Arnavutça

Arnavutça
Arnavutça
shqip
Bölge	Balkanlar
Etnisite	Arnavutlar
Konuşan sayısı	7,5 milyon (2018)
Dil ailesi	Hint-Avrupa Paleo-Balkan dilleri Arnavutça; ;
Diyalektler	Arbreşçe Arvanitika Geg Tosk Arbanasi İstirya
Yazı sistemi	Latin (Arnavut Alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil	Arnavutluk; Kosova; Kuzey Makedonya
Tanınmış azınlık dili	İtalya; Karadağ; Bulgaristan; Romanya; Sırbistan
Dil kodları
ISO 639-1	sq
ISO 639-2	alb (B); sqi (T)
ISO 639-3	sqi – kapsayıcı kod; Bireysel kodlar:; aae – Arbereşçe; aat – Arvanitika; aln – Gheg; als – Tosk
	Arnavutça'nın diyalektleri
	Arnavutça'nın konuşulduğu bölgeler.

Arnavutça (gjuha shqipe, 'gûha şçîpe' veya 'cuha şçipe' şeklinde okunur), başta Balkanlar'daki Arnavutlar olmak üzere Avrupa, Türkiye, Amerika ve Okyanusya'daki Arnavut diasporası tarafından konuşulan bir Hint-Avrupa dilidir.^[2] Dünyada yaklaşık 7.5 milyon insan tarafından konuşulan Arnavutça, Hint-Avrupa dil ailesinin özgün bir koludur ve hemen hemen hiçbir dille yakından akraba değildir.^[3]

Roma'nın 5. yüzyılda Gotlarca yıkılması sonrasındaki İllirya bölgesindeki Slav işgali sonucu Slav dilleri ile yakınlaşan Arnavutçaya 1000 yıldan fazla Doğu Roma (Bizans) yönetimi sonucu Yunanca ve ayrıca 432 yıl süren Osmanlı yönetimi sonucu Türkçe ve Arapça kelimeler de girmiştir. Ancak en çok etkilendiği dil Orta Çağ boyunca yönetiminde bulunduğu Venedik sebebiyle Latincedir. Arnavutçanın fonetik yapısı, Almanca, İtalyanca, Rusça, Fransızca ve Yunanca'nın karışımından oluşan bir yapıya sahiptir.

Günümüz modern Arnavutçasında Latince kökenli sözcüklerin sayısı giderek artmaktadır. Modern Arnavutça, ulusal Arnavut eğitim politikası gereğince Osmanlı döneminde Türkçe ve Arapçadan geçen sözcüklerden neredeyse tamamen arındırılmıştır.

Alfabe

Büyük harfler
A	B	C	Ç	D	Dh	E	Ë	F	G	Gj	H	I	J	K	L	Ll	M	N	Nj	O	P	Q	R	Rr	S	Sh	T	Th	U	V	X	Xh	Y	Z	Zh
Küçük harfler
a	b	c	ç	d	dh	e	ë	f	g	gj	h	i	j	k	l	ll	m	n	nj	o	p	q	r	rr	s	sh	t	th	u	v	x	xh	y	z	zh

Birkaç Arnavutça kelime ve cümle

Arnavutça	Türkçe
Shqipëri, Shqipëria	Arnavutluk
shqiptar	Arnavut (Kartalın Oğlu)
shqip	Arnavutça
shqipe, shqiponjë	Kartal (Arnavut bayrağına verilen isim)
zemër	Kalp
Si quheni?	Adınız ne?
Si jeni?	Nasılsınız?
Kush jeni ju?	Kimsiniz?
Ku je ti?	Neredesin?
Si shkojnë punët?	İşleriniz nasıl?
Sa është ora?	Saat kaç?
Sa vjeç jeni?	Kaç yaşındasınız?
nuse	gelin
dhëndër	damat
dua	seviyorum
kërkoj	arıyorum
ujë	su
bukë	ekmek
faleminderit	teşekkürler
të lutem	lütfen
nënë	anne
djalë	erkek evlat
motër	kız kardeş
vëlla	erkek kardeş
mish	et
shkollë	okul
shumë mirë	çok iyi
mirëdita	iyi günler
mirëmbrëma	iyi akşamlar
natën e mirë	iyi geceler
A je mirë?	İyi misin?
Ku po shkon?	Nereye gidiyorsun?
shpejt	çabuk
shi	yağmur
sayılar (1–10, 100, 1000)
një	bir
dy	iki
tre	üç
katër	dört
pesë	beş
gjashtë	altı
shtatë	yedi
tetë	sekiz
nëntë	dokuz
dhjetë	on
njëqind	yüz
njëmijë	bin

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2013.
^ Klein, Jared; Brian, Joseph; Fritz, Matthias (2018). Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics. Walter de Gruyter. p. 1800. ISBN 9783110542431. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
^ Fortson IV, Benjamin W. (2011). Indo-European Language and Culture: An Introduction (2nd ed.). Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4443-5968-8. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.

Fortson IV, Benjamin W. (2011). Indo-European Language and Culture: An Introduction (İngilizce) (2. bas.). Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4443-5968-8. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.

Dış bağlantılar

Vikisözlük'te Arnavutça ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

Arnavutça-Türkçe Sözlük6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Arnavutça'nın kolları28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2013.

[2] Klein, Jared; Brian, Joseph; Fritz, Matthias (2018). Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics. Walter de Gruyter. p. 1800. ISBN 9783110542431. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.

[3] Fortson IV, Benjamin W. (2011). Indo-European Language and Culture: An Introduction (2nd ed.). Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4443-5968-8. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.

[1]

[2]

[3]