Stearik asit

Stearik asit^[1]
Adlandırmalar
	Tercih edilen IUPAC adı Oktadekanoik asit
	Diğer adlar C18:0
Tanımlayıcılar
CAS numarası	57-11-4 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChEMBL	ChEMBL46403 ;
ChemSpider	5091 ;
DrugBank	DB03193 ;
ECHA InfoCard	100.000.285
EC Numarası	200-313-4;
IUPHAR/BPS	3377;
KEGG	C01530;
PubChem CID	5281;
RTECS numarası	WI2800000;
UNII	4ELV7Z65AP ;
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID8021642 ;
	SMILES CCCCCCCCCCCCCCCCCC(=O)O;
Özellikler
Kimyasal formül	C18H36O2
Molekül kütlesi	284,48 g mol−1
Görünüm	beyaz katı
Koku	keskin
Yoğunluk	0.9408 g/cm3 (20 °C); 0.847 g/cm3 (70 °C)
Erime noktası	693 °C (1.279 °F; 966 K)
Kaynama noktası	361 °C (682 °F; 634 K) ; decomposes; 232 °C (450 °F; 505 K); at 15 mmHg
Çözünürlük (su içinde)	0.00018 g/100 g (0 °C); 0.00029 g/100 g (20 °C); 0.00034 g/100 g (30 °C); 0.00042 g/100 g (45 °C); 0.00050 g/100 g (60 °C)
Çözünürlük	alkil asetatlar; alkoller; metil format; feniller; karbon disülfür; karbon tetraklorür;
Çözünürlük (diklorometan içinde)	3.58 g/100 g (25 °C); 8.85 g/100 g (30 °C); 18.3 g/100 g (35 °C)
Çözünürlük (hekzan içinde)	0.5 g/100 g (20 °C); 4.3 g/100 g (30 °C); 19 g/100 g (40 °C); 79.2 g/100 g (50 °C); 303 g/100 g (60 °C)
Çözünürlük (etanol içinde)	1.09 g/100 mL (10 °C); 2.25 g/100 g (20 °C); 5.42 g/100 g (30 °C); 22.7 g/100 g (40 °C) ; 105 g/100 g (50 °C); 400 g/100 g (60 °C)
Çözünürlük (aseton içinde)	4.73 g/100 g
Çözünürlük (kloroform içinde)	15.54 g/100 g
Buhar basıncı	0.01 kPa (158 °C); 0.46 kPa (200 °C); 16.9 kPa (300 °C)
Manyetik alınganlık (χ)	−220.8·10−6 cm3/mol
Isı iletkenliği	0.173 W/m·K (70 °C) ; 0.166 W/m·K (100 °C)
Kırınım dizimi (nD)	1.4299 (80 °C)
Yapı
Kristal yapı	B-form = Monoclinic
Uzay grubu	B-form = P21/a
Nokta grubu	B-form = Cs2h
Kafes sabiti	a = 5.591 Å, b = 7.404 Å, c = 49.38 Å (B-form) α = 90°, β = 117.37°, γ = 90°
Termokimya
Isı sığası (C)	501.5 J/mol·K
Standart molar entropi (S⦵298)	435.6 J/mol·K
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	−947.7 kJ/mol
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)	−11342.4 kJ/mol
Tehlikeler
NFPA 704; (yangın karosu)	1 1 0
Parlama noktası	113 °C (235 °F; 386 K)
	Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	4640 mg/kg (rats, oral); 21.5 mg/kg (rats, intravenous)
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Stearik asit, CH₃(CH₂)₁₆COOH formülüyle gösterilen doymuş bir yağ asididir. Çoğu hayvan ve bitkiden elde edilen katı-sıvı yağlarda, ekseriya gliserid stearin şeklinde bulunur.

Stearik asit ve bileşikleri, özellikle tuzları (stearatları) ticari olarak önemlidir. Uzun zincirli alkol esterleri, mum olarak bilinmektedir. Diğer monohidrik ve polihidrik alkollerin esterleri, vernik ve iyonik olmayan yüzey aktif maddelerin üretiminde kullanılmaktadır. Alkali metal tuzları suda çözünebilir. Bunlar oleatlar ve palmitatlar gibi, tuvalet ve çamaşır sabunlarının esas maddeleridir. Metalik stearatlar petrol gres yağlarının terkibinde bulunmaktadır. Çinko stearatlar kozmetikte, diğer metal tuzları boyalarda, eczacılıkta ve mantar öldürücü imalatında kullanılır. Stearik asit amidleri, su geçirmez kumaşların imalatında kullanılır.

Stearik asit hayvani yağlardan hidrolizle elde edilir. Ticari ürün ekseriya stearik, palmitik ve diğer yağ asitlerinin bir karışımıdır. Saf madde olarak ayrımsal damıtma ile ayrılabilir. Ayrıca soya yağı veya diğer bitki yağlarının hidrojenasyonuyla hazırlanmaktadır.

Saf stearik asit, beyaz kristaller hâlindedir. Yoğunluğu 0,847, Erime noktası 69-70 °C, kaynama noktası 383 °C'dir.

Kaynakça

^ Susan Budavari, (Ed.) (1989). Merck Index (11.11sayfa= 8761 bas.). Rahway, New Jersey: Merck & Co., Inc. ISBN 978-0-911910-28-5.
^ Nomenclature of Organic Chemistry – IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book)
^ Vargaftik, Natan B. (1993). Handbook of Thermal Conductivity of Liquids and Gases (illustrated bas.). CRC Press. s. 318. ISBN 978-0-8493-9345-7.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Lide, David R., (Ed.) (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (İngilizce) (90 bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 978-1-4200-9084-0.
^ ^a ^b Ralston, A.W.; Hoerr, C.W. (1942). "The Solubilities of the Normal Saturated Fatty Acids". The Journal of Organic Chemistry. 7 (6): 546-555. doi:10.1021/jo01200a013. PMID 20280727.
^ ^a ^b ^c ^d "stearic acid". Chemister.ru. 19 Mart 2007. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017.
^ ^a ^b Octadecanoic acid in Linstrom, Peter J.; Mallard, William G. (eds.); NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg (MD) (15 Haziran 2014 tarihinde erişilmiştir)
^ ^a ^b ^c Seidell, Atherton; Linke, William F. (1919). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds (2.2sayfa= 677 bas.). D. Van Nostrand Company.
^ ^a ^b ^c ^d von Sydow, E. (1955). "On the structure of the crystal form B of stearic acid". Acta Crystallographica. 8 (9): 557-560. Bibcode:1955AcCry...8..557V. doi:10.1107/S0365110X55001746.
^ "Stearic acid". PubChem, US National Library of Medicine. 29 Nisan 2023. 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023.
^ Science Lab.com. "Stearic acid MSDS" (PDF). 26 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.

[1] Susan Budavari, (Ed.) (1989). Merck Index (11.11sayfa= 8761 bas.). Rahway, New Jersey: Merck & Co., Inc. ISBN 978-0-911910-28-5.

[2] Nomenclature of Organic Chemistry – IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book)

[3] Vargaftik, Natan B. (1993). Handbook of Thermal Conductivity of Liquids and Gases (illustrated bas.). CRC Press. s. 318. ISBN 978-0-8493-9345-7.

[crc-4] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Lide, David R., (Ed.) (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (İngilizce) (90 bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 978-1-4200-9084-0.

[Ralston-5] Ralston, A.W.; Hoerr, C.W. (1942). "The Solubilities of the Normal Saturated Fatty Acids". The Journal of Organic Chemistry. 7 (6): 546-555. doi:10.1021/jo01200a013. PMID 20280727.

[chemister-6] "stearic acid". Chemister.ru. 19 Mart 2007. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017.

[nist-7] Octadecanoic acid in Linstrom, Peter J.; Mallard, William G. (eds.); NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg (MD) (15 Haziran 2014 tarihinde erişilmiştir)

[sioc-8] Seidell, Atherton; Linke, William F. (1919). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds (2.2sayfa= 677 bas.). D. Van Nostrand Company.

[csba-9] von Sydow, E. (1955). "On the structure of the crystal form B of stearic acid". Acta Crystallographica. 8 (9): 557-560. Bibcode:1955AcCry...8..557V. doi:10.1107/S0365110X55001746.

[pubchem-10] "Stearic acid". PubChem, US National Library of Medicine. 29 Nisan 2023. 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023.

[11] Science Lab.com. "Stearic acid MSDS" (PDF). 26 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[8]

[7]

[3]

[9]

[10]

[11]