Gökçedere, Oltu
| Gökçedere | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Gökçedere Gökçedere'nin Erzurum'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°36′40″N 41°59′24″E / 40.6111°K 41.99°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Oltu |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1644 m |
| Nüfus | 524 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25400 |
Gökçedere, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Gökçedere'nin eski adı Şehsor'dur. Ermenice bir yer adı olan Şehsor (Սեխձոր), "şeh" (Սեխ) ve "sor" (ձոր) kelimelerinden oluşur ve "kavun deresi" anlamına gelir.[5][6] Bu yerleşim merkezi 1835 nüfus defterinde Şıhsor (شیخصور) olarak geçer. Ancak 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sıhsor (سیخصور) şeklinde yazılmıştır.[7][8][9]
Şehsor veya Şıhsor köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi, 1549 tarihli Gürcistan seferinin ardından Gürcülerden ele geçirmiştir.[10]
Şehsor veya Şıhsor köyü, 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterindeki kayda göre, Oltu livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 40 haneden oluşuyordu. Bu nüfus içindeki bir hane Müslüman olmuştu. 1835 Osmanlı Müslim nüfus defterindeki kayda göre de Çıldır Eyaleti'nin Oltu sancağına bağlıydı. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu tarihte köyde 26 hanede 73 erkek kaydedilmiştir. Köyün toplam nüfusunun ise, erkek sayısının iki katı olduğu söylenebilir.[7][11]
Şehsor veya Şıhsor köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımında Sadzor veya Sehdzor (Садзоръ veya Сехдзоръ) şeklinde kaydedilmiş olan köy, Oltu sancağının Oltu kazasına (uçastok) bağlı Sehçek nahiyesinin altı köyünden biriydi. Köydeki 37 hanede, 86'sı erkek ve 87'si kadın olmak üzere, 173 kişi yaşıyordu. Köy halkı Türk olarak kaydedilmişti.[12]
Şehsor veya Şıhsor köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sıhsor (سیخصور) olarak geçer. Bu sırada köy, Erzurum vilayetinin Oltu kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[9] 1940 genel nüfus sayımında "Sihsor" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 498 kişiden oluşuyordu.[13] Şıhsor veya Sihsor Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Gökçedere şeklinde değiştirilmiştir.[14] 1965 genel nüfus sayımında Gökçedere köyünün nüfusu 789 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 228 kişi okuma yazma biliyordu.[15]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Oltu Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[16]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 135 km, Oltu ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır.[17] Mahalle, Oltu'nun kuzeyinde olup, D.955 numaralı Ardahan-Muş (Göle-Oltu) devlet yoluna, 6 km'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[18]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 524[2] |
| 2021 | 608[2] |
| 2020 | 687[2] |
| 2019 | 679[2] |
| 2018 | 684[2] |
| 2017 | 696[2] |
| 2016 | 710[2] |
| 2015 | 734[2] |
| 2014 | 757[2] |
| 2013 | 777[2] |
| 2012 | 782[3] |
| 2011 | 814[3] |
| 2010 | 850[3] |
| 2009 | 862[3] |
| 2008 | 874[3] |
| 2007 | 908[3] |
| 2000 | 814[3] |
| 1990 | 963[19] |
| 1985 | 964[20] |
| 1965 | 789[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Oltu Gökçedere Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 7 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Gokcedere, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Leon Melikset-Beg, yayıma hazırlayan: Merab Robakidze, "Սեխ" - "სომხურ–ქართული ლექსიკონი" (Ermenice-Gürcüce Sözlük), Tiflis, 1996
- ^ Leon Melikset-Beg, yayıma hazırlayan: Merab Robakidze, "ձոր" - "სომხურ–ქართული ლექსიკონი" (Ermenice-Gürcüce Sözlük), Tiflis, 1996
- ^ a b Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 76, 81. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Göksal Kalkan, "Oltu Sancağı Müslim Nüfus Defterinin transkripsiyon ve değerlendirmesi [h.1251 (m.1835/1836)]", Amasya, 2022, s. 265. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 224.
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 67. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Göksal Kalkan, "Oltu Sancağı Müslim Nüfus Defterinin transkripsiyon ve değerlendirmesi [h.1251 (m.1835/1836)]", Amasya, 2022, s. 166-168. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 736". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1940). "1940 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 751". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ a b Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1965). "1965 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "TÜİK1965" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Gökçedere Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.