Tobol Nehri
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Tobol Nehri | |
|---|---|
 Tobol Nehri
| |
| Konum | |
| Ülke(ler) |  Rusya Kazakistan
|
| Genel bilgiler | |
| Ağız | İrtiş Irmağı |
| Uzunluk | 1591 km |
| Havza alanı | 426.000 km² |
Tobol (Kazakça: Тобыл) Kazakistan ve Rusya topraklarında bulunan, İrtiş nehrinin sol kolu olan nehirdir.
Coğrafi konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Tobol'un uzunluğu 1591 km, havza alanı ise 426.000 km²'dir. Güney Ural dağlarının kolu ile Turgay platosunun sınırı – Tobol Nehri'nin doğduğu yerdir. Tobol Nehri Sibirya Ovaları boyunca orta ve aşağı akışlarında büküntülü yatağıyla geniş vadide akmaktadır. Tobol havzasında toplam alanı 9 bin km² ile 20 bin göl bulunmaktadır.
Hidroloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Tobol genellikle kardan beslenmekte, ama akışın aşağı kısmında yağmur payı büyülmektedir. Nisan'ın birinci yarısından Haziran'ın ortasına kadar Tobol'un üst kısmında, Ağustos'un başına kadar aşağı kısmında su taşkını gözlenmektedir. Nehrin ağzından 898 km uzaklıkta ortalama su sarfiyatı 26.2 m³/s, nehir ağzında 805 m³/s'dir (maksimum sırasıyla 348 m³/s ve 6350 m³/s). Ortalama bulanıklık 260 gr/m³, yıllık alüvyon stoku 1600 bin ton'dur. Alt kısımlarda Ekim'in sonunda-Kasım'da, üst kısımlarda Kasım'da donup Nisan'ın ikinci yarısında erimeye başlar.
Kolları
[değiştir | kaynağı değiştir]En iri kolları sol taraftan Uy, İset, Tura, Tavda; sağ taraftan Obagan'dır.
Ulusal ekonomide kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tobol ağızdan 437 km'ye kadar gemilerin işlemesine elverişlidir. Nehirdeki stok bir dizi barajlarla düzenlenmektedir. Tomruk yüzdürme.
