Sevasti Qiriazi
Sevasti Qiriazi-Dako (Sevastia D. Kyrias) | |
|---|---|
.jpg) Sevasti Qiriazi-Dako | |
| Doğum | 1870 Manastır, Manastır Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 30 Ağustos 1949 Tiran, Arnavutluk |
| Defin yeri | Tiran, Varrezat e Sharrës |
| Milliyet | Arnavut |
| Eğitim | Sanat Lisansı |
| Mezun olduğu okul(lar) | Robert Lisesi (B.A.) |
| Meslek | Eğitimci, Misyoner |
| Evlilik | Kristo Dako |
| Çocuk(lar) | Aleksandër Dako, Gjergj Dako |
| Ebeveyn(ler) | Dhimitër Qiriazi, Maria Qiriazi (Vodica) |
| Akraba(lar) | Gjerasim Qiriazi, Gjergj Qiriazi, Kristo Qiriazi, Parashqevi Qiriazi |
| Ödüller |  İskender Bey Nişanı.png){kind=small} Özgürlük NişanıYurtsever Faaliyet Nişanı
 Ulusun OnuruŞehrin Sembolü (Tiran)[1] |
| İmza | |
.svg){kind=small} | |
Sevasti Qiriazi-Dako (Sevasti D. Kyrias) (y. 1871–1949) Arnavut vatansever, eğitimci, Protestan misyoner, yazar, Arnavutlukta kadın eğitiminin öncüsü ve Arnavutluk Ulusal Uyanışı aktivistiydi.
Yaşam ve erken kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Sevasti yaklaşık olarak 1870 yılında doğdu. Bugünkü Kuzey Makedonya'daki Manastır'da, günümüz Tërnovë'de yaşayan vatansever Qiriazi (Kyrias) ailesinin kızıydı.[2] On çocuğun altıncısıydı.[3] :41Ailesinin dini geçmişi Ortodokstu ve dört yaşında Yunanca eğitim veren bir ilkokula gitmeye başlamıştı.[3] :43Gençliğinde birkaç dil öğrendi (Arnavutça, Yunanca, Bulgarca, Eflakca, Türkçe, İngilizce).[3] :44Ailesi ile birlikte Manastir'deki evlerinin yakınında bir okul işleten ve dini ayinler yürüten Arnavut vatanseverler ve Amerikalı Protestan misyonerlerle yakın temas kurdu.[3] :43-45 Amerikalıların okuluna kaydoldu ve Temmuz 1888'de lise diplomasına eşdeğer bir diploma ile mezun oldu [4]
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Sevasti, 1888-1891 yılları arasında İstanbul'daki Amerikan Kız Koleji'ne devam etti. Kardeşi Gjerasim Qiriazi onun kaydını ayarladı.[3] :63-64İkinci sınıf olarak kabul edildi ve 1891'de sekiz kişilik bir sınıfla mezun oldu. Bachelor of Arts derecesi alarak [5] üniversite eğitimini tamamlayan ilk Arnavut kadın oldu.[3] :63-64Üniversiteye gitme amacı aslında erkek kardeşi Gjerasim'in Arnavutluk'ta bir kız okulu açmasına yardım etmek için kendini hazırlamaktı.[3] :66Sevasti, üniversitede etkilendiklerini şu şekilde tanımladı: Clara Hamlin (kolej müdürü ve Cyrus Hamlin'in kızı), Florence A. Fensham, Mary Mills Patrick, Ida Prime, Caroline Borden ve Bulgar Grandinaroff ailesi.[3] :68-70Gjerasim Qiriazi, Arnavut Frashëri kardeşleri (Abdyl Frashëri, Sami Frashëri ve Naim Frashëri) Sevasti'nin mezuniyetine davet etti. Naim Frashëri, Osmanlı hükûmetindeki nüfuzunu Sevasti'nin diplomasını resmi olarak kaydettirmek ve Korçë'de [3] ilk Arnavut kız okulunun açılması için bir irade (resmi kararname) almak için kullandı :79
Protestan misyonerlik faaliyeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğuştan Ortodoks Hristiyan olmasına rağmen erkek kardeşi Gjerasim tarafından kurulan Protestan cemaatine katıldı.[6] Korçë'de kadınlar için İncil çalışmaları ve dua toplantıları yönetti.[7][8][9] Birr "İncil Kadını" idi ve ABCFM'nin Kadın Misyonları Kurulu [10][11] ve İncil Toprakları Misyonları Yardım Derneği tarafından finanse edildi.[12][13] Ellen Stone ve John Henry House'u ziyaret etmek için ABD'ye gittiğinde kendisinden misyoner olarak bahsetti.
Korça Kız Okulu (1891–1914)
[değiştir | kaynağı değiştir]Din eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Okul bir Protestan Hristiyan okulu olarak biliniyordu.[14] Kurucuları Evanjeliklerdi,[15] Protestan örgütler tarafından destekleniyordu,[16] eğitim müfredatı İncil metinleri ile dini konuları içeriyordu,[17][18] ve binaları Evanjelik Pazar Okulu ve ibadet ayinleri için kullanılıyordu.[19] Bununla birlikte okul tüm dinlerden öğrencileri kabul etti ve öğretmenleri Protestanlığa geçmeyi şart koşmadı.[14] Tüm dinlerden ve sınıflardan Arnavutlar tarafından bir "ulusal yuva" (fole kombëtare) olarak övüldü.[20]
Liderlik
[değiştir | kaynağı değiştir]
Gjerasim Qiriazi 1894'te öldüğünde, Sevasti Qiriazi (yaklaşık 23 yaşında) Kız Okulu'nun tüm sorumluluğunu aldı.[3] :93-95Sonraki yıllarda liderliği Luka Tira, Fanka Efthim, Thanas Sina, Grigor Cilka, Gjergj Qiriazi ve Gjon Ciko ile paylaştı.[3] :92Sonunda 1908'de Korça'ya gelen Amerikalı Protestan misyonerler Phineas ve Violet Bond Kennedy'den yardım istedi (Violet, Monastir'deki Amerikalı Protestan misyoner Lewis Bond'un kızıydı ve Sevasti'nin çocukluk ve üniversite arkadaşıydı).[3] :64[21] :6
Kapanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Okul, savaş koşulları ve Korça'daki Yunan düşmanlığı nedeniyle kapatılmaya zorlandığı 1914 yılına kadar faaliyetini sürdürdü.[3] :155-165
Erken ulusal etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]1908'de Arnavut alfabesi sorununu çözmeyi amaçlayan Manastır Kongresi'nde Kız Okulunu temsil etmesi için davet edildi. Sevasti katılamadı ama onun yerine kız kardeşi Parashqevi katıldı.[22] Kongreden bir heyet - aralarında Luigj Gurakuqi, Fehim Zavalani ve Nyzhet Vrioni'nin de bulunduğu - Kongre'nin bitiminden sonra Korçë'deki Kız Okulunu ziyaret etti. 1909'da Sevasti, Arnavutluk'ta milli eğitimi ele almayı amaçlayan Elbasan Kongresi'ne katılmak üzere okulun müdürü olarak davet edildi ve bu davete kardeşi Gjergj Qiriazi ile katıldı.[3] :121-128
Evlilik ve çocuklar
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Ağustos 1910'da Kristo Dako ile evlendi [23] Tören, Protestan misyoner Rev. Charles Telford Erickson tarafından yapıldı.[24] Aleksandër "Skënder" Dako (1910–1995) ve Gjergj Dako (1913–1949) adında iki çocukları oldu. Adlarının tam İngilizce çevirisi Alexander Gerasim Dako ve George Charles Dako idi (ölen iki erkek kardeşi Gjerasim ve Gjergj'in hatırasına istinaden).[25] Her iki erkek çocuğu da Robert Kolej'de sekiz yıl okudu.[26]
İtalyan işgali altında
[değiştir | kaynağı değiştir]1939'da İtalya'nın Arnavutluk'u işgali, Arnavutluk'ta İtalyan himayesinin kurulmasına yol açtı (1939–1943). Bu süre zarfında Sevasti'nin kocası Kristo Dako vefat etti [27] ve okul mülkü İtalyan ordusu tarafından bir silah deposu olarak kullanıldı.[28] :188
Alman işgalinden sonra tutuklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Almanya'nın Arnavutluk'u işgali Sevasti-Qiriazi Dako ve kız kardeşi Parashqevi'yi çok fazla tehlikeye attı. Çünkü bu dönemde evleri ve eski okul tesisleri, İtalyan güçleri ile Arnavut güçleri, faşist ve kurtuluş güçleri ve Alman işgalciler arasındaki yoğun çatışma arasında olduğu gibi aynı zamanda bir silah deposu olarak kullanılıyordu..1943'te Almanlar okula ateş açarak Sevasti'nin arkadaşı ve oğlunu öldürdü. Sevasti ve ailesi hapsedildi ve Belgrad yakınlarındaki Banjica toplama kampına [3] :217-220Xhaferr Deva liderliğindeki Nazi yanlısı birimler tarafından gönderildi.[29][30][31]
Yayınlanmış Çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki eserlerin veya makalelerin Sevasti Qiriazi-Dako tarafından yazıldığı bilinmektedir:
- "Arnavut Kız Okulu Raporu". Doğudaki Yıldız (56), Ekim 1896. Londra: İncil Toprakları veya Türk Misyonları Yardım Derneği, 3.
- "Kız Okulu, Koritza, Arnavutluk". Doğudaki Yıldız (58), Nisan 1897. Londra: İncil Toprakları veya Türk Misyonları Yardım Derneği, 6.
- "Këng' e foshnjavet ndë djep", Hristomathi (Sofje: Mbrothësia, 1902), f. 93.
- "Kur dotë bënemi nëna", Hristomathi (Sofje: Mbrothësia, 1902), f. 108.
- "Përse bënenë pemët t'ëmbëla nëpër drurët?", Hristomathi (Sofje: Mbrothesia, 1902), f. 110.
- "Rrobat e Olimbisë", Hristomathi (Sofje: Mbrothësia, 1902), f. 112.
- "Të-shkruajturit e babajt", Hristomathi (Sofje: Mbrothësia, 1902), f. 117.
- "Vjejtj' e Diturisë", Hristomathi (Sofje: Mbrothësia, 1902), f. 230.
- "Fjalë / Zonja edhe Zotërinj" (fjalime të Sevasti Qiriazit për ceremonitë e mbylljes së viteve shkollor), Hristomathi (Sofje: Mbrothësia, 1902), f. 291–295, 298–302, 303–308, 308–313.
- "Evanjelist Çalışmanın Tarihi". Doğu 11. Konstantinopolis: İncil Evi, 1910, s. 4-5 (The Missionary Review of the World'de yeniden basılmıştır 34. New York: Funk & Wagnalls, 1911, s. 851–853).
- Gramatikë Elementare për Shkollat Filltare (Manastır: Shtypshkronja “Tregtare Nërkombëtare”, 1912).
Sevasti Qiriazi-Dako'nun İlkokullar İçin İlköğretim Dilbilgisi, 1912 - Mjeshtëria për të shkruarë letra (Farmingham, Mass: Journal Press, 1917).
- "Kujtime të paharruara" (1917-1918 yılları arasında Boston dergisi Yll' i Mëngjezit'te yayınlanan 18 makalelik dizi), şu şekilde yeniden yayınlandı: "Kujtime të paharruar" dhe shkrime të tjera (Tiran: ISSHP, 2022).
- "Një pjekje me Naim Benj Frashërin", Yll'i Mëngjezit, cilt. 1, nr. 3, 15 Şubat 1917, s.75–77.
- "Petro Nini Luarasi, shtylla e zjarrtë e Kolonjës", Yll'i Mëngjezit, cilt. 1, nr. 6, 30 Mart 1917, s. 176–178.
- "Dr. Mihal Turtulli, ish-ministër i arsimit", Yll'i Mëngjezit, cilt. 1, nr. 8, 30 Nisan 1917, s. 236–237.
- "Bayan Carolina Borden", Yll'i Mëngjezit, cilt. 1, nr. 11, 15 Haziran 1917, s. 335–336.
- "Başkan Mary Mills Patrick, Ph.D., direktoresha e kolezhit cupave në Stamboll", Yll'i Mëngjezit, cilt. 1, nr. 10, 31 Mayıs 1917, s. 297–299.
- "Miku i Shqipërisë Zoti Charles Woods", Yll'i Mëngjezit, cilt. 2, nr. 8, 31 Aralık 1917, s. 236–237.
- "Të çdukurit e Manushaqes", Yll'i Mëngjezit, cilt. 2, nr. 8, 31 Aralık 1917, s. 239–248.
- "Spiro Bellkamen", Yll'i Mëngjezit, cilt. 2, nr. 9, 15 Ocak 1918, s. 273–274.
- "Mundimi i ndërgjegjes", Yll'i Mëngjezit, cilt. 2, nr. 11, 16 Şubat 1918, s. 340–344.
- "Gjaku ujë s'bëhet", Yll'i Mëngjezit, cilt. 3, nr. 5 Ağustos 1918, s. 142–146.
- Arnavutluk'un Hakları, Umutları ve Özlemleri 24 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1918.
- My Life (1938'de yayınlanmamış bir anı 11 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. olarak tamamlandı [32] ve 2016'da yayınlandı, Tiran, ISSHP). Arnavutçaya çevrildi ve Jeta ime olarak yayınlandı (Üsküp: Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve, 2016).
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Sinema ve edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]- Korça Kız Okulu, sevilen film Mësonjëtorja (Okul) (1979) ile Arnavut sinemasında ölümsüzleştirildi. Ana karakter Sevasti Qiriazi'nin adı Dafina (Roza Anagnosti'nin canlandırdığı) olarak değiştirildi. Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin resmi ateist ve sansür politikalarına uygun olarak, tüm dinler Arnavut karşıtı olarak tasvir edildi ve okul tamamen din dışı (laike) olarak tanımlandı.[33]
- Kızlar Okulu ve Sevasti Qiriazi hakkında Foleja Kombëtare (Ulusal Yuva) adlı bir drama Instituti Kyrias personeli ve öğrencileri tarafından yaklaşık 1931 yılında yazılmıştır.[3] :215Bu oyun 2008 yılında Ismail Kadare'nin önsözüyle [34] kitap olarak yayınlandı ancak yazarlık yanlışlıkla Lumo Skendo'ya atfedildi.
Hatıra eşyaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2017'de Sevati Qiriazi'nin resmi, Kosova Postası tarafından Protestan Reformunun ve Arnavut meslektaşının 500. yıldönümü şerefine posta pulunda yer alan resimler arasındaydı.[35]
- 2022'de Arnavutluk Bankası, 2023'te piyasaya sürülecek olan Sevasti Qiriazi-Dako'nun resmini taşıyan bir hatıra parası basma kararını kamuoyuna açıkladı.[36]
Akademi
[değiştir | kaynağı değiştir]- 26 Ekim 2016'da Korça Üniversitesi, kuruluşunun 125. yıldönümünde Sevasti Qiriazi ve Kız Okulu onuruna akademik bir konferansa ev sahipliği yaptı.[37]
- 7-11 Kasım 2016 tarihlerinde Arnavutluk Milli Kütüphanesi ve Arnavutluk ve Protestan Çalışmaları Enstitüsü, "Sevasti Qiriazi: Arnavut Kadınlarının Eğitiminin 125. Yıldönümü" başlıklı bir sempozyum ve sergiye ortak sponsor oldu.[38]
- 21 Mayıs 2021'de Arnavutluk Bilimler Akademisi, Sevasti'nin 150. doğum yıldönümünde hayatı ve çalışmaları hakkında bir anma etkinliğine ev sahipliği yaptı.[39]
- 25 Kasım 2022'de Qiriazi Koleji (Kolegji Universitar Qiriazi), Kamëz'deki Kyrias Enstitüsünün kuruluşunun 100. yıldönümü anısına tarihi bir sempozyuma ev sahipliği yaptı.[40]
Evanjelik Protestan topluluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]- Korça'daki Hristiyan misyoner [41] ve "İncil Kadını" [42] rolü nedeniyle, Arnavut Protestan topluluğu Sevasti Qiriazi'yi erkek kardeşi Gjerasim Qiriazi tarafından kurulan Arnavut Evanjelik topluluğunun ilk üyelerinden biri olarak onurlandırır.[43]
Okullar, kurumlar vb.
[değiştir | kaynağı değiştir]- Korça'da Shkolla 9-vjeçare "Sevasti Qiriazi".
- Klina'da Shkolla Fillore ve Mesme e Ulët "Motrat Qiriazi".[44]
- Tiran'daki "Sevasti Qiriazi" lisesi.[45]
- Kolegji Universitar Qiriazi, 2016 yılında Arnavutluk'un Kamëz kentindeki orijinal Kyrias Enstitüsü'nün (1922–1933) arazisinde kuruldu.[46]
- New York'ta Arnavut-Amerikan Kadın Örgütü (AAWO–Motrat Qiriazi).[47]
- 1990 yılında Priştine'de “Motrat Qiriazi” Derneği kuruldu.[48]
- Tiran'da "Rr. Sevasti Qirjazi" [ sic ] adlı küçük bir yol.[49]
- 2023'te Kuzey Makedonya hükûmeti, Manastır'da Arnavutların Manevi ve Kültürel Mirası Enstitüsü'nün Qiriazi ailesinin adını alacak bir bölümünün kurulmasını onayladı.[50]
Çeşitli
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sevasti Qiriazi ve kız kardeşi Parashqevi Qiriazi, Arnavutluk'ta halk arasında "Qiriazi kardeşler" olarak bilinir. "Arnavut eğitiminin anneleri" olarak kabul edilirler.[51]
Mitler, yanlışlıklar ve tutarsızlıklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sevasti'nin kesin doğum yılı ve tarihi tartışmalıdır. Sharrë'deki mezar taşında 1870 yılı belirtilmiştir. Dhimitër Dishnica, Şubat 1870'i bildirdi ancak bu tarihi bir kaynakla doğrulamadı.[52] Robert Elsie, doğum tarihi olarak 24 Şubat 1871'i gösterdi ancak hiçbir kaynak göstermedi.[53] Oysa Ağustos 1904 tarihli bir Amerika Birleşik Devletleri göçmenlik beyannamesi Sevasti'nin 1872'de doğduğunu öne süren beyanını içeriyor [41]
- Naim Frashëri'nin Sevasti Qiriazi'ye İstanbul'da üniversiteye gitme fırsatı verdiği ancak Alexander Thomson gibi Protestan misyonerlerin yardımıyla eğitimini ayarlayanın kardeşi Gjerasim olduğu sık sık alıntı yapılmadan bildirilir.[3] :63-65
- Sevasti Qiriazi'nin Robert Kolej'den mezun olduğu sık sık bildirilir. Daha doğrusu, Woman's Board of Missions tarafından kurulan kardeş kurumu “Constantinople American College for Girls at Constantinople”den mezun olmuştur.[5][54] Bu okul mezuniyetinden 80 yıl sonra,[55] 1971 yılında Robert Kolej ile birleşmiştir.
- Sevasti'nin Arnavut değil, Ulah olduğu iddia edildi, ancak otobiyografisi bunu açıkça yalanlar ("Ben bir Arnavutum" [3] :9).
- Komünizm altındaki sansür zamanlarında, Sevasti'nin Korçë'deki Kız Okulu'nun tamamen din dışı (laike) olduğu söylendi ancak bu efsane arşiv araştırmalarıyla çürütüldü.[56]
- Sevasti'nin 1908'de I. Manastır Kongresi'ne katıldığı yaygın olarak bildirilmektedir. Aslında Korçë'deki sorumlulukları nedeniyle katılamadı,[57] bu yüzden kız kardeşi Parashqevi Korça Kız Okulu'nun temsilcisi olarak katıldı.[58]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Jeta e Sevasti Qiriazit, vjen në shqip jetëshkrimi i "Mësueses së Popullit"". 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ Krasimira, Daskalova; Anna, Loutfi (2006). A Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe, 19th and 20th Centuries. Central European University Press. ss. 454-457. ISBN 9789637326394. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r My Life: the Autobiography of the Pioneer of Female Education in Albania. 2nd. Tiran: IAPS. 2022. ISBN 978-1946244420.
- ^ Diploma at: Arkivi Qendror i Shtetit, Tirana, AQSH F52 D18
- ^ a b See diploma at: Arkivi Qendror i Shtetit, Tirana, AQSH F52 D18
- ^ "Albania". Missionary News from Bulgaria (43): 8. 12 Mart 1893.
- ^ ABCFM-B, 12 March 1893, nr. 43, 8
- ^ Sevasti D. Kyrias to Mrs.
- ^ Twenty-Third Annual Report of the New Haven Branch of the Woman’s Board of Missions (1894), 64–65
- ^ Woman’s Board of Missions Annual Report 1895, 7
- ^ ABCFM Missionary Herald 1891, 351
- ^ "Grants and Payments to Special Objects". Star in the East (67): 32. Jul 1899.
- ^ “List or Manifest of Alien Passengers for the U.S. Immigration Officer at Port of Arrival (Holland-American Line)”, 30 August 1904, ISSHP
- ^ a b Konica, Faik.
- ^ Kalendari Kombiar, 8 nëntor 1904 – “Tani shpejt dëgjojmë se u mbyll edhe ndë Korçë shkolla e çunavet po punon vetëm, shkollë e vashavet e cila u hap më 1891 prej ungjillorëvet."
- ^ Kyrias (October 1896). "Albanian Girls' School Report". The Star in the East. Bible Lands or Turkish Missions' Aid Society (56): 3.
- ^ Qiriazi, Sevasti, “Fjalë”, in Hristomathi vëll.
- ^ Myzyri, Hysni.
- ^ Quanrud, John; Hosaflook, David (1 Ocak 2022). "Were the Kyrias siblings, Kristo Dako, and the Kortcha Girls School Protestant? A response to the re-emergence of a communist-era narrative". 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Mart 2023.
- ^ “Instuti Kyrias: Përmbledhje historike, 1891–1931”, Foleja kombëtare: Broshurë komemorative (Tiranë: Gutenberg, 1931), 83–85.
- ^ The School for Girls, Kortcha Albania. Chicago: Woman's Board of Missions of the Interior. 1913.
- ^ Grameno (May-June 1918). "I pari Kongres Kombëtar". Yll’i Mëngjezit. 3 (2-3): 42.
- ^ Oberlin College Archives, Box 234, Folder 2812 "Dako, Kristo Anastas 1913 DB."
- ^ Edwin Jacques, “To Albania With Love – the Evangel”, IAPS-EJ, 136, 142–143.
- ^ Quinquennial Catalogue Questionnaire, Oct 15, 1925, Oberlin College Archives, Subgroup II, Theological Instruction, Special Programs, Kyrias Girls School, "Dako, Kristo Anastas".
- ^ Uran Asllani, Studentët shqiptarë të Robert Kolegjit Amerikan të Stambollit dhe veprimtaria atdhetare e tyre.
- ^ "Kristo Dako-ja, pioneri i shqipes dhe i Shqiptarismit, ndroj jetë". Vatra Shqiptare (25-26): 7-8. Dec 1941.
- ^ Motrat Qiriazi. Tiran: Shtëpia Botuese "Enciklopedike". 1997.
- ^ Sabile Keçmezi-Basha, Parashqevi Qiriazi, diplomatja e vetme grua në Konferencën e Paqes në Paris [Parashqevi Qiriazi, the only woman diplomat in the Paris Peace Conference] (Arnavutça), kosova-sot.info, 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Ekim 2014,
Parashqevi Qiriazi, u kthye në atdhe më 1921, edhe më tej ajo ndoqi me interes dhe mbështeti zhvillimet politike në Shqipëri, pa pushuar së shkruari për çështjen kombëtare. Në ndërkohë u bë një nga themelueset dhe drejtueset kryesore të Institutit Femëror "Kyrias" në Tiranë e Kamëz (1922-1933), duke e shndërruar institucionin në një nga shkollat e mesme më serioze në Shqipëri. Për shkak të qëndrimit të saj antifashist, më 15 tetor 1943 u internua nga Gestapoja në kampin Anhalt (Banjicë). I mbijetoi vdekjes dhe pas mbarimit të luftës u kthye në atdhe. Më 17 dhjetor 1970, vdiq në Tiranë.
- ^ Familja atdhetare Qiriazi dhe mjeshtri i madh i turpit (T.B.) (Arnavutça), PrishtinaPress, 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi,
Si rezultat i kësaj të motrat dhe familjet e tyre u bënë object përndjekjesh nga ana e regjimit. Dy djemtë e Sevastisë u burgosën si spiunë. Djali i vogël, Gjergji, duke mos u bërë dot ballë torturave, vrau veten më 1949. Pak më vonë vdiq edhe Sevastia, nga hidhërimi i thellë për humbjen e të birit.[As a result of this both sisters and their families became target of persecution from the regime. Both sons of Sevasti were imprisoned as "spies". The younger son, Gjergj, not resisting to the tortures, killed himself in 1949. Soon after Sevasti died, from the big despair of losing her son...]
- ^ "Parashqevi Qiriazi", Drita, 14 Aralık 1980, s. 12
- ^ Dako, Sevasti Kyrias.
- ^ The Albanian Book and Protestant Enterprise: a 200-year Cultural Journey. Tiran: National Library of Albania and IAPS. 2017. s. 160-161. ISBN 978-9928-4202-7-5.
- ^ Malltezi, Luan, (Ed.) (2008). Foleja kombëtare: dramë historike me katër akte. Tiran: Onufri. ISBN 978-99943-42-67-9.
- ^ "Promovohet pulla postare "500 vjet reformacion"". 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023.
- ^ "ITSHKSH bashkëorganizuese e simpoziumit në Korçë". ITSHKSH. 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023.
- ^ "Exhibit: Sevasti Qiriazi, përvjetori i 125-të i arsimit të gruas shqiptare". 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ "Akademia e Shkencave e Shqipërisë organizoi veprimtarinë jubilare në 150-vjetorin e veprimtares Sevasti Qiriazi". 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ "Kolegji Universitar "Qiriazi" festoi përvjetorin e Tij të artë, duke glorifikuar vazhdimësinë 100 vjeçare". Koha jonë. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ a b “List or Manifest of Alien Passengers for the U.S. Immigration Officer at Port of Arrival (Holland-American Line)”, 30 August 1904, ISSHP.
- ^ Woman’s Board of Missions Annual Report 1895, 7; ABCFM-MH 1891, 351.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023.
- ^ "Shkolla Fillore e Mesme e Ulët "Motrat Qiriazi", në Klinë, shënoi ditën e shkollës". 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Përurohen dy shkolla të reja, 'Kiço Blushi' dhe 'Sevasti Qiriazi'". Tema. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023.
- ^ "AAOMQ Official Site". 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023.
- ^ "30 Years Since the Founding of the Association 'Motrat Qiriazi'". Women's Network. 27 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Rruga Sevasti Qirjazi · Rruga Sevasti Qirjazi, Tirana, Arnavutluk". Rruga Sevasti Qirjazi · Rruga Sevasti Qirjazi, Tirana, Arnavutluk. 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ "ITSHKSH-së i shtohen edhe gjashtë Departamente rajonale të trashëgimisë kulturore" (Arnavutça). 21 Mart 2023. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.
- ^ "Nënat e kombit, historia e motrave Sevasti dhe Parashqevi Qiriazi" [Mothers of the nation: History of sisters Parashqevi and Sevasti Qiriazi] (Arnavutça). "Bota Sot" Online. 30 Mart 2012. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Motrat Qiriazi. Tiran: Shtëpia Botuese "Enciklopedike". 1997. s. 25.
- ^ A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris. 2013. s. 379. ISBN 978-1-78076-431-3.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023.
- ^ "History of RC". Robert College Official Website. 25 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
In 1971, Robert Academy (the high school division on the Bebek campus) and ACG merged as a co-ed high school on the Arnavutköy campus as Robert College.
- ^ ""Dëshmi që Shkolla e Vashave e Korçës ishte protestante" in "Vëllezërit dhe Motrat Qiriazi, Kristo Dako dhe Shkolla e Vashave e Korçës, a ishin protestantë?"" (PDF). Dëshmi që Shkolla e Vashave e Korçës ishte protestante. ss. 48-53. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ "Kongresi i Parë i Manastirit prej Parashqevi Qiriazit".
- ^ Grameno, Mihal.
.svg)
