Serop Ağpür
| Ağpür Serop | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Serob Vartanyan 1864 Soğurt, Ahlat, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 24 Kasım 1899 Geliyeguzan, Sason, Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılığı | Taşnagsütün |
| Hizmet yılları | 1891—1899 |
| Çatışma/savaşları | Ermeni Ulusal Hareketi |
| Ailesi | |
| Eşi | Sose Mayrig |
| Çocukları | 1 |
Ağpür Serop veya Serob Paşa, doğum adıyla Serob Vartanyan (Ermenice: Սերոբ Աղբիւր; 1864, Ahlat - 24 Kasım 1899, Sason), 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan Ermeni askeri komutan.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yirmi yaşlarında iki Türk'le kavga etti ve bir tanesini öldürdü. Cinayet, onu İstanbul'a kaçmaya zorladı. 1892'de Romanya'ya gitti ve orada bir kahve dükkânı açtı ve dükkânı genç devrimciler için bir buluşma yeri olarak kullanmak istedi. Sonunda Ermeni Devrimci Federasyonu'na katıldı ve Bitlis Vilayeti'ne geri döndü. Burada yerel Ermeni nüfusunu Osmanlı ve Kürt saldırganlardan korumak için silahlandı.[1]
1888'de Bitlis'teki Babşen köyünde Serop'u yakalamak ve öldürmek için Osmanlılar tarafından bir Kürt seferi gönderildi. Kürtler, saldırılarını sabah saat 03:00'te Serop'u ve fedailerini çevreleyerek başlattı. Serop, gün doğumuna kadar savaşa devam etti ve onun fedaileri kaçmayı başardı. Babşen çarpışmasından sonra Serob'a "Paşa" unvanı verildi.
Aynı zamanda, "aslanın kalbi" olduğu ve çok nazik olduğu için Ermeni halkının kendisine verdiği "Ağbyur" takma adını kazandı. Yerel Ermeni nüfusu, mecazi olarak "Eğer Tanrı bizi gökyüzünden koruyorsa, Serob bizi yerden koruyor" anlamına gelen, "Veruh Asdvadz, Vahruh Serob" (kelimenin tam anlamıyla "Tanrı oradadır, Serop burada" diyecektir). General olarak, diğerleri arasında Andranik Ozanyan ve Kevork Çavuş gibi ünlü fedaileri komuta etti.[2]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]1 Kasım 1899'da, birkaç vatandaşla bir araya gelen Ağpür Serop, Kürt haydutlar tarafından rüşvet verilen bir Ermeni tarafından zehirlendi. Halil'in liderliğindeki Kürt haydutlar evi yüzlerce savaşçıyla çevreledi. Kürtlerle Ermeniler arasında silahlı bir çatışma çıktı. Kürtler, olağanüstü sayıdaki Ermenileri yenmeyi başardı ve Serop, oğlu ve şehirdeki rahipler de dahil olmak üzere on iki adamı öldürdüler. Sose yaralandı ve esir alındı. Halil, diğer Ermeni özgürlük savaşçılarını da uyarmak gayesiyle Serop'un başını koparıp bir mızrak üzerine yerleştirdi.[3]
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Ermeni çetelerinin lideri olan Serop, Sason'u neredeyse tamamen bağımsız hale getirdi. Lev Troçki tarafından "en seçkin Ermeni devrimcilerinden" biri olarak nitelendirildi.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kurdoghlian, Mihran. Badmoutioun Hayots (Armenian History). Athens: 1996 s. 67.
- ^ Kurdoghlian, Mihran. Badmoutiounk Hayots (Armenian History). Athens: 1996, s. 67.
- ^ Kurdoghlian, Mihran. Badmoutioun Hayots (Armenian History). Athens: 1996 s. 68-69.
- ^ Trotsky, Leon (1980). "Andranik and his Troop, from Kievskaya Mysl No. 197, July 19, 1913". The Balkan wars: 1912–13: the war correspondence of Leon Trotsky. New York: Monad Press. s. 249. ISBN 978-0-909196-08-0.