Seyanto Hanlığı

Seyanto Hanlığı
Xueyantuo
Seyanto Hanlığı; Xueyantuo
630-647
Hükûmet	Monarşi
Han
• 600 - 610
• 600 - 610	Yiedie (Yişibo) Han
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	630
• Dağılışı	647

Seyanto Hanlığı veya Sir Tarduşlar (Çince: 薛延陀); Tielelerin, Batı Göktürk Kağanlığından sonra kurduğu bağımsız devlettir. Şikoey Kağanın tahta çıkmasında sonra tekrar Batı Göktürk Kağanlığının boyunduruğuna girmiştir.

İsimler

Xue

Xue, daha önce Sima Qian'ın Büyük Tarihçi, 110. cilt Kayıtlarında Xinli şeklinde göründü, ancak 7. yüzyıla kadar tekrar anılmadı.^[1]^[2] Peter Benjamin Golden, Xue'nin Eski Türk formu olan 'Sir'in Sanskritçe Śrī'den "şanslı, hayırlı" türetildiğini öne sürdü.^[3]

Kuruluşu

Batı Göktürk Kağanlığında Tielelerin Heşana Han tarafından zulüm görmesine dayanamayan Yişibo kendini kağan ilan etti. Lakin Şikoey Kağanın tahta çıkmasından sonra Yişibo kağanlıktan vazgeçti.

Yeniden kuruluş

Göktürklerin zayıfladığını gören Yişibo'nun torunu İncu kendini bağımsız ilan ederek ayrı bir güçlü devlet kurdu. O İllik kağan zamanında Seyantoların kabile reisi ilan edilmişti. 70000 çadırlık kuvveti vardı. Kağanın vergileri artırmasına itiraz eden Uygurlar, Tieleler ve Bayekular onlara karşı gönderilmiş Aşina Yuku emrindeki 4000 süvari toplam 5000 Uygur atlısı ve Uygur kabile reisi Pusa tarafından mağlup edildi. İncu Han 4 defa Göktürkleri mağlup ederek kağanı zor duruma soktu. Aşina Şibobi emri altında gönderilen ikinci orduda mağlubiyete uğratıldı. Aşina Şibobi Çin'e kaçtı. 628'de Kuzey Göktürk halkı İncu Hanı kağan ilan ettiler.

Dağılışı

Yiteşuvi Han son Seyanto kağanıydı. 646'da Uygurlar tarafında mağlup edilip Çin'e kaçtı ve sonrasında general oldu, aynı yıl hayatı sonlandı. Bundan sonra Seyanto, Uygur Kağanlığı tarafından işgal olundu.

Hanları

İdi Kağan (Yişibo)
Yinçü Kağan (İnan)
Duomi Kağan (Bazuo)
Yitevuşi Kağan (Duomozi)

Kaynakça

^ BARRETT, T. H. (Şubat 2003). "EDWIN G. PULLEYBLANK: Central Asia and non-Chinese peoples of ancient China. (Variorum Collected Studies Series CS731.) xii, 312 pp. Aldershot: Ashgate, 2002. £57.50". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 66 (1): 164-165. doi:10.1017/s0041977x03740063. ISSN 0041-977X.
^ "Duan, "Dingling, Gaoju and Tiele", p. 370". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)
^ Golden, Peter B. (26 Ocak 2011). Central Asia in World History (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-979317-4. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.

[1] BARRETT, T. H. (Şubat 2003). "EDWIN G. PULLEYBLANK: Central Asia and non-Chinese peoples of ancient China. (Variorum Collected Studies Series CS731.) xii, 312 pp. Aldershot: Ashgate, 2002. £57.50". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 66 (1): 164-165. doi:10.1017/s0041977x03740063. ISSN 0041-977X.

[2] "Duan, "Dingling, Gaoju and Tiele", p. 370". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)

[3] Golden, Peter B. (26 Ocak 2011). Central Asia in World History (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-979317-4. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.

[1]

[2]

[3]

Türk tarihi
dizisinin bir parçası

İlk Çağ • Büyük Hun İmparatorluğu (İÖ 220-İÖ 58) • Batı Şyung-nu (İÖ 56-36) • Kuzey Şyung-nu (48-156) • Güney Şyung-nu (48-216) • Siyenpi İmparatorluğu (93-234) • Avrupa Hun İmparatorluğu (352-469) • Sabar Hanlığı (5. yüzyıl-6. yüzyıl)
Orta Çağ • Ak Hun İmparatorluğu (420-670) • Göktürk Kağanlığı (552-744) • Doğu Göktürk (583-630) • Batı Göktürk (583-659) • İkinci Göktürk (681-744) • Avar Kağanlığı (562-803) • Seyanto Hanlığı (628-647) • Hazar Kağanlığı (630-1048) • Büyük Bulgar Hanlığı (632-668) • İdil Bulgar Devleti (7. yy-1240'lar) • Kangar Birliği (659-750) • Birinci Bulgar İmparatorluğu (681-1018) • Uygur Kağanlığı (742-840) • Kansu Uygur (848-1036) • Kırgız Kağanlığı (693-1207) • Karahoca Uygur (991-1209) • Karluk Hanlığı (743-1220) • Oğuz Yabguluğu (750-1055) • Karluk Yabgu Devleti (756-940) • Şirvanşahlar Devleti (799-1539) • Karahanlılar (840-1212) • Doğu Karahanlılar (1032-1210) • Batı Karahanlılar (1041-1212) • Peçenek Hanlığı (860-1091) • Tolunoğulları (868-905) • İhşîdîler (935-969) • Gazneliler (961-1186) • Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1040-1157) • Türkiye Selçuklu (1077-1308) • Kirman Selçuklu (1092-1187) • Suriye Selçuklu (1092-1117) • Irak Selçuklu (1118-1194) • Mengücekliler (1072-1277) • Harezmşahlar İmparatorluğu (1077-1231) • Danişmendliler (1080-1178) • Çaka Bey (1081-1098) • Çubukoğulları (1085-1092) • Dilmaçoğulları (1085-1192) • Saltuklu Beyliği (1092-1202) • İnaloğulları (1098-1183) • Ahlatşahlar (1100-1207) • Artuklu Beyliği (1102-1408) • Böriler (1104-1154) • Zengîler (1127-1250) • İldenizliler (1142-1225) • Erbil Beyliği (1146-1232) • Salgurlular (1148-1286) • Cengiz İmparatorluğu (1206-1368) • Delhi Sultanlığı (1206-1527) • Çobanoğulları (1227-1309) • Çağatay Hanlığı (1227-1347) • Doğu Çağatay Hanlığı (1347-1680) • Batı Çağatay Hanlığı • Altın Orda Devleti (1242-1502) • Memlûk Devleti (1250-1382) • Karamanoğulları (1256-1483) • İnançoğulları (1261-1368) • Sâhib Ataoğulları (1275-1342) • Pervaneoğulları (1277-1322) • Eşrefoğulları (1280-1326) • Menteşe Beyliği (1280-1424) • Karesi Beyliği (1297-1360) • Candaroğulları (1299-1462) • Osmanlı İmparatorluğu (1299-1922) • Germiyanoğulları (1300-1423) • Hamitoğulları (1301-1423) • Saruhanoğulları (1302-1410) • Taceddinoğulları (1303-1415) • Aydınoğulları (1308-1426) • Tekeoğulları (1321-1390) • Ramazanoğulları (1325-1608) • Eretna (1335-1381) • Dulkadiroğulları (1339-1521) • Taşanoğulları (1350-1398) • Sufi Devleti (1361-1379) • Timur İmparatorluğu (1370-1507) • Akkoyunlular (1378-1508) • Erzincan Beyliği (1379-1410) • Karakoyunlular (1380-1469) • Kadı Burhâneddin Devleti (1381-1398) • Mâlvâ Sultanlığı (1392-1562) • Nogay Ordası (1398-1642) • Şeybânî Hanlığı (1428-1599) • Kazan Hanlığı (1438-1552) • Kırım Hanlığı (1441-1783) • Astrahan Hanlığı (1446-1556) • Kasım Hanlığı (1452-1681)
Yeni Çağ • Sibir Hanlığı (1464-1598) • Kazak Hanlığı (1465-1729) • Buhara Hanlığı (1500-1785) • Safevî Devleti (1501-1736) • Yarkand Hanlığı (1514-1680) • Hive Hanlığı (1515-1920) • Kutbşah Devleti (1518-1687) • Babür İmparatorluğu (1526-1858) • Bakü Hanlığı (1718-1806) • Afşar İmparatorluğu (1736-1796) • Hokand Hanlığı (1740-1876) • Revan Hanlığı (1747-1828) • Buhara Emirliği (1785-1920)
Yakın Çağ • Kaçar İmparatorluğu (1794-1925) • Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti (1913) • Türkistan Millî Özerk Hükûmeti (1917-1918) • Aras Türk Cumhuriyeti (1918-1919) • İdil Ural Devleti (1918-1919) • Alaş Orda (1917-1920) • Kırım Halk Cumhuriyeti (1917-1918) • Azerbaycan DC (1918-1921) • Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti (1918-1919) • Azadistan (1919-1920) • Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Tuva Halk Cumhuriyeti (1921-1944) • Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti (1932-1934) • Hatay Devleti (1938-1939) • Doğu Türkistan Cumhuriyeti (1944-1949) • Azerbaycan Millî Hükûmeti (1945-1946) • Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi (1964-1974) • Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi (1974-1975) • Kıbrıs Türk Federe Devleti (1975-1983) • Türkiye • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti • Kırgızistan • Özbekistan • Azerbaycan • Kazakistan • Türkmenistan Tarihi Türk devletleri listesi • Tarihî ve çağdaş Türk devletleri • Türk tarihi edebiyatı
g t d