Ulupamir, Erciş
| Ulupamir | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Van | |
Koordinatlar: 39°11′35″N 43°16′59″E / 39.193°K 43.283°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Van |
| İlçe | Erciş |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Nüfus (2007) | 3.850 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0432 |
| Posta kodu | 65400 |
Ulupamir, Van ilinin Erciş ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Ulupamir Kırgız Türkleri'nin yerleşimiyle kurulmuştur. Geldikleri yer ise Afganistan'ın kuzeyindeki Pamir Yaylasıdır. Sovyetler Birliği, 1979'da ülkelerini işgal edince Kırgız nüfusun bir kısmı çareyi Afganistan'ı terk etmekte bulur.
Bir gün hanları Hacı Rahmankul Kutlu, Aksakal adı verilen yaşlılar meclisini toplar. Savaşın bütün şiddetiyle sürdüğü bir dönemde Aksakallar, Kırgızların yaşaması için göç etmeleri gerektiğine karar verir. Bunun üzerine bir grup Kırgız, komşu ülke Pakistan'a gider. Yaylada yaşayan Kırgızlar, Pakistan'daki sıcak iklime alışamaz. Hatta, 450 Kırgız bu yüzden hayatını kaybeder. Grubun önde gelenleri çözüm olarak Türkiye'ye gitmeyi teklif eder. Aldıkları Türkiye'ye göç kararını Pakistan'daki Türkiye Büyükelçiliği'ne ileterek yardım talebinde bulunurlar.
İslamabad Büyükelçiliği'nden gelen istek, dönemin devlet başkanı Kenan Evren tarafından 1982 yılında kabul edilir. 1.150 Kırgız, Türk uçaklarıyla başlarında hanları Rahmankul Han ile birlikte Adana'ya getirilir. Sonra Malatya ve Van'ın değişik yerlerine dağıtılır. 1983'te Başbakan Turgut Özal tarafından da Van'ın Erciş ilçesi Altındere Mahallesinde inşa edilen konutlara yerleştirilir. Altındere Köyü'nün ismi, Kırgızların isteğiyle Ulupamir olarak değiştirilir daha sonra. Ulupamir köyünde 3.850 Kırgız Türkü yaşamaktadır.[2]
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, kültürel ve aile geleneklerini ve el sanatlarını korumaya çalışan "Pamir Kültür Eğitim Derneği" adlı bir kültür organizasyonuna sahiptir.[3]
Gelenekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel olarak eski bir Türk kültürüne sahiptirler. Çok misafirperverlerdir, halk dansları ve renkli Düğünleri ile tanınırlar. Her yıl Haziran ayında köyün kimliğini ve eşsiz kültürünü korumak için Ayran Festivali düzenlenmektedir. Etkinlik, geleneksel kıyafetler, el sanatları, süslemeler ve sembollerin sergilendiği Manas destanını okuyarak başlar. Kırgızların millî sporu, atlı "Kökbörü" (Gökböğrü veya Buskaşı) yanı sıra bir yeme Yarışması oynanır.
Yemek
[değiştir | kaynağı değiştir]Geleneksel yiyecekler arasında beş parmakla doldurulmuş mantı, Kırgız Pilavı, ekmek ve et, farklı et ve peynirli börek türleri ve çeşitli hamurlu yiyecekler bulunur.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Van iline 132 km, Erciş ilçesine 32 km uzaklıktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Aksiyon Dergisi 8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Van'ın Kırgızları AB yolunda (15/08/2005)
- ^ Türk Dünyası Kültür ve Sanat Dergisi Türksoy Sayı : 22 Ocak 2007 ISSN 1302-6569
- Türk Dünyası Kültür ve Sanat Dergisi Türksoy Sayı: 22 Ocak 2007 ISSN 1302-6569.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yerelnet
- Aksiyon Dergisi
- Thy Türkiye'nin Kırgızları[ölü/kırık bağlantı]
- Sürgün Türkiye Kırgızları 31 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fotoğraflarla Ulupamir - Facebook Sayfası 18 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.