Sugören, Hopa
| Sugören | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Sugören Sugören'in Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Hopa |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 252 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 1.129 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08600 |
Sugören, Artvin iline bağlı Hopa ilçesinin idari merkezi olan Hopa kasabasının bir mahallesidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sugören köyünün eski adı, Kis veya Kise'dir.[4][5] Osmanlı icmal defteride, Hicri 1129 (1716/1717) tarihinde Kise (كسە) şeklinde geçer. Bu defterde köyün ikinci adı olarak "Poça" (پوچە) kaydedilmiştir.[6] 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ise, Kise (كیسە) şeklinde yazılmıştır.[7] 1935 genel nüfus sayımında da köyün adı Kise'dir.[8]
Kise köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında, bugünkü Batum kenti ve çevresi hariç, bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[9][10]
Hopa, Osmanlı döneminde Lazistan olarak adlandırılan bölgede bulunuyordu. Osmanlı idaresinin 1583 yılında gerçekleştirdiği tahrirde Buçe, Peroniti ve Pançoli adlı yerleşmeler, mahalle statüsüyle Kise köyüne bağlıydı. 17. yüzyılın sonlarında (1681/1682) ise, Kise köyü Pançoli'yle birlikte bir mahalle olarak kaydedilmiştir. Bu iki yerleşmenin nüfusu 1583 yılında 333 haneden oluşuyordu.[11]
Kise, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Trabzon vilayetine bağlı Lazistan sancağının Hopa kazasının bir köyüydü. Nüfusu 127 hanede yaşayan 280 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte Osmanlı idaresi sadece erkek nüfusu tespit ediyordu. Bundan dolayı köyün toplam nüfusunu bulmak için erkek sayısı kadar kadın eklemek gerekir. Bunun sonucunda Kise'de yaklaşık 560 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Hane başına yaklaşık 4,4 kişinin düşmesi, ailelerin kalabalık olmadığını göstermektedir. Tarımla geçinen köydeki hayvan varlığı 40 keçi/koyun, 300 inek ve 3 öküz olarak tespit edilmiştir.[12]
Nikolay Marr, 1910 yılında Lazistan'da gerçekleştirdiği araştırma gezisi notlarında "Kis" şeklinde not ettiği köyü, Hopa kasabasının batısındaki köyler arasında saymıştır.[5] Kise köyü, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Rus idaresi sınırları içinde kalmıştır. Marr'dan yedi yıl sonra, 1917 yılında Lazistan bölgesinde araştırma gezisi yapan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, köyün adını Gürcüce "Kisa" (კისა) şeklinde not etmiş, 32 hanede 138 kişinin yaşadığını yazmıştır.[13]
Kise 1935 yılında, Artvin vilayetinin yerini alan Çoruh vilayetinin Hopa kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 1.204 kişiden oluşuyordu.[8] Kise adı, "yabancı kökten geldiği" gerekçesiyle 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Sugören olarak değiştirilmiştir.[14] Bununla birlikte Kise adı köyün yeni adıyla birlikte bir süre daha resmi kayıtlarda "Sugören (Kise)" biçiminde kullanılmıştır.[15]
Sugören köyü 2018 yılında bir mahalle olarak Hopa kasabasına bağlanmıştır. Mahallede tarihi Kise Köprüsü bulunmaktadır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Sugören köyü, Artvin il merkezine 70 km, Hopa ilçe merkezine 1 km uzaklıktadır.[16] Köydeki Pabilat ve Zennat mahalle adları Lazcadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2019 | 1.129[2] |
| 2018 | 989[2] |
| 2017 | 1.088[2] |
| 2016 | 1.123[2] |
| 2015 | 1.158[2] |
| 2014 | 1.208[2] |
| 2013 | 1.127[2] |
| 2012 | 1.290[2] |
| 2011 | 1.308[2] |
| 2010 | 1.293[2] |
| 2009 | 1.313[2] |
| 2008 | 1.312[2] |
| 2007 | 1.412[2] |
| 2000 | 1.651[16] |
| 1990 | 1.471[16] |
| 1985 | 1.525[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sugören, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n "Artvin Hopa Sugören Köy Nüfusu". Nufusune.com. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 161, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ a b Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 78, ISBN 9786055753634.
- ^ ორი ოსმალური დავთარი ბათუმის შესახებ / Two Ottoman Defters About Batumi, Yayına Hazırlayan Zaza Şaşikadze, Tiflis, 2024, s. 484, ISBN 978-9941-33-756-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 364, ISBN 9789157871117.
- ^ a b "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 234" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ ორი ოსმალური დავთარი ბათუმის შესახებ / Two Ottoman Defters About Batumi, Yayına Hazırlayan Zaza Şaşikadze, Tiflis, 2024, s. 10, ISBN 978-9941-33-756-7
- ^ "Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)" - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021 Bahar (34), s. 206, 221". 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2021.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, ISBN 9789157871117.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis, 1937, s. 166". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 234". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2022.
- ^ a b c d "Sugören Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.