Sipiniq
Inuit kültüründe sipiniq, (İnuitçe: ᓯᐱᓂᖅ, "bölünmek" anlamına gelen sipi'den, çoğulu sipiniit)[1] doğumda fiziksel cinsiyetini değiştirdiğine inanılan kişidir.[2] Bazı yönlerden üçüncü cinsiyet olarak kabul edilebilir.[3] Bu görüş, öncelikle İglulik ve Nunavik gibi Kuzey Kanada Arktik bölgesinde ortaya çıkmıştır.[4]
Sipiniit olarak doğan insanların, doğum anında fiziksel cinsiyetlerini, esas olarak erkekten kadına değiştirdiklerine inanılıyordu (bunun tersi daha nadir de olsa meydana gelebilir).[1][4] Uzun ve zor doğumlar genellikle sipiniit bebeklere atfedilirdi.[5] Sipiniit, sosyal olarak belirlenmiş cinsiyet olarak kabul edildi. Belirlenen cinsiyetin ölmüş bir akrabasının adını alacaklar, bu cinsiyetle ilgili işleri yapacaklar ve cinsiyetin görevlerine uygun geleneksel kıyafetler giyeceklerdi. Bu genellikle ergenliğe kadar sürdü, ancak bazı durumlarda yetişkinliğe ve hatta sipiniq kişi evlendikten sonra devam etti.[3] Sipiniit, doğal ve ruhsal dünyalar arasında güçlü aracılar olarak kabul edildi ve onları bir angakkuq veya şaman rolünü üstlenmek için birincil adaylar yaptı. Pek çok sipiniit diğer sipiniitlerle evlendi, ancak cis bireylerle de evlenebilirlerdi - sipiniit olmak cinselliği değil, bir cinsiyet rolünü yansıtıyordu.[1][3]
Antropolog Betty Kobayashi Issenman, çocuğun transseksüel olmasının bir ifadesinden ziyade, çocuğun ölen akrabasının ruhunu kattığı ruhani bir uygulama olarak tanımlanmasını bir sipiniq olarak gördü.[4][6]
Fransız antropolog Saladin d'Anglure, 1970'lerin sonlarından başlayarak, sipiniit ile ilgili ilk bilimsel araştırmaların çoğundan sorumluydu.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Chiland, Colette (1 Ocak 2003). Transsexualism: Illusion and Reality (İngilizce). SAGE. s. 28. ISBN 978-1-4129-0264-9. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020.
- ^ Smith, Eric Alden; Smith, S. Abigail; Anderson, Judith; Mulder, Monique Borgerhoff; Burch, Ernest S.; Damas, David; Graburn, Nelson H. H.; Remie, Cornelius H. W.; Roth, Eric Abella; Wenzel, George W. (1994). "Inuit Sex-Ratio Variation: Population Control, Ethnographic Error, or Parental Manipulation? [and Comments and Reply]". Current Anthropology. 35 (5): 617. doi:10.1086/204319. ISSN 0011-3204. JSTOR 2744084. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi14 Ekim 2020.
- ^ a b c Stern, Pamela R. (16 Haziran 2010). Daily Life of the Inuit (İngilizce). ABC-CLIO. ss. 11-12. ISBN 978-0-313-36312-2. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020.
- ^ a b c Kobayashi Issenman, Betty (1997). Sinews of Survival: the Living Legacy of Inuit Clothing. Vancouver: UBC Press. s. 214. ISBN 978-0-7748-5641-6. OCLC 923445644.
- ^ Walley, Meghan (27 Kasım 2019). Incorporating Nonbinary Gender into Inuit Archaeology: Oral Testimony and Material Inroads (İngilizce). Routledge. ISBN 978-0-429-59014-6. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020.
- ^ Uhttuvak, Ilisapi; Program, Nunavut Arctic College Language and Culture (2001). Perspectives on Traditional Health (İngilizce). Language and Culture Program of Nunavut Arctic College, with the generous support of the Pairijait Tigummivik Elders Society. ISBN 978-1-896204-35-2. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020.