Sibirya uçan sincabı
| Sibirya uçan sincabı | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Yuva deliğinin yanında | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Pteromys volans Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||
| Alt türler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Sibirya uçan sincabının dağılış bölgesi | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Sibirya uçan sincabı (Pteromys volans), batıda Baltık Denizi'nden doğuda Pasifik kıyısına kadar uzanan bir dağılışa sahip bir Eski Dünya uçan sincabıdır. Avrupa'da bulunan tek uçan sincap türüdür. Avrupa Birliği'ndeki 27 ülke arasından yalnızca Estonya, Finlandiya ve Letonya'da bulunan Sibirya uçan sincapları Avrupa Birliği içinde savunmasız kabul edilmektedir.
Morfoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir dişi Sibirya uçan sincabı yaklaşık 150 gram ağırlığındadır ve erkekler ortalama olarak biraz daha küçüktür. Vücut boyu 13–20 cm uzunluğunda, kuyruğunun düz hali 9–14 cm uzunluğundadır. Gözler büyük ve çarpıcı biçimde siyahtır. Postunun her tarafı gri, karnı sırtından biraz daha açık, boynu ile ön ayakları arasında siyah bir şerit vardır. Uçan sincapların ayırt edici bir özelliği, ön ve arka bacaklar arasında uzanan bir deri kanadı olan tüylü süzülme zarı "patagium"dur. Bu zarı gererek uçan sincap, ağaçtan ağaca yüz metreden fazla mesafelerde süzülebilir ve 3,31'lik bir süzülme oranı kaydettiği bilinmektedir, ancak normalde 1-1,5'tur.[2]
Davranış
[değiştir | kaynağı değiştir]
Diyet
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapraklar, tohumlar, kozalaklar, tomurcuklar, filizler, kabuklu yemişler, meyveler ve bazen kuş yumurtaları ve yavru kuşlardan beslenir. Kızılağaç ve huş ağacı kedicikleri bol olduğunda, sincap bunları kış için eski ağaçkakan deliklerinde veya benzer kuytu yerlerde saklayabilir.
Üreme
[değiştir | kaynağı değiştir]İlkbaharda erken çiftleşirler. Güney Finlandiya'da ilk çiftleşme mevsimi Mart ayı sonlarında başlar ve ikinci çiftleşme mevsimi Nisan ayında gerçekleşir. Beş haftalık bir gebelik döneminden sonra dişi, her biri yaklaşık 5 gram ağırlığında, genellikle iki veya üç yavru doğurur. Yuvalarını tercihen ağaçkakanların açtığı deliklere yaparlar, ancak girişin boyutu uygunsa kuş evlerine de yuva yapabilirler. Sincabın içine girdiği yuva, bir yığın yumuşak malzemeden (tercihen yumuşak sakal likeninden) oluşur. Yaklaşık beş yıla kadar yaşayabilirler.
Yetişme ortamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sibirya uçan sincapları iğne yapraklılar ve yaprak döken ağaçların karışımı ile oluşan eski ormanları tercih ederler. Çoğunlukla gececidirler, akşam geç saatlerde aktiftirler, ancak genç dişiler gün içinde beslenebilirler. Kış uykusuna yatmazlar, ancak kışın bazen birkaç gün sürekli uyuyabilirler. Utangaç ve gece hayvanı oldukları için nadiren görülürler. Varlıklarının en yaygın belirtisi, turuncu-sarı pirinç tanelerine benzeyen ve genellikle yuvalarının altında veya üstünde bulunan dışkılarıdır.
Yırtıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sincaplar sansarlar, şahinler, baykuşlar, köpekler ve kediler tarafından avlanır.
İnsan kültüründe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölgedeki nüfus yoğunluğundan dolayı Finlandiya'nın Espoo şehrindeki Nuuksio Milli Parkı'nın amblemidir.[3]
Estonya'da, Sibirya uçan sincabı Estonya Doğa Fonu'nun logosunda resmedilmiştir.[4]
Tehditler
[değiştir | kaynağı değiştir]Finlandiya'da Sibirya uçan sincaplarının, potansiyel olarak nesli tükenmekte olan türler kategorisine girdikleri için ciddi korumaya ihtiyaç duyduklarına dair bildirimde bulunuldu. Kuzey ormanları ve yaşlı ladin ağırlıklı ormanlar gibi ikamet ettikleri yerlerde habitat parçalanması, iklim ve habitat kaybı Sibirya uçan sincabın nüfusunun azaltmaya katkıda bulunduğuna inanılan eylemlerdir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sibirya uçan sincabı korunma durumu". 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Asari (2007). "Gliding ability of the Siberian flying squirrel Pteromys volans orii". Mammal Study. 32 (4): 151-154. doi:10.3106/1348-6160(2007)32[151:GAOTSF]2.0.CO;2.
- ^ "The Flying Squirrel in Nuuksio National Park". 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2019.
- ^ Estonian Nature Fund – Flying squirrel 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Koskimäki (2013). "Are habitat loss, predation risk and climate related to the drastic decline in a Siberian flying squirrel population? A 15-year study". Population Ecology. 56 (2): 341-348. doi:10.1007/s10144-013-0411-4.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Animal Diversity Web'de Pteromys volans.9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pteromys volans ile ilgili İsveççe resimler ve metinler. 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Uçan sincaplar (Pteromyini) | ||
|---|---|---|
| ||
| Cins |    | |
| Eoglaucomys | ||
| Glaucomys | ||
| Hylopetes | ||
| Iomys | ||
| Petaurillus | ||
| Petinomys | ||
| Aeretes | ||
| Aeromys | ||
| Belomys | ||
| Biswamoyopterus | ||
| Eupetaurus | ||
| Petaurista | ||
| Pteromys | ||
| Pteromyscus | ||
| Trogopterus | ||
