Soyuz roketi - Vikipedi

Soyuz
Boyut
Soyuz TMA uzay aracını taşıyan Soyuz-FG roketi, 18 Eylül 2006'da Kazakistan'ın Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı.
Amaç	Fırlatma aracı
Üretici	OKB-1 RKZ Progress
Menşei ülke	SSCB Rusya
Kademeler	3
İlgili roketler
Roket ailesi	R-7
Fırlatma geçmişi
Durum	Aktif
Fırlatma yerleri	Baykonur siteleri 1/5 ve 31/6 Plesetsk siteleri 41, 16 ve 43 Kourou ELS (ESA ile) Vostoçni Site 1S
İlk uçuş	28 Kasım 1966
Taşıdığı yolcu veya kargo türü	Soyuz Progress

Soyuz roketi, Uzay Yarışı yıllarında Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen ve 1991'den itibaren Rusya tarafından kullanılmaya devam edilen fırlatma aracı.

Sergey Korolyov'un tasarım bürosu OKB-1 tarafından eski Vostok roketleri temel alınarak geliştirildi ve 1966'da kullanıma sunuldu. Soyuz programının bir parçası olarak Soyuz uzayaraçlarını fırlatmakta kullanıldığı gibi, Progress ikmâl araçlarının Uluslararası Uzay İstasyonu'na ulaşmasını da sağlamaktadır. Uzay Mekiği'nin art arda geçirdiği kazalar sonucunda güvenilmez olduğunun anlaşılması ve uzun süre hizmet dışı kalması nedeniyle, Uluslararası Uzay İstasyonu'nun başlıca taşıma aracı haline gelmiştir.^[1]

Soyuz roketleri uzaya Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü ve Kuzeybatı Rusya'daki Plesetsk Uzay Üssü'nden fırlatılmaktadır. 2003'teki anlaşmayla birlikte Fransız Guyanası da kullanılmaya başlamıştır.

Soyuz-U roketlerinin yakıtı kerosendir. Soyuz U2 roketleri ise bunun bir türevi olan Sintin yakıtı kullanır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Spaceflight Now | Breaking News | NASA's latest Soyuz seat procurement may be its last". spaceflightnow.com. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.

İlgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE YENİ PERSPEKTİF: ASTROPOLİTİĞE GİRİŞ, Tolga ERDEM, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Haziran 2018, Cilt 20, Sayı 1, (431-446). [1]

Soyuz programı

Ana konular

Geçmiş görevler
(uzay aracı türüne göre)

Soyuz 7K-OK (1966–1970)	Kosmos 133† Soyuz 7K-OK No.1† (mürettebatsız) Kosmos 140 Soyuz 1† Kosmos 186 188 212 213 238 Soyuz 2 (mürettebatsız) 3 4 5 6 7 8 9
Soyuz 7K-L1 (1967–1970) (Zond ay programı)	Kosmos 146 154† Zond 1967A† 1967B† Zond 4 1968A† 1968B† 5 6 1969A† Zond-M 1† M 2† Zond 7 8 9 10
Soyuz 7K-L1E (1969–1970)	Soyuz 7K-L1E No.1† Kosmos 382
Soyuz 7K-LOK (1971–1972)	Soyuz 7K-LOK No.1† No.2†
Soyuz 7K-OKS (1971)	Soyuz 10† 11†
Soyuz 7K-T (1972–1981)	Kosmos 496 573 Soyuz 12 Kosmos 613 Soyuz 13 Kosmos 656 Soyuz 14 15† 17 18a† 18 20 (mürettebatsız) 21 23† 24 25† 26 27 28 29 30 31 32 (mürettebatsız iniş) 33† 34 (mürettebatsız fırlatış) 35 36 37 38 39 40
Soyuz 7K-TM (1974–1976)	Kosmos 638 672 Soyuz 16 19 (Apollo-Soyuz) 22
Soyuz 7K-S (1974–1976)	Kosmos 670 772† 869†
Soyuz-T (1978–1986)	Kosmos 1001† 1074 Soyuz T-1 (mürettebatsız) T-2 T-3 T-4 T-5 T-6 T-7 T-8† T-9 T-10a† T-10 T-11 T-12 T-13 T-14 T-15
Soyuz-TM (1986–2002)	Soyuz TM-1 (mürettebatsız) TM-2 TM-3 TM-4 TM-5 TM-6 TM-7 TM-8 TM-9 TM-10 TM-11 TM-12 TM-13 TM-14 TM-15 TM-16 TM-17 TM-18 TM-19 TM-20 TM-21 TM-22 TM-23 TM-24 TM-25 TM-26 TM-27 TM-28 TM-29 TM-30 TM-31 TM-32 TM-33 TM-34
Soyuz-TMA (2002–2012)	Soyuz TMA-1 TMA-2 TMA-3 TMA-4 TMA-5 TMA-6 TMA-7 TMA-8 TMA-9 TMA-10 TMA-11 TMA-12 TMA-13 TMA-14 TMA-15 TMA-16 TMA-17 TMA-18 TMA-19 TMA-20 TMA-21 TMA-22
Soyuz-TMA-M (2010–2016)	Soyuz TMA-01M TMA-02M TMA-03M TMA-04M TMA-05M TMA-06M TMA-07M TMA-08M TMA-09M TMA-10M TMA-11M TMA-12M TMA-13M TMA-14M TMA-15M TMA-16M TMA-17M TMA-18M TMA-19M TMA-20M
Soyuz MS (2016–günümüz)	Soyuz MS-01 MS-02 MS-03 MS-04 MS-05 MS-06 MS-07 MS-08 MS-09 MS-10† MS-11 MS-12 MS-13 MS-14 (mürettebatsız test uçuşu) MS-15 MS-16 MS-17 MS-18 MS-19 MS-20 MS-21

Mevcut görevler

Soyuz MS-22

Gelecekteki görevler

2023
- Soyuz MS-23
- MS-24

Mürettebatsız görevler Soyuz yerine Kosmos olarak belirlenmiştir; istisnalar "(mürettebatsız)" olarak belirtilir.
† işareti başarısız görevleri belirtir. İtalik, iptal edilen görevleri belirtir.

g t d Yörüngesel fırlatma sistemleri
Kullanımda	Angara Antares Ariane 5 Atlas V Delta II IV Dnepr-1 Electron Epsilon Falcon 9 v1.1 YUFA (GSLV) GSLV Mk III (GSLV Mk III) H-IIA H-IIB Kuaizhou Long March 2C 2D 2F 3A 3B 3C 4B 4C 6 11 Minotaur I IV V C Pegasus Proton-M PSLV Rokot Safir Strela Soyuz U FG 2 2-1v SPARK Şavit Unha Vega VLS-1 Zenit 2M 3SL 3SLB 3F
Planlanan	Ariane 6 Athena Ic IIc III Ausroc IV (Ausroc IV) Falcon Heavy Falcon 9-R FT-1 H3 Haas KZ-11 Long March 5 7 8 9 LauncherOne Mayak Naga-1 Naro-2 OREL RPS (420, 550) Simorgh SLS Southern Cross (SCP) Soyuz-5 Tronador Tsiklon-4 UFA ULV (ULV) VLM Vulcan
Kullanım Dışı	Ariane 1 2 3 4 ASLV (ASLV) Athena I II Atlas B D E/F G H I II III LV-3B SLV-3 Able Agena Centaur Black Arrow Conestoga Delta A B C D E G J L M N 0100 1000 2000 3000 4000 5000 III Diamant Energiya Europa Falcon 1 Falcon 9 v1.0 Feng Bao 1 H-I H-II Juno I Juno II Kaituozhe-1 Kosmos 1 2I 3 3M Lambda 4S Long March 1 2A 2E 3 4A Mu 4S 3C 3H 3S 3SII V N1 N-I N-II Naro-1 Paektusan Pilot Proton UR-500 K R-7 Luna Molniya M L Polyot Soyuz L M U2 Soyuz/Vostok Sputnik Voskhod Vostok L K 2 2M Saturn I IB V INT-21 Scout Shtil' SLV Space Shuttle Sparta Start-1 Thor Able Ablestar Agena Burner Delta DSV-2U Thorad-Agena Titan II GLV IIIA IIIB IIIC IIID IIIE 34D 23G CT-3 IV Tsyklon 2 3 Vanguard Volna Zenit-2

Sovyetler Birliği ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.