Yamaçdere
| Yamaçdere | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin Türkiye'deki konumu | |
  Yamaçdere Yamaçdere'nin Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Ardeşen |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 267 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 369 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53480 |
Yamaçdere, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yamaçdere köyünün eski adı Bakozi’dir.[4][5] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Bakoz (باقوز) olarak geçer.[6]
Bakozi köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[7]
Nikolay Marr, 1910 yılında Lazistan’da gerçekleştirdiği araştırma gezisi notlarında Bakoz şeklinde not ettiği yerleşimi, Eski Trabzon köyünün yukarı kesimindeki köyler arasında saymış ve Haku yakınında olduğunu belirtmiştir.[8] Bakozi köyü Birinci Dünya Savaşı’nda Rusların eline geçmiştir. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesindeki araştırma gezisinde köyün adını Gürcüce Bakozi (ბაქოზი) ve Rusça Bakoz (Бакоз) şeklinde not etmiş, köydeki 86 hanede 440 kişinin yaşadığını, 10 hanenin Hemşinli, kalan nüfusun Laz olduğunu belirtmiştir[9]
Bakozi köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Bakoz (باقوز) olarak geçer. Bu sırada köy, Rize vilayetinin Atina kazasının Ardeşen nahiyesine bağlıydı.[6] 1935 genel nüfus sayımında "Bakoz" şeklinde yazılmış olan yerleşim, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 521 kişiden oluşuyordu. Bu arada Atina kazasının adı Pazar olarak değiştirilmişti.[10] Bakozi veya Bakoz Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Yamaçdere olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Yamaçdere köyünün nüfusu 716 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 251 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Yamaçdere köyü, Rize il merkezine 55 km, Ardeşen ilçe merkezine 9 km uzaklıktadır.[13] Köyde Canca Mahallesi bulunmaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 369[2] |
| 2019 | 382[2] |
| 2018 | 573[2] |
| 2017 | 300[2] |
| 2016 | 280[2] |
| 2015 | 273[2] |
| 2014 | 241[2] |
| 2013 | 339[2] |
| 2012 | 303[2] |
| 2011 | 300[2] |
| 2010 | 353[2] |
| 2009 | 365[2] |
| 2008 | 341[2] |
| 2007 | 344[2] |
| 2000 | 109[13] |
| 1876 | 150[14] |
| 1842 | 109 (erkek nüfus)[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yamacdere, Turkey Page". 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Ardeşen Yamaçdere Köy Nüfusu". Nufusune.com. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), II. cilt, Batum, 1979, s. 98". 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2025.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 129, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 620.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 72, ISBN 9786055753634.
- ^ "başlık=İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 153, 168". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2025.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 41" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2025.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 614.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 524" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2025.
- ^ a b "Yamaçdere Köyü". YerelNet.org.tr. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
- ^ a b Murat Ümit Hiçyılmaz, “Ardeşen Nüfus Kütüğü 1842 Ardeşen Sülaleleri”, Ardeşen Belediyesi Kültür Sanat Tanıtım Eserleri Serisi-13, 2011, Rize, ss. 18-25