Şâbân-ı Velî

Şâbân-ı Velî (1481?, Hanönü, Kastamonu - 4 Mayıs 1569, Kastamonu) Halveti Tarikatı'nın, Cemaliyye şubesi'nin, Şabaniyye kolu'nun kurucusu mutasavvıf evliyadır.

Hanönü ilçesinin Gökçeağaç Bucağına bağlı Çakırçayı Köyü'nün Cimdâr Mahallesi'nde dünyaya gelen Şeyh Şa'ban-ı Veli, doğmadan önce babasını, üç yaşına geldiğinde ise annesini kaybetmiştir. Hayırsever bir kadın tarafından evlat edinilir. Eğitimine doğduğu mahallenin okulunda Kur’an öğrenerek başlar. Kastamonu'da devam ettiği eğitimini tamamlayıp, İstanbul'a giderek, Fatih Sultan Mehmet Han medreselerinden biri olan Karadeniz Başkurşunlu Medresesi'ne kaydolur.

Şeyh Şaban-ı Veli 9 yıl süren eğitimi süresince Eyüp Camii'sinde de kürsü şeyhliği yapar. Kastamonu'ya giderken uğradığı Bolu'da Hayreddin Tokadi'nin dergahının yanında konakladığında, dergâhtaki zikire katılır. Zikirden sonra Hayreddin Tokadi'ye biat eder ve 12 yıl şeyhin hizmetinde bulunur. 1530-1531 tarihinde Kastamonu'ya gönderilir. Önce Cemalattin Camii'nin avlusuna yerleşmiş, daha sonra Honsalar Camii'nin içinde bir odaya yerleşmiştir.

Hep Kastamonu'da kalan ve Anadolu'nun dördüncü büyük evliyası kabul edilen Şeyh Şaban-ı Veli daha sonra ölümüne kadar kalacağı Şeyh Sünneti Efendi dergâhına yerleşmiştir. Yedi yıl halvette kalarak evliyalık mertebesine ulaşmıştır. Vefat ettikten sonra da türbesi burada inşa edilmiştir. Türbe, daha sonraları hasar görmüş olup, 1902 yılında Mahmut Paşa tarafından yeniden inşa edilmiştir.

Külliye

Seyyid Sünneti Efendi tarafından 1490 Miladi yılından önce oluşturulan külliye, Kastamonu Kalesinin batı yüzüne geldiği için Hisarardı denilen kesimde Gümüşlüce deresinin ağzındadır. Bünyesinde 1490 Miladi yılından önce yaptırılan cami, Ömer Kethüda ve ulema ile halk tarafından 1611 yılında yaptırılan türbe ve kütüphane, cami ile aynı tarihlerde yaptırılan dergah, Asa Suyu ve 1900 yılında yaptırılan şadırvan mevcuttur.

Ayrıca bakınız

• Nakşibendiyye