Salgurlular - Vikipedi

Türk tarihi
dizisinin bir parçası

İlk Çağ • Büyük Hun İmparatorluğu (İÖ 220-İÖ 58) • Batı Şyung-nu (İÖ 56-36) • Kuzey Şyung-nu (48-156) • Güney Şyung-nu (48-216) • Siyenpi İmparatorluğu (93-234) • Avrupa Hun İmparatorluğu (352-469) • Sabar Hanlığı (5. yüzyıl-6. yüzyıl)
Orta Çağ • Ak Hun İmparatorluğu (420-670) • Göktürk Kağanlığı (552-744) • Doğu Göktürk (583-630) • Batı Göktürk (583-659) • İkinci Göktürk (681-744) • Avar Kağanlığı (562-803) • Seyanto Hanlığı (628-647) • Hazar Kağanlığı (630-1048) • Büyük Bulgar Hanlığı (632-668) • İdil Bulgar Devleti (7. yy-1240'lar) • Kangar Birliği (659-750) • Birinci Bulgar İmparatorluğu (681-1018) • Uygur Kağanlığı (742-840) • Kansu Uygur (848-1036) • Kırgız Kağanlığı (693-1207) • Karahoca Uygur (991-1209) • Karluk Hanlığı (743-1220) • Oğuz Yabguluğu (750-1055) • Karluk Yabgu Devleti (756-940) • Şirvanşahlar Devleti (799-1539) • Karahanlılar (840-1212) • Doğu Karahanlılar (1032-1210) • Batı Karahanlılar (1041-1212) • Peçenek Hanlığı (860-1091) • Tolunoğulları (868-905) • İhşîdîler (935-969) • Gazneliler (961-1186) • Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1040-1157) • Türkiye Selçuklu (1077-1308) • Kirman Selçuklu (1092-1187) • Suriye Selçuklu (1092-1117) • Irak Selçuklu (1118-1194) • Mengücekliler (1072-1277) • Harezmşahlar İmparatorluğu (1077-1231) • Danişmendliler (1080-1178) • Çaka Bey (1081-1098) • Çubukoğulları (1085-1092) • Dilmaçoğulları (1085-1192) • Saltuklu Beyliği (1092-1202) • İnaloğulları (1098-1183) • Ahlatşahlar (1100-1207) • Artuklu Beyliği (1102-1408) • Böriler (1104-1154) • Zengîler (1127-1250) • İldenizliler (1142-1225) • Erbil Beyliği (1146-1232) • Salgurlular (1148-1286) • Cengiz İmparatorluğu (1206-1368) • Delhi Sultanlığı (1206-1527) • Çobanoğulları (1227-1309) • Çağatay Hanlığı (1227-1347) • Doğu Çağatay Hanlığı (1347-1680) • Batı Çağatay Hanlığı • Altın Orda Devleti (1242-1502) • Memlûk Devleti (1250-1382) • Karamanoğulları (1256-1483) • İnançoğulları (1261-1368) • Sâhib Ataoğulları (1275-1342) • Pervaneoğulları (1277-1322) • Eşrefoğulları (1280-1326) • Menteşe Beyliği (1280-1424) • Karesi Beyliği (1297-1360) • Candaroğulları (1299-1462) • Osmanlı İmparatorluğu (1299-1922) • Germiyanoğulları (1300-1423) • Hamitoğulları (1301-1423) • Saruhanoğulları (1302-1410) • Taceddinoğulları (1303-1415) • Aydınoğulları (1308-1426) • Tekeoğulları (1321-1390) • Ramazanoğulları (1325-1608) • Eretna (1335-1381) • Dulkadiroğulları (1339-1521) • Taşanoğulları (1350-1398) • Sufi Devleti (1361-1379) • Timur İmparatorluğu (1370-1507) • Akkoyunlular (1378-1508) • Erzincan Beyliği (1379-1410) • Karakoyunlular (1380-1469) • Kadı Burhâneddin Devleti (1381-1398) • Mâlvâ Sultanlığı (1392-1562) • Nogay Ordası (1398-1642) • Şeybânî Hanlığı (1428-1599) • Kazan Hanlığı (1438-1552) • Kırım Hanlığı (1441-1783) • Astrahan Hanlığı (1446-1556) • Kasım Hanlığı (1452-1681)
Yeni Çağ • Sibir Hanlığı (1464-1598) • Kazak Hanlığı (1465-1729) • Buhara Hanlığı (1500-1785) • Safevî Devleti (1501-1736) • Yarkand Hanlığı (1514-1680) • Hive Hanlığı (1515-1920) • Kutbşah Devleti (1518-1687) • Babür İmparatorluğu (1526-1858) • Bakü Hanlığı (1718-1806) • Afşar İmparatorluğu (1736-1796) • Hokand Hanlığı (1740-1876) • Revan Hanlığı (1747-1828) • Buhara Emirliği (1785-1920)
Yakın Çağ • Kaçar İmparatorluğu (1794-1925) • Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti (1913) • Türkistan Millî Özerk Hükûmeti (1917-1918) • Aras Türk Cumhuriyeti (1918-1919) • İdil Ural Devleti (1918-1919) • Alaş Orda (1917-1920) • Kırım Halk Cumhuriyeti (1917-1918) • Azerbaycan DC (1918-1921) • Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti (1918-1919) • Azadistan (1919-1920) • Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Tuva Halk Cumhuriyeti (1921-1944) • Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti (1932-1934) • Hatay Devleti (1938-1939) • Doğu Türkistan Cumhuriyeti (1944-1949) • Azerbaycan Millî Hükûmeti (1945-1946) • Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi (1964-1974) • Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi (1974-1975) • Kıbrıs Türk Federe Devleti (1975-1983) • Türkiye • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti • Kırgızistan • Özbekistan • Azerbaycan • Kazakistan • Türkmenistan Tarihi Türk devletleri listesi • Tarihî ve çağdaş Türk devletleri • Türk tarihi edebiyatı
g t d

Salgurlular, 1148-1286 tarihleri arasında İran'ın Fars bölgesinde hüküm süren Türk hanedanıdır. Hanedan adını yirmi dört Oğuz boyundan biri olan Salgur'dan (Salur) alır. Selçukluların Fars meliki Melikşah b. Mahmûd'un bölgede yaşayan Salgurluların reisi olan, atabeyi Muzafferüddin Sungur b. Mevdûd'un kardeşini suçsuz yere öldürmesi üzerine Atabeg Sungur isyan etti. 1148'de Melikşah'ı yenilgiye uğratıp Şiraz'ı ele geçirdi ve Salgurlular veya Fars Atabegleri adıyla bilinen hanedanın temellerini attı.^[1]

Zaman zaman hakimiyetleri Kirman (1204-1213), Umman, Hürmüz ve Bahreyn'e (8 Ağustos 1236'dan sonra) da genişledi.^[2] Salgurlular 1157'ye dek Büyük Selçuklu Devleti'ne,^[3] 1194'e dek Irak Selçuklu Devleti'ne tâbi oldular, 1194-1218 arasında bağımsız yaşadıktan sonra, 1218-1231 arasında Harezmşahlar'a bağlandılar. 1231'de İlhanlılar'ın egemenliğini kabul ettiler.^[4] 1286 yılında İlhanlılar Salgurluları tamamen hakimiyeti altına aldılar. Hanedan, Abış Hatun'un 1286'da Tebriz'de İlhanlılar tarafından öldürülmesiyle sona erdi.^[5]

Atabeyler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sungur bin Mevdud (1148-1161)
Zengi bin Mevdud (1161-1178)
Tekele bin Zengi (1178-1198)
Sa'd bin Zengi (1198-1226)
Ebu Bekir Kutluğ Han bin Sa'd (1226-1260)
Sa'd bin Kutluğ Han (1260-1262)
Muhammed Şah bin Salgur Şah bin Sa'd (1262-1263)
Selçuk Şah bin Salgur Şah (1263)
Abiş Hatun bin Sa'd (1263)
Abiş Hatun / e. Mengü Temür bin Hulagû (1264-1286)

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Erdoğan Merçil, Salgurlular, TDV DİA İslam Ansiklopedisi, Ankara 2009, c. XXXVI, s. 29-31.
^ C.E. Bosworth, The New Islamic Dynasties, (Columbia University Press, 1996), s. 207. (İngilizce)
^ The Political and Dynastic History of the Iranian World, C.E. Bosworth, The Cambridge History of Iran, Vol. 5, ed. John Andrew Boyle, (Cambridge University Press, 1968), 169. (İngilizce)
^ Curtis E. Larsen, Life and Land Use on the Bahrain Islands: The Geoarchaeology of an Ancient Society, (University of Chicago Press, 1984), 66. (İngilizce)
^ Salghurids, C.E. Bosworth, The Encyclopaedia of Islam, Vol. VIII, 979. (İngilizce)

Türk tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.