaurus tip cinsinin yeniden değerlendirilmesinde adlandırılmıştır. Çalışmaları, Proceratosaurus'un bir coelurosaur ve bir tyrannosauroid olduğu ayrıca Çin'de yaşamış tyrannosauroid Guanlong ile en yakından akraba olduğu fikrini destekledi. Bu iki dinozoru içeren kladı, "Proceratosaurus'a Tyrannosaurus, Allosaurus, Compsognathus, Coelurus, Ornithomimus ve Deinonychus'tan daha yakın olan tüm teropodlar" olarak tanımladılar.[5] Daha sonraki çalışmalarda familya, Rusya'da bulunan Kileskus ve Çinli Sinotyrannus'u da içeriyordu.[6] Son zamanlarda, Proceratosauridae'nin Proceratosaurus, Guanlong, Kileskus, Sinotyrannus ve daha önce proceratosaurid olmayan tyrannosauroidler olarak tanınan Stokesosaurus, Juratyrant ve Dilong cinslerini içerdiği bulunmuştur.[6][7] Rauhut ve meslektaşları, Proceratosaurus'u yeniden değerlendirirken, daha önce dromaeosaurid alt familyası Velociraptorinae'ye atanan Geç Jura ve Erken Kretase'ye tarihlenen dişlerin, iki grubun dişleri arasındaki benzerlikten dolayı proceratosaurid olabileceğini belirtmişlerdir. Aslında velociraptorineler, Geç Kretase'ye kadar fosil kayıtlarından başka türlü bilinmiyor. Bu, Nuthetes ve diğer şüpheli cinslerin potansiyel proceratosauridler olduğu anlamına gelir.[8]
Aşağıda, Loewen vd.nin 2013 yılında oluşturduğu kladogram bulunmaktadır.[4]
| Proceratosauridae |
| |||||||||||||||||||||||||||
Brusatte ve meslektaşları, 2016'da Yutyrannus'u Proceratosauridae içinde Sinotyrannus, Juratyrant ve Stokesosaurus her durumda daha gelişmiş tyrannosauroidler olarak biçimde kardeş takson olarak yerleştirildi. Bayes analizi aşağıda gösterilmiştir.[9]
| Proceratosauridae |
| ||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Proceratosauridae". paleobiodb.org. 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2021.
- ^ "Proceratosauridae". Mindat.org.
- ^ "A new basal coelurosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Middle Jurassic of Siberia (PDF Download Available)". ResearchGate (İngilizce). 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017.
- ^ a b Loewen (2013). Evans, David C (Ed.). "Tyrant Dinosaur Evolution Tracks the Rise and Fall of Late Cretaceous Oceans". PLoS ONE. 8 (11): e79420. doi:10.1371/journal.pone.0079420. PMC 3819173
. PMID 24223179. Kaynak hatası: Geçersiz <ref>etiketi: "loewen2013" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Rauhut (2010). "Cranial osteology and phylogenetic position of the theropod dinosaurProceratosaurus bradleyi(Woodward, 1910) from the Middle Jurassic of England". Zoological Journal of the Linnean Society. 158: 155-195. doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00591.x. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "rauhut2010" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Brusatte, S.L.; Norell, M.A.; Carr, T.D.; Erickson, G.M.; Hutchinson, J.R.; Balanoff, A.M.; Bever, G.S.; Choiniere, J.N.; Makovicky, P.J.; and Xu, X. (2010). "Tyrannosaur paleobiology: new research on ancient exemplar organisms" (PDF). Science. 329 (5998): 1481-1485. doi:10.1126/science.1193304. PMID 20847260. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)23 Haziran 2021. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "brusatte2010" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Juan D. Porfiri (2014). "Juvenile specimen of Megaraptor (Dinosauria, Theropoda) sheds light about tyrannosauroid radiation". Cretaceous Research. 51: 35-55. doi:10.1016/j.cretres.2014.04.007.
- ^ RAUHUT, OLIVER W. M.; MILNER, ANGELA C.; MOORE-FAY, SCOTT (1 Ocak 2010). "Cranial osteology and phylogenetic position of the theropod dinosaur Proceratosaurus bradleyi (Woodward, 1910) from the Middle Jurassic of England". Zoological Journal of the Linnean Society. 158 (1): 155-195. doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00591.x. ISSN 0024-4082.
- ^ Brusatte, S. L.; Carr, T. D. (2016). "The phylogeny and evolutionary history of tyrannosauroid dinosaurs". Scientific Reports. 6: 20525. Bibcode:2016NatSR...620252B. doi:10.1038/srep20252. PMC 4735739 . PMID 26830019.
