Sümer, Fındıklı
| Sümer | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Sümer Sümer'in Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Fındıklı |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 252 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 838 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53740 |
Sümer, Rize ilinin Fındıklı ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sümer köyünün eski adı Sumle'dir. Kültür tarihçisi Nikolay Marr, Abu Deresi'nin sağ kolunda, denizden yukarıya doğru ilk köyün Sumle olduğunu yazar.[4] Bu yerleşim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Sumle / Sümle (سوملە) olarak geçer.[5][6]
Sumle köyünün bulunduğu Lazistan bölgesi, Antik Çağ krallığı olan Kolheti'nin sınırları içinde yer alıyordu. Osmanlılar bu köyün bulunduğu bölgeyi, 1461'de Trabzon İmparatorluğu'nu ortadan kaldırdıktan sonra 1547 yılında tamamen ele geçirmiştir.[7]
Sumle, Osmanlı idaresi tarafından 1583 yılında iki timar hisseli bir köy olarak kaydedilmiştir. 17. yüzyılın son çeyreğinde (1681/1682) ise, beş mahallesi olan bir köydü.[8]
Trabzon Eyaleti sınırları içinde bulunan Sumle, 1867'de, yeni kurulan Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının bir köyü haline geldi. 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde bu sancağa bağlı Hopa kazasının Arhavi nahiyesinin bir köyü olarak geçer. Köyün nüfusu 157 hanede yaşayan 358 kişiden oluşuyordu. Hane başına ortalama yaklaşık 2,3 kişi düşmesi, köyün sadece erkek nüfusunun tespit edildiğini göstermektedir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Sumle'nin nüfusunun 716 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Tarımla geçinen Sumle'de hayvan varlığı olarak 84 koyun ve keçi, 2 beygir ve 3 kısrak, 450 inek ve 4 öküz tespit edilmiştir.[9]
Sumle, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Hopa kazasının Viçe nahiyesine bağlıydı.[6] 1935 genel nüfus sayımında "Sümle" olarak yazılmış olan köy, Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Hopa kazasının Viçe nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 1.394 kişiden oluşuyordu.[10] Sumle, 1940 genel nüfus sayımında da "Sümle" olarak geçmesine rağmen, 1950 genel nüfus sayımında "Sümer" olarak kaydedilmiştir. Bu iki tarih arasında köyün adının Sümer olarak değiştirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Köy 1940 yılında Çoruh vilayetinin Hopa kazasının Viçe nahiyesine, 1950 yılında da Çoruh ilinin Fındıklı ilçesinin merkez nahiyesine bağlıydı.[11][12] Adının değiştirilmesine rağmen, köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Sümer (Sümle)" biçiminde bir süre daha resmî kayıtlarda kullanılmıştır.[13]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Sümer köyü, Rize il merkezine 69 km, Fındıklı ilçe merkezine 9 km uzaklıktadır.[14] Köydeki Nomaiki ve Kutunit mahallelerinin adları Lazcadır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 838[2] |
| 2019 | 846[2] |
| 2018 | 883[2] |
| 2017 | 757[2] |
| 2016 | 736[2] |
| 2015 | 728[2] |
| 2014 | 661[2] |
| 2013 | 772[2] |
| 2012 | 734[2] |
| 2011 | 882[2] |
| 2010 | 857[2] |
| 2009 | 827[2] |
| 2008 | 835[2] |
| 2007 | 840[2] |
| 2000 | 818[14] |
| 1990 | 1.221[14] |
| 1985 | 1.324[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sumer, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Fındıklı Sümer Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 77, ISBN 9786055753634.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 368, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 622.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ "Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)" - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021 Bahar (34), s. 208". 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2021.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 369, ISBN 9789157871117.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 342" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 169" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mart 2022.
- ^ "1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 137" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mart 2022.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.
- ^ a b c d "Sümer Köyü". YerelNet.org.tr. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
- ^ "Türkiye'deki Mülki idarelere bağlı diğer yerlerin listesi". netdata.com. 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.