Uçan sincap - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Özellikleri
  • 2 Taksonomi
  • 3 Kaynaklar
  • 4 Dış bağlantılar

Uçan sincap

  • العربية
  • مصرى
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • བོད་ཡིག
  • Brezhoneg
  • Català
  • Čeština
  • Deutsch
  • Kadazandusun
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Euskara
  • فارسی
  • Français
  • Frysk
  • Gaeilge
  • Galego
  • 客家語 / Hak-kâ-ngî
  • עברית
  • हिन्दी
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • Taqbaylit
  • Қазақша
  • 한국어
  • Кыргызча
  • Latviešu
  • മലയാളം
  • Bahasa Melayu
  • မြန်မာဘာသာ
  • Nedersaksies
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Diné bizaad
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Русский
  • Саха тыла
  • Simple English
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Sakizaya
  • Tayal
  • ไทย
  • Seediq
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • Vahcuengh
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikitür
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Pteromyini sayfasından yönlendirildi)
Uçan sincap
Yaşadığı dönem aralığı: 33,9-0 myö
Oligosen-Günümüz 
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Rodentia
Familya: Sciuridae
Alt familya: Sciurinae
Oymak: Pteromyini
Brandt, 1855
Cinsler
Aeretes

Aeromys
Belomys
Biswamoyopterus
Eoglaucomys
Eupetaurus
Glaucomys
Hylopetes
Neopetes
Iomys
Petaurillus
Petaurista
Petinomys
Pteromys
Pteromyscus

Trogopterus

Uçan sincap (bilimsel olarak Pteromyini veya Petauristini), sincapgiller (Latince: Sciuridae) familyasının bir oymağıdır. Kuşlar veya yarasalar gibi uçamazlar ancak el bileğinden ayak bileğine uzanan, tüylü, paraşüt benzeri bir zar olan patagium yardımıyla bir ağaçtan diğerine süzülebilirler.[1] Uzun kuyrukları uçuşta denge sağlar. Anatomik olarak diğer sincaplara çok benzerdirler, ancak yaşam tarzlarına uyacak bir dizi adaptasyonları vardır; uzuv kemikleri daha uzundur; el kemikleri, ayak kemikleri ve distal omurları daha kısadır. Uçan sincaplar, uzuvları ve kuyrukları ile süzülme yollarını yönlendirebilir ve kontrol edebilirler.

Moleküler çalışmalar, uçan sincapların yaklaşık 18-20 milyon yıl önce ortaya çıktığını göstermiştir. Çoğunlukla gece avlanırlar ve omnivordur: meyve, tohumlar, tomurcuklar, çiçekler, böcekler, karındanbacaklılar, örümcekler, mantarlar, yumurtaları ve ağaç özleri yer. Yavruları ilk başta kılsız ve çaresiz olarak bir yuvada doğarlar. Onlara anneleri tarafından bakılır ve beş hafta boyunca süzülme becerilerini çalışırlar, böylece on hafta sonra yuvayı terk etmeye hazır olurlar.

Özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Süzülen bir uçan sincap
Uçan Sincaplı Bir Çocuk (Henry Pelham) (1765)

Uçan sincaplar, kuşlar veya yarasalar gibi uçamazlar; bunun yerine, ağaçlar arasında süzülürler. 90 metreye kadar çıkabilen bu süzülmeler sırasında yükselebilirler.[2][3] Havadaki hayvanın yönü ve hızı, büyük ölçüde küçük kıkırdaklı bilek kemikleri tarafından kontrol edilen uzuvlarının pozisyonlarını değiştirerek kontrol edilir. Süzülme sırasında sincabın yukarı doğru tuttuğu bilekten bir kıkırdak çıkıntısı vardır.[4] Bu özel kıkırdak yalnızca uçan sincaplarda bulunur, diğer süzülen memelilerde yoktur.[5] Kıkırdağın olası kökenleri araştırıldığında veriler diğer sincaplarda bulunabilen karpal yapılara büyük olasılıkla homolog olduğunu göstermiştir. Bu kıkırdak, el formuyla birlikte süzülme sırasında kullanılacak bir kanat ucu oluşturur. Kanat ucu çeşitli açılara ayarlanarak aerodinamik hareketleri kontrol edebilir.[6][7] El bileği ayrıca; el bileğinden ayak bileğine uzanan, tüylü, paraşüt benzeri bir zar olan patagiumun gerginliğini de değiştirir. Uçuş sırasında dik olan kabarık bir kuyruğu vardır. Kuyruk, bir ağaç gövdesine inmeden önce bir hava freni görevi gören yardımcı bir kanat işlevi görür.[8]

Taksonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Glaucomys cinsinin üç türü (Glaucomys sabrinus, Glaucomys volans ve Glaucomys oregonensis) Kuzey Amerika ve Orta Amerika'ya özgüyken, Sibirya uçan sincabı (Pteromys volans) Kuzey Avrupa'nın bazı bölgelerine özgüdür. Türkiye'de bilinen uçan sincap türü bulunmamaktadır.

Thorington ve Hoffman (2005), iki alt oymak içindeki 15 uçan sincap cinsini tanımladı.

Güney uçan sincabı (Glaucomys volans)
Humboldt'un uçan sincabı (Glaucomys oregonensis)
Aalacalı uçan sincap (Hylopetes alboniger)
Kızıl-beyaz dev uçan sincap (Petaurista alborufus)
Japon dev uçan sincap (Petaurista leucogenys)
Japon cüce uçan sincap (Pteromys momonga)

Oymak: Pteromyini - uçan sincap

  • Alt oymak: Glaucomyina
    • Cins: Eoglaucomys
      • Keşmir uçan sincabı, Eoglaucomys fimbriatus
    • Cins: Glaucomys – Yeni Dünya uçan sincapları (Amerikan uçan sincapları), Kuzey Amerika
      • Güney uçan sincabı, Glaucomys volans
      • Kuzey uçan sincabı, Glaucomys sabrinus
      • Humboldt'un uçan sincabı, Glaucomys oregonensis
    • Cins: Hylopetes, Güneydoğu Asya
      • Aalacalı uçan sincap, Hylopetes alboniger
      • Afgan uçan sincap, Hylopetes baberi
      • Bartel'in uçan sincabı, Hylopetes bartelsi
      • Gri yanaklı uçan sincap, Hylopetes lepidus
      • Palawan uçan sincabı, Hylopetes nigripes
      • Hint-Çin uçan sincabı, Hylopetes phayrei
      • Jentink'in uçan sincabı, Hylopetes platyurus
      • Sipora uçan sincabı, Hylopetes sipora
      • Kızıl yanaklı uçan sincap, Hylopetes spadiceus
      • Sumatra uçan sincabı, Hylopetes winstoni
    • Cins: Iomys, Malezya ve Endonezya
      • Cava uçan sincabı (Horsfield'ın uçan sincabı), Iomys horsfieldi
      • Mentawi uçan sincabı, Iomys sipora
    • Cins: Petaurillus – cüce uçan sincaplar, Borneo ve Malay Yarımadası
      • Küçük cüce uçan sincap, Petaurillus emiliae
      • Hose'un cüce uçan sincabı, Petaurillus hosei
      • Selangor cüce uçan sincabı, Petaurillus kinlochii
    • Cins: Petinomys, Güneydoğu Asya
      • Basilan uçan sincabı, Petinomys crinitus
      • Travancore uçan sincabı, Petinomys fuscocapillus
      • Bıyıklı uçan sincap, Petinomys genibarbis
      • Hagen'in uçan sincabı, Petinomys hageni
      • Siberut uçan sincabı, Petinomys lugens
      • Mindanao uçan sincabı, Petinomys mindanensis
      • Arrow flying squirrel, Petinomys sagitta
      • Temminck'in uçan sincabı, Petinomys setosus
      • Vordermann'ın uçan sincabı, Petinomys vordermanni
  • Alt oymak: Pteromyina
    • Cins: Aeretes, Kuzeydoğu Çin
      • Oluk dişli uçan sincap (Kuzey Çin uçan sincabı), Aeretes melanopterus
    • Cins: Aeromys – büyük siyah uçan sincaplar, Tayland ve Borneo
      • Kara uçan sincap, Aeromys tephromelas
      • Thomas'ın uçan sincabı, Aeromys thomasi
    • Cins: Belomys, Güneydoğu Asya
      • Tüylü ayaklı uçan sincap, Belomys pearsonii
    • Cins: Biswamoyopterus, Kuzeydoğu Hindistan, Güney Çin ve Güneydoğu Asya
      • Namdapha uçan sincabı, Biswamoyopterus biswasi
      • Laos dev uçan sincabı, Biswamoyopterus laoensis
      • Gaoligong Dağı uçan sincabı, Biswamoyopterus gaoligongensis
    • Cins: Eupetaurus, Keşmir; nadir
      • Tüylü uçan sincap, Eupetaurus cinereus
    • Cins: Petaurista - dev uçan sincaplar, Güney Doğu Asya
      • Kızıl ve beyaz dev uçan sincap, Petaurista alborufus
      • Benekli dev uçan sincap, Petaurista elegans
      • Hodgson'ın dev uçan sincabı, Petaurista magnificus
      • Bhutan dev uçan sıncabı, Petaurista nobilis
      • Hint dev uçan sincap, Petaurista philippensis
      • Çinli dev uçan sincap, Petaurista xanthotis
      • Japon dev uçan sincap, Petaurista leucogenys
      • Kızıl dev uçan sincap, Petaurista petaurista
      • Mechuka dev uçan sincabı, Petaurista mechukaensis
      • Mishmi Hills dev uçan sincabı, Petaurista mishmiensis
      • Mebo dev uçan sincabı, Petaurista siangensis
    • Cins: Pteromys – Eski Dünya uçan sincapları, Finlandiya ve Japonya
      • Sibirya uçan sincabı, Pteromys volans
      • Japon cüce uçan sincap, Pteromys momonga
    • Cins: Pteromyscus, Güney Tayland ve Borneo
      • Dumanlı uçan sincap, Pteromyscus pulverulentus
    • Cins: Trogopterus, Çin
      • Karmaşık dişli uçan sincap, Trogopterus xanthipes

Mechuka, Mishmi Hills ve Mebo dev uçan sincapları, 2000'lerin sonlarında Hindistan'ın kuzeydoğu eyaleti Arunaçel Pradeş'te keşfedildi.[9][10][11] Holotipleri Zoological Survey of India (Kolkata, Hindistan) koleksiyonunda korunmaktadır.

Kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Taşçıoğlu, Behçet (16 Ekim 2018). Evrendeki Sırlar. artcivic. ISBN 978-605-4182-69-5. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021. 
  2. ^ "ADW: Glaucomys sabrinus – Northern flying squirrel". University of Michigan Museum of Natural History. 1995–2008. 12 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009. 
  3. ^ Asari (2007). "Gliding ability of the Siberian flying squirrel Pteromys volans orii" (PDF). Mammal Study. 32 (4): 151-154. doi:10.3106/1348-6160(2007)32[151:GAOTSF]2.0.CO;2. 11 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi14 Temmuz 2009. 
  4. ^ Paskins (2007). "Take-off and landing forces and the evolution of controlled gliding in northern flying squirrels Glaucomys sabrinus". The Journal of Experimental Biology. 210 (Pt 8): 1413-1423. doi:10.1242/jeb.02747. PMID 17401124. 
  5. ^ Kawashima (1 Şubat 2017). "Evolutionary Transformation of the Palmaris Longus Muscle in Flying Squirrels (Pteromyini: Sciuridae): An Anatomical Consideration of the Origin of the Uniquely Specialized Styliform Cartilage". The Anatomical Record (İngilizce). 300 (2): 340-352. doi:10.1002/ar.23471. ISSN 1932-8494. PMID 27611816. 
  6. ^ Johnson-Murray (1977). "Myology of the Gliding Membranes of Some Petauristine Rodents (Genera: Glaucomys, Pteromys, Petinomys, and Petaurista)". Journal of Mammalogy. 58 (3): 374-384. doi:10.2307/1379336. 
  7. ^ Thorington Jr. (1998). "Wing Tip Anatomy and Aerodynamics in Flying Squirrels" (PDF). Journal of Mammalogy. 79 (1): 245-250. doi:10.2307/1382860. 9 Nisan 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi14 Temmuz 2009. 
  8. ^ Carraway (1994). "Sciurus griseus" (PDF). Mammalian Species. 474 (474): 1-7. doi:10.2307/3504097. 7 Ocak 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi14 Temmuz 2009. 
  9. ^ Choudhury, A.U. (2007). A new flying squirrel of the genus Petaurista Link from Arunachal Pradesh in north-east India. The Newsletter & Journal of the Rhino Foundation for nat. in NE India 7: 26–34, plates.
  10. ^ Choudhury, A.U. (2009). One more new flying squirrel of the genus Petaurista Link, 1795 from Arunachal Pradesh in north-east India. The Newsletter & Journal of the Rhino Foundation for nat. in NE India 8: 26–34, plates.
  11. ^ Choudhury, A.U. (2013). Description of a new species of giant flying squirrel of the genus Petaurista Link, 1795 from Siang Basin, Arunachal Pradesh in North East India. The Newsletter & Journal of the Rhino Foundation for nat. in NE India 9: 30–38, plates.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Uçan Sincaplar, Ulusal Yaban Hayatı Vakfı 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Hayvan Çeşitliliği Web: Pteromyinae 24 Şubat 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sınıflandırma
  • g
  • t
  • d
Uçan sincaplar (Pteromyini)
    • Âlem: Hayvanlar
    • Şube: Kordalılar
    • Sınıf: Memeliler
    • Takım: Kemiriciler
    • Familya: Sincapgiller
Cins
  • Türler
Pteromys volans Glaucomys oregonensis Glaucomys volans
Eoglaucomys
  • Eoglaucomys fimbriatus
Glaucomys
  • Glaucomys volans
  • Glaucomys sabrinus
  • Glaucomys oregonensis
Hylopetes
  • Hylopetes alboniger
  • Hylopetes baberi
  • Hylopetes bartelsi
  • Hylopetes lepidus
  • Hylopetes nigripes
  • Hylopetes phayrei
  • Hylopetes platyurus
  • Hylopetes sipora
  • Hylopetes spadiceus
  • Hylopetes winstoni
Iomys
  • Iomys horsfieldi
  • Iomys sipora
Petaurillus
  • Petaurillus emiliae
  • Petaurillus hosei
  • Petaurillus kinlochii
Petinomys
  • Petinomys crinitus
  • Petinomys fuscocapillus
  • Petinomys genibarbis
  • Petinomys hageni
  • Petinomys lugens
  • Petinomys mindanensis
  • Petinomys sagitta
  • Petinomys setosus
  • Petinomys vordermanni
Aeretes
  • Aeretes melanopterus
Aeromys
  • Aeromys tephromelas
  • Aeromys thomasi
Belomys
  • Belomys pearsonii
Biswamoyopterus
  • Biswamoyopterus biswasi
  • Biswamoyopterus laoensis
  • Biswamoyopterus gaoligongensis
Eupetaurus
  • Eupetaurus cinereus
Petaurista
  • Petaurista alborufus
  • Petaurista elegans
  • Petaurista magnificus
  • Petaurista nobilis
  • Petaurista philippensis
  • Petaurista xanthotis
  • Petaurista leucogenys
  • Petaurista petaurista
  • Petaurista mechukaensis
  • Petaurista mishmiensis
  • Petaurista siangensis
Pteromys
  • Sibirya uçan sincabı (P. volans)
  • Pteromys momonga
Pteromyscus
  • Pteromyscus pulverulentus
Trogopterus
  • Trogopterus xanthipes
Takson belirleyicileri
  • Vikiveri: Q9490
  • ADW: Pteromyini
  • EoL: 4467455
  • Fossilworks: 357649
  • iNaturalist: 339576
  • ITIS: 930209
  • MSW: 12400279
  • NCBI: 337748
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • LCCN: sh85049599
  • LNB: 000218075
  • NDL: 00576564
  • NLI: 987007538567805171
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Uçan_sincap&oldid=36090100" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Uçan sincaplar
  • Kemiriciler cinsleri
  • Johann Friedrich von Brandt tarafından adlandırılmış taksonlar
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 11.25, 30 Eylül 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Uçan sincap
Konu ekle