Transgender
 Transgender Bayrağı | |
 Transgender Sembolü |
| Makale serilerinden |
| Transgender |
|---|
|
|
| Makale serilerinden |
| LGBT |
|---|
Transgender (İngilizce: transgender, [trænsˈdʒɛndər]),[1] transcinsel veya trans,[2] kişinin cinsiyet kimliği ile atanmış olan cinsinin uyumlu olmaması durumu.[3] Bu duruma sahip kimseleri tanımlamak için trans birey ifadesi kullanılır. Ayrıca Transgender, cinsiyet kimlikleri, cinsiyet ifadeleri ve/veya davranışları, doğumda kendilerine atanan cinsiyetle kültürel olarak ilişkilendirilenlerden farklı olan kişiler için kullanılan bir şemsiye terimdir ve trans erkek, trans kadın, non binary vs. terimleri içerir. [4]
Trans olmak cinsel yönelimden tamamen bağımsız bir olgudur ve translar kendilerini aynı zamanda karşıcinsel, eşcinsel, çiftcinsel vs. şeklinde tanımlayabilirler. Bazı trans bireyler ise geleneksel cinsel yönelim etiketlerinin yetersiz veya kendilerine uygulanamaz olduğunu düşünmektedir.[5]
Çoğu trans birey cinsiyet disforisi yaşamaktadır ve bazıları hormon terapisi, cinsiyet değiştirme ameriyatı, psikoterapi gibi tıbbi tedavilere başvurmaktadır.[6]
Trans bireylerin yasal statüsü, ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Birçok trans birey, işyerinde, kamuya açık alanlarda ve sağlık hizmetlerinde transfobiye (trans bireylere yönelik şiddet veya ayrımcılık) maruz kalmaktadır.[7][8][9] Birçok yerde, trans bireyler ayrımcılıktan yasal olarak korunmamaktadır.[10] Trans bireylerin farkındalığını kutlamak için Nefret Suçu Mağduru Transları Anma Günü ve Uluslararası Trans Görünürlük Günü gibi çeşitli kültürel etkinlikler düzenlenmektedir. Trans onur bayrağı, yaygın bir trans sembolüdür.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Transgender, İngilizce aynı anlama gelen transgender sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük Latince trans- (öbür taraftaki) ön ekinin cinsiyet anlamına gelen gender kelimesiyle birleştirilmesi sonucu oluşturulmuştur. Türkçe kaynaklarda ilk kullanımı 2003 yılında gerçekleşmiştir.[11]
Transgender teriminin evrimi
[değiştir | kaynağı değiştir]1965'te referans çalışması Cinsel Hijyen ve Patoloji'nin ikinci baskısında sağlık uzmanları için yazan, Kolombiya Üniversitesi'nden psikiyatr John F. Oliven, "Birincil Transvestizm"in Transseksüelizm kısmında trans+cinsiyet anlamına gelen "trans+gender" bileşik sözcüğünü kullandı ve "kastedilen şeyin 'transgender' kavramı olduğunu, çünkü cinselliğin birincil transvestizmde önemli bir etmen olmadığını" belirtti.[12][13] Crossdressing öncüsü Virginia Charles Prince, crossdresser'lar için kurduğu ulusal dergi Transvestia'nın Aralık 1969 sayısında bu terimi kullandı.[14] 1970'lerin ortalarında, hem trans-gender hem de trans bireyler çatı terim olarak kullanımdaydı.[not 1] 'Transgenderist', yeniden cinsiyet atama ameliyatı olmadan 'cross-gender' olarak yaşamak isteyen bireyleri tanımlamak için kullanıldı.[15] 1976 yılında, transgenderist terimi eğitsel malzemelerde TG olarak kısaltıldı.[16]
1979'da, Christine Jorgensen alenen transseksüel terimini reddetmiş, onun yerine gazetede kendisi için "trans-cinsiyet" terimini kullanmış ve "cinsiyet tanımı yatak partneri ile yapılmak zorunda değildir, kimlikle yapılmak zorundadır" demiştir.[17][18] 1984 yılında, transcinsiyetin şemsiye terim olarak kullanıldığı bir "transcinsiyet topluluğu" konsepti gelişti.[19] 1985 yılında, Richard Elkins Ulster Üniversitesi'nde "Trans-Cinsiyet Arşivi" kurdu.[14] 1992 yılında, Transcinsiyet Yasası ve İstihdam Politikası üzerine Uluslararası Konferans transgender'ı "transseksüel, transgenderist, crossdresser" ve diğer geçiş sürecindeki kimseleri kapsayan bir şemsiye terim olarak tanımladı.[20]
Trans cinsiyetin transseksüellikten farkı
[değiştir | kaynağı değiştir]Transcinsiyet ve transseksüel terimleri için çok sayıda belirsiz ve büyük ölçüde örtüşen tanımlar bulunabilir. Harry Benjamin transseksüeller ve transvestitler için bir sınıflandırma sistemi icat etti; bu sisteme Sex Orientation Scale (Cins Yönelim Ölçeği) adını verdi. Bu ölçekte, Benjamin transseksüel ve transvestitleri altı kategoriden birine atadı; bu kategoriler bireylerin crossdressing nedenlerine ve (eğer gerekliyse) yeniden cinsiyet atama ameliyatı gereksinimlerinin bağıl aciliyetine dayanarak oluşturuldu.[21] Çok sayıda transseksüel, gerçek bir transseksüel olmak için bir insanın ameliyat olmaya istekli olması gerektiğine inanıyor.[22] Ancak Benjamin'in ılımlı "gerçek transseksüel" tanımı, "diğerinin yerine geçmesi için veya operasyona hazırlık" olarak östrojen veya testosterondan birini gerektirir.[21] Ayrıca yeniden cinsiyet atama ameliyatını geçirmiş olan, fakat transseksüel tanımı ile tanışmayan insanlar da bulunmaktadır.[23][24] Bununla beraber Miriam Rivera gibi ameliyata isteksiz insanlar da Benjamin'in "gerçek transseksüel" tanımlama ölçeği ile tanışmıştır.
Daha geniş transcinsiyet ve transseksüel kategorilerine ek olarak, geniş bir cinsiyet ifadeleri ve kimlikleri aralığı vardır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hekimoğlu, Fatma Mahperi (2017). "Psikiyatri Araştırmalarında ve Klinik Uygulamalarda Etik Standartların Önemi: Gey, Lezbiyen, Biseksüel ve Transgender Popülasyonu". Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi. 25 (3): 108-115. doi:10.5336/mdethic.2017-58390. ISSN 1303-4332. 10 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Kasım 2020.
- ^ Gedizlioğlu, Deniz (Eylül 2020). "LGBTİ+ Hakları Alanında Çeviri Sözlüğü" (PDF). Kaos GL. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- ^ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "GLAAD Media Reference Guide - Transgender glossary of terms" 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "GLAAD", USA, May 2010. 24 Şubat 2011'de erişildi.
- ^ Forsyth, Craig J.; Copes, Heith (2014-01-21). Encyclopedia of Social Deviance (İngilizce). SAGE Publications. s. 740. ISBN 978-1-4833-6469-8.
- ^ Human Rights Watch (2008). Kurtuluşumuz İçin Bize Bir Yasa Gerek. ss. s. 9. ISBN 1-56432-317-X.
- ^ Maizes, Victoria; Dog, Tieraona Low (2015-11-19). Integrative Women's Health (İngilizce). Oxford University Press. s. 745. ISBN 978-0-19-021480-7.
- ^ "Groundbreaking Report Reflects Persistent Discrimination Against Transgender Community". GLAADBlog.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2025-11-16.
- ^ CUMHURİYET (2024-04-12). "Trans bireye saldırı: Sokak ortasında darbedildi!". Kocaeli Gazetesi. Erişim tarihi: 2025-11-16.
- ^ Bradford, Judith; Reisner, Sari L.; Honnold, Julie A.; Xavier, Jessica (2013). "Experiences of transgender-related discrimination and implications for health: results from the Virginia Transgender Health Initiative Study". American Journal of Public Health. 103 (10): 1820–1829. doi:10.2105/AJPH.2012.300796. ISSN 1541-0048. PMC 3780721
. PMID 23153142.
- ^ Whittle, Stephen (2012). Respect and Equality: Transsexual and Transgender Rights. Hoboken: Taylor and Francis. ISBN 978-1-85941-743-0.
- ^ "transgender". Nişanyan Sözlük. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021.
- ^ A., R. (Ağustos 1965). "Book Reviews and Notices: Sexual Hygiene and Pathology". American Journal of the Medical Sciences. 250 (2). s. 235. doi:10.1097/00000441-196508000-00054. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Haziran 2012.
- ^ Oliven, John F. (1965). Sexual Hygiene and Pathology. s. 514.
Where the compulsive urge reaches beyond female vestments, and becomes an urge for gender ("sex") change, transvestism becomes "transsexualism." The term is misleading; actually, "transgenderism" is what is meant, because sexuality is not a major factor in primary transvestism. Psychologically, the transsexual often differs from the simple cross-dresser; he is conscious at all times of a strong desire to be a woman, and the urge can be truly consuming.
- ^ a b Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. ss. 13-14. ISBN 9780761971634. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
- ^ Stryker, S. (2004), "... lived full-time in a social role not typically associated with their natal sex, but who did not resort to genital surgery as a means of supporting their gender presentation ..." in Transgender 21 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the GLBTQ: an encyclopedia of gay, lesbian, bisexual, transgender and queer culture. Retrieved on 2007-04-10.
- ^ The Radio Times (1979: 2 June)
- ^ Parker, Jerry (18 Ekim 1979). "Christine Recalls Life as Boy from the Bronx". Newsday/Winnipeg Free Press. 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
“Trans-cinsiyeti anladığınızı söylüyorsanız,” diyen trans bireyler, “öyleyse cinsiyetin yatak partnerleriyle olmak zorunda olmadığı, kimlikle olmak zorunda olduğunu anlarsınız.”
- ^ "News From California: 'Transgender'". Appeal-Democrat/Associate Press. 11 Mayıs 1982. s. A-10. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
bu tür operasyonlar geçiren kimseleri tanımlarken transseksüel yerine “transcinsiyet“ kullandı ve bunu “Cinsellik kiminle uyuduğundur, fakat cinsiyet ise kim olduğundur," olarak açıkladı
- ^ Peo, TV-TS Tapestry Board of Advisors, Roger E. "Transcinsiyet Davranışının 'Kökenleri' ve 'Tedavileri'". The TV-TS Tapestry. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
- ^ "First International Conference on Transgender Law and Employment Policy (1992)". organizational pamphlet. ICTLEP/. 1992. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
Transcinsiyetli bireyler; hangi cinsel yönelimden, ırktan, mezhepten, dinden, yaştan veya fiziksel engel derecesinden olursa olsun tüm transseksüelleri, transcinsiyetçileri ve her iki cinsten diğer crossdresser'ları, her iki yönde (erkekten kadına veya kadından erkeğe) geçiş sürecinde olanları kapsar.
- ^ a b Benjamin, H. (1966). The transsexual phenomenon. New York: Julian Press, page 23.
- ^ Gaughan, Sharon (19 Ağustos 2006). "What About Non-op Transsexuals? A No-op Notion". TS-SI. 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Eylül 2008.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Conway, Lynn (2003). "The Strange Saga of Gregory Hemingway". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
- ^ Schoenberg, Nara (19 Kasım 2001). "The Son Also Falls From elephant hunter to bejeweled exhibitionist, the tortured life of Gregory Hemingway". CHICAGO TRIBUNE. 20 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir] | Bu sayfanın tamamının ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere bu sayfadan destek alabilirsiniz |
- ^ *In April 1970, TV Guide published an article which referenced a post-operative transsexual movie character as being "transgendered."("Sunday Highlights". TV Guide. 26 Nisan 1970. 4 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Mayıs 2012.
[R]aquel Welch (left), moviedom’s sex queen soon to be seen as the heroine/hero of Gore Vidal's transgendered "Myra Breckinridge"…
)- In the 1974 edition of Clinical Sexuality: A Manual for the Physician and the Professions, transgender was used as an umbrella term and the Conference Report from the 1974 "National TV.TS Conference" held in Leeds, West Yorkshire, UK used "trans-gender" and "trans.people" as umbrella terms.(Oliven, John F. (1974). Clinical sexuality: A Manual for the Physician and the Professions (3. bas.). University of Michigan (digitized Aug 2008): Lippincott. ss. 110, 484-487. ISBN 9780397503292. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
"Transgender deviance" p 110, "Transgender research" p 484, "transgender deviates" p 485, Transvestites not welcome at "Transgender Center" p 487
), (2006). The Transgender Phenomenon (Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. s. 13. ISBN 9780761971634. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.) - However A Practical Handbook of Psychiatry (1974) references "transgender surgery" noting, "The transvestite rarely seeks transgender surgery, since the core of his perversion is an attempt to realize the fantasy of a phallic woman."(Novello, Joseph R. (1974). A Practical Handbook of Psychiatry. University of Michigan, digitized August 2008: C. C. Thomas. s. 176. ISBN 9780398028688. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.)
- In the 1974 edition of Clinical Sexuality: A Manual for the Physician and the Professions, transgender was used as an umbrella term and the Conference Report from the 1974 "National TV.TS Conference" held in Leeds, West Yorkshire, UK used "trans-gender" and "trans.people" as umbrella terms.(Oliven, John F. (1974). Clinical sexuality: A Manual for the Physician and the Professions (3. bas.). University of Michigan (digitized Aug 2008): Lippincott. ss. 110, 484-487. ISBN 9780397503292. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Curlie'de Transgender (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
- Avrupa transgender şebekesi14 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
| Cinsel yönelimler |  | |
|---|---|---|
| Yönelimsiz | ||
| Araştırmalar | ||
| Diğer | ||
