Şâfiîlik

Şâfiîlik
	Şâfiî mezhebi (koyu mavi)
Kurucu
	Şafii
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Endonezya
Malezya
Yemen
Türkiye
Rusya; • Çeçenistan; • Dağıstan
Irak
Suriye
Mısır
Etiyopya
Somali
Dinler
	İslam
Kutsal kitaplar
	Kur'an-ı Kerim

Şafiî mezhebi (Arapça: المذهب الشافعي) veya Şafiîlik, İslâm dininin dört büyük Ehl-i Sünnet (fıkıh) mezheplerinden birisi.^[11]^[12] Şâfiîlerin itikatta (inançta) mezhepleri ise Eş'ariliktir. İsmini asıl adı Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs eş-Şâfiî olan kurucusu Şâfiî'den (767-820) alır. Şafiî mezhebi, Malezya, Endonezya, Yemen ve Doğu Afrika'da yaygın olmakla birlikte,^[13] Suriye başta olmak üzere^[14] bazı Arap ülkelerinde yer yer mevcuttur. Türkiye'de daha çok Kürtler arasında, Kafkaslar'da Çeçenler ve Avarlar^[5] arasında yaygındır. Hanefîlik'ten sonraki en yaygın Ehl-i Sünnet mezheptir.

Şafiî mezhebinin kurucusu İmam-ı Şafiî, Maliki ve Hanefi mezheplerinin usulleri yayılmaya başladığı ilk zamanlarda yetişti. Bu yüzden İmam-ı şafii mezheplerin yollarını izleme fırsatı buldu. Ve onlardan farklı bir usul takip etti. Fıkhın usulleri ile ilgili ilk eser olan "Er-Risale" isimli kitabı yazdı. Zaman içerisinde fakihler onun etrafında toplandılar ve onun geliştirdikleri usullere göre fetva verdiler. Böylece Şafiî mezhebi doğdu.

Şafiî mezhebine bağlı bilginlerden bazıları

Hadis bilginlerinden Nesâi, kelâm (akaid) bilginlerinden Ebü'l-Hasan Eş'arî, Mâverdî, Nevevî, İmam-ül-Haremeyn Abdülmelik bin Abdullah, Gazzâlî, İbn Hacer el-Askalânî, Kaffal-ı Kebir, İbni Subki, İmam-ı Suyuti vb.

Nesâi'nin "Sünen"i meşhurdur, Ebü'l-Hasan Eş'arî, Ehl-i sünnetin itikaddaki iki imamından birisidir. Hocalarının zinciri İmam-ı Şafii'ye ulaşmaktadır.

Daha çok Hanefîlik'in yaygın olduğu bölgelerde etkinlik gösteren Nakşibendiyye tarikat şeyhleri genellikle Şâfiî'dir: Halid Bağdadî, Abdullah Dağıstani gibi.

Kaynakça

^ "Vefatının 1199. yılında İmam Şafii". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "MALEZYA - TDV İslâm Ansiklopedisi". 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "YEMEN - TDV İslâm Ansiklopedisi". 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "Diyanet, Türkiye'de Dini Hayat'ın haritas". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ ^a ^b "Teravih Ve Çeçenler – Kafkas Çeçen Kültür Derneği İstanbul". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.
^ "Farklı etnik, dini ve mezhebi bileşenlerin mozaiği: Irak". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "SURİYE - TDV İslâm Ansiklopedisi". 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "MISIR - TDV İslâm Ansiklopedisi". 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "ETİYOPYA - TDV İslâm Ansiklopedisi". 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "SOMALİ - TDV İslâm Ansiklopedisi". 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ Hallaq, Wael B. (2009). An introduction to Islamic law. Cambridge ; New York: Cambridge University Press. s. 31. ISBN 978-0-521-86146-5. OCLC 317918774.
^ Saeed, Abdullah (2008). The Qurʼan: an introduction. London ; New York: Routhledge. s. 17. ISBN 978-0-415-42124-9. OCLC 145431783.
^ Bruinessen, Martin Van. "Religion in." http://www.hum.uu.nl/medewerkers/m.vanbruinessen/publications/Bruinessen_Religion_in_ 9 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kurdish Times New York 4 (Summer-Fall 1991): 5-27: "The Shafi'i mazhab has its adherents, besides, in Egypt, Hadramaut and especially Southeast Asia."
^ "Diyanet Suriyeliler için "Şafii ilmihali" hazırladı". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.

İslam ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "Vefatının 1199. yılında İmam Şafii". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[2] "MALEZYA - TDV İslâm Ansiklopedisi". 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[3] "YEMEN - TDV İslâm Ansiklopedisi". 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[4] "Diyanet, Türkiye'de Dini Hayat'ın haritas". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[kafkascecen.org.tr-5] "Teravih Ve Çeçenler – Kafkas Çeçen Kültür Derneği İstanbul". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.

[6] "Farklı etnik, dini ve mezhebi bileşenlerin mozaiği: Irak". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[7] "SURİYE - TDV İslâm Ansiklopedisi". 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[8] "MISIR - TDV İslâm Ansiklopedisi". 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[9] "ETİYOPYA - TDV İslâm Ansiklopedisi". 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[10] "SOMALİ - TDV İslâm Ansiklopedisi". 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[11] Hallaq, Wael B. (2009). An introduction to Islamic law. Cambridge ; New York: Cambridge University Press. s. 31. ISBN 978-0-521-86146-5. OCLC 317918774.

[12] Saeed, Abdullah (2008). The Qurʼan: an introduction. London ; New York: Routhledge. s. 17. ISBN 978-0-415-42124-9. OCLC 145431783.

[13] Bruinessen, Martin Van. "Religion in." http://www.hum.uu.nl/medewerkers/m.vanbruinessen/publications/Bruinessen_Religion_in_ 9 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kurdish Times New York 4 (Summer-Fall 1991): 5-27: "The Shafi'i mazhab has its adherents, besides, in Egypt, Hadramaut and especially Southeast Asia."

[14] "Diyanet Suriyeliler için "Şafii ilmihali" hazırladı". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Fıkıh
Makale serilerinden

Kavramlar Şeriat • Ehl-i Re'y • İçtihad • Fetva
Fıkhî mezhepler Sünnîler'in Dört fıkhî mezhebi: • Hanefî (İmâm-ı Â’zam Ebû Hanîfe) • Malikî (Mâlik bin Enes) • Şafi (Şafii) • Hanbelî (Ahmed bin Hanbel) Diğer Sünnilik fıkıh mezhepleri: • Zâhirî (Davud el İsbehani ve İbn Hazm) • Selefî (Takiy’ûd-Dîn İbn-i Teymiyye) Vahhâbîler (İbn-i Abd’ûl-Vahhâb) Şiîliğin İmamiye fıkhından Üç mezhep: • Zeyd’îyye (Zeyd bin Ali bin Zeynelâbidîn) • İsmâ‘îl’îyye/Yedicilik (Nizârî ve Mustâ‘lî) • İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) (Câferî ve Alevî) Bâtınîlik: • Dûrz’îyye • Nusayr’îyye • Ahmed’îyye Hariciler: • İbadiyye
Kaynaklar Aslî deliller Kur'an Sünnet İcma Kıyas Fer'î deliller Mesâlih-i mürsele İstihsân İstishâb Zerâyi Örf, Âdet ve Teâmül Sahâbî kavli Geçmiş Şeriatlar
Dinî Vazifeler Emr Farz Vâcip Sünnet Müstehap Mübah Nehy Mekruh Müfsid Haram
İktîsat Zekât Cizye Sadaka Vakıf Beyt-ül mal Ribâ Murabaha Tekâfül Sukuk
Sıfatlar Halife Ulema Müftü Kadı Fakih Muhaddis Molla İmam Şeyh Mevlana Ayetullah
Siyaset İslami liderlik Hilâfet İmamet Vakıf Beyt-ül mal Velâyet-i Fakih Biat Zimmi
Siyâsî mezhepler İslâm'da Siyâsî ekôller • Şîʿa-i Muhlîsîn: Sünnîler ve Zeydîler • Sünnilik (Sünnilik) • Hanefîlik • Malikîlik • Şafiîlik • Zâhîrîler • İmâm Dâvud-u Zâhîrî • Ebû Muhammed İbn Hazm • Hanbelîlik • Selefilik • Takiy’ûd-Dîn İbn-i Teymiyye • Ghulat Selef’îyyûn • Vahhabilik • Zeydîlik • Betr’îyye/Sâlih’îyye • Cerîr’îyye/Süleyman’îyye • Yemen Zeydiliki • Kâsım’îyye • Hadâv’îyye • Muhteria • Mutarrif’îyye • Alavîler • Hasan el-Utruş • Kâsım’îyye • Ghulat Zeydilik • Cârûd’îyye • Nâim’îyye • Ya'kûb’îyye • Haricîlik • Ezarikâ • Sufr’îyye • Necedât • Acrâd’îyye • İbâz’îyye • Ghulat Hariciler • Yezîd’îyye • Meymûn’îyye • Galiyye • Sebe’îyye (ʿAbd Allâh İbn-i Sebe) • Hattâbiyye (Ebû’l-Hattâb el-Esedî) • Bezîg’îyye • Hattâbiyye • Keysân’îyye • Muhtar es-Sekafi/Keysân’îyyet-ûl-Hullas • Hâşim’îyye • Harb’îyye • Muâv’îyye/Cennâh’îyye • Hâris’îyye • Beyân’îyye • Ravendiyye • Rizamiyye • Ebû Müslim Horasânî • Sinbâd • Berkûk’îyye • Havâl’îyye • Muhammira • El-Mukanna • Hurremiyye • Babekiyye • Babekiyye • Kızılbaş • Kûl’îyye • İshâk et-Türk’îyye • Riyâh’îyye • Kerbiyye • Bâtınîlik (İbn-i Meymûn) • Hallâc’îyye • Hulûl’îyye • Alevîler (Tasavvufî-Bâtınîlik) • Hulmân’îyye • Karmatîlik • Ebû Saʿid’îyye • Cennâb’îyye • Ghulat Ezoterizmyye (Bâtınîlik) • Hâkim’îyye (Dürzîlik) • Sabbah’îyye (Alamut Kalesi) • Şîʿa: İsmâ‘îl’îyye ve İsnâ‘aşer’îyye • İmamiye (Şiilik öğretisi)-i Seb’îyye (İsmaililik)/Yedicilik • Yediciler (Yediciler) • Mustâ‘lîler (Mustali fıkhı) • Mecîd’îyye/Hâfız’îyye • Tâyyîb’îyye (Tayyib Ebu'l-Kasım) • Davudî İsmailîlik • Süleymanî İsmaililik • Alavî Buhra • Kutbî Buhra • Nizârîler (Nizâr’îyye) • İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) • Câferîlik • Ahbâr’îyye • Usûl’îyye • Alevilik • Ghulat İmamet • Mûgır’îyye • Mansûr’îyye • Azâkıra • Albâ’îyeyye (Ulyâ’îyye) • Zemm’îyye • Ayn’îyye • Mim’îyye • Sîn’îyye • Muhammise • Şûray’îyye • Gurâb’îyye • Zübâb’îyye • Nusayrilik • Şemânîlik’den İslam’e bağlananlar • Babailik • Vefâ’îyye • Kızılbaş • Çepniler • Tahtacılar • Baba Rasûl (İlyâs’îyye) • Sarı Saltık Baba (Saltuk’îyye) • Behlül Baba • Aybek Baba • İshâk Baba (İshâk’îyye) • Burak Baba (Burak’îyyûn) • Lokman Baba (Yesevilik) • Haydar Baba (Haydarîlik) • Hacı Bektâş (Bektaşilik) • Balım Sultan (Dedebabalık) • Demir Baba (Âli’îyye) • Harabâti Baba (Harabât’îyye) • İslam’ten çıkan Dinler • Haşhaşiler • Ali İlâhîlik • Nusayrîlik • Dürzîlik • Hurûfîlik (Hurûfilik) • Nûktâvîlik (Noktacılık) • Dîn-i İlâhî • Şeyhîlik (Ahisâ’îyye) • Babilik (Ali Muhammed Şirazi) • Ezelî Bâbîler (Subh Ezel) • Bahâîlik (Bahâ’ûl-Lâh) • Ahmedîlik • İslam dışı dinler • Zerdüştlük • Zurvanizm • Mazdekçilik • Mani dini • Budizm • Sâbiîlik • Nebatiler • Luviler • Hitit mitolojisi • Yezdânizm • Yâresânîlik • Êzîdîlik • Işıkçılık Kaynak: Mustafa Öz, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayıncılık, İstanbul, 2011.
g t d