1290'lar
| Binyıllar: | 2. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
1290'lar, 1 Ocak 1290 günü başlayıp 31 Aralık 1299 günü sona eren Jülyen Takvimi'nin on yılıdır.
Olaylar
1290
- Coimbra Üniversitesi kuruldu.
- Ağustos – İtalyan Haçlılar, Akka'da Müslüman tüccarları, köylüleri ve yerel Hristiyan halka karşı katliama girişti. Bazı kaynaklarda olayın içkili askerlerin taşkınliğıyla başladığını diğerleri ise bir Avrupalı kocanın karısını bir Müslümanla sevişirken bulduğunu söyler.
- Mısır Memlük ordusu Akka'ya doğru yola çıkarken Kalavun öldü. Yerine en büyük oğlu El-Eşref Halil Memlük Sultanlığı'nın hükümdarı olur. Halil, Suriye'deki müttefiklerine ve kollarına gelecek baharda bir sefer için hazırlanmalarını emreder. Valiler ve kale komutanlarına kuşatma ekipmanı ve zırhı toplamaları emredilir.
- 27 Eylül - Çin'in Zhili eyaletini etkileyen 6.8 büyüklüğündeki Zhili depremi, en yüksek Mercalli şiddeti IX (Şiddetli) olarak gerçekleşti ve 7.270-100.000 kişi öldü.
1291
- 1 Ağustos - Üç orman kantonu birleştirilerek İsviçre kuruldu.
- Eski İsviçre Konfederasyonu kuruldu (dağılışı 1798).
- Candaroğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1461).
1292
1293
- Alâiye Beyliği kuruldu (dağılışı 1471).
1294
1295
- 17 Haziran - Baydu Han'ın hükümdarlığını tanımayıp ona başkaldıran İlhanlı yöneticisi Gazan, askerleriyle birlikte Müslüman oldu.[1]
- 4 Ekim - Baydu'yu yenerek ortadan kaldıran Gazan, törenle İlhanlı başkenti Tebriz'e girdi.[2]
- 3 Kasım - Karabağ'da yapılan cülus törenleri sonucunda Gazan resmen İlhanlı hükümdarı oldu.[2]
1296
- Temmuz - Alaeddin Halaci, başarıyla düzenlediği askeri seferin ardından kendisini tebrik etmek için gelen amcası Delhi Sultanı Celaleddin Firuz Halaci'yi öldürttü.[2]
- 16 Kasım - Memlûk sultanı Ketboğa, Mısır'ın idaresine naip olarak atadığı emir Hüsâmeddin Lâçin tarafından tahttan indirildi. Lâçin, kendisini yeni Memlûk sultanı ilan etti.[3][4][5] Devrik Sultan Ketboğa, kendisine sadık olan birkaç emir ile birlikte Dımaşk'a çekildi.[3][4]
- Kasım - el-Melikü'l-Müeyyed Dâvûd, ağabeyi el-Melikü'l-Eşref II. Ömer'in vefatının ardından Resûlîler Sultanı oldu.[6]
- Aralık - Celaleddin Firuz'un ardından tahta çıkan Rükneddin İbrâhim Şah'ı da ortadan kaldıran Alaeddin Halaci, Delhi Sultanlığı'nın yeni hükümdarı oldu.[2]
1297
- 12 Eylül - Alcañices Antlaşması gerçekleşti.
- Monako Prensliği kuruldu.
1298
- 22 Temmuz - Falkirk Savaşı gerçekleşti.
- Marco Polo, Cenevizlilere esir düştü.
1299
- 27 Ocak - Selçuklu Devleti'nin dağılmasından sonra Anadolu'da kurulan beyliklerden Osmanoğulları'nın başındaki Osman Gazi tarafından Osmanlı Beyliği kuruldu.
- 22-23 Aralık - Vadi el-Haznedar Muharebesi gerçekleşti.
- Karesi Beyliği kuruldu (dağılışı 1361).
- 1299 yılında ülkeler ve liderleri listesi
- İnegöl kalesi fetih edildi.
Önemli insanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğumlar
1290
- Andrea Pisano, İtalyan heykeltıraş (ö. 1348)
- Barlaam, İtalyan bilgin, din adamı, hümanist, filolog ve ilahiyatçı (ö. 1348)
- Sirgiannis Paleologos, Kuman ve Yunan karışımı kökenli Bizans aristokrat ve general (ö. 1334)
1291
- VI. Clemens, papa (ö. 1352)
1292
- 29 Ocak - İbn Kayyim el-Cevziyye, Arap tefsir ve fıkıh bilgini (ö. 1350)
- tarihi bilinmeyen
- V. Philippe, Fransa Kralı (ö. 1322)
- VI. İoannis Kantakuzenos veya Cantacuzene, Bizans İmparatoru (ö. 1383)
1293
- Brunswickli İrini, III. Andronikos'un ilk eşi ve Bizans İmparatoriçesi (ö. 1324)
- VI. Philippe, Fransa Kralı (ö. 1350)
1294
- 18 / 19 Haziran - IV. Charles, Fransa Kralı (ö. 1328)
1295
- Nikiforos Grigoras, Bizans astronom, tarihçi, eğitim ve din konularında polemik adamı (ö. 1360).
- Isabelle, İngiltere kralı II. Edward'ın karısı (ö. 1358).
1296
- 25 Mart - III. Andronikos, Bizans İmparatoru (ö. 1341)
- 10 Ağustos - Johann von Böhmen, Bohemya Kralı (s. 1310-1346) ve Lüksemburg dükü (s. 1313-1346) (ö. 1346)[7]
- tarihi bilinmeyen
- Aziz Gregori Palamas, Selanik başpiskoposu (ö. 1357 / 1359)
- Marjorie Bruce, İskoçya kralı Robert Bruce'un kızı (ö. ~1316-1317)
- Shi Nai'an, Çinli yazar (ö. 1372)
1297
- 14 Ağustos - Hanazono, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 95. imparatoru (ö. 1348)
1299
- Dimitri Mikhayloviç, Moskova Büyük Prensi ve Vladimir Büyük Dükü (ö. 1326)
Ölümler
1290
- 10 Temmuz - IV. Ladislaus, Macaristan ve Hırvatistan kralı (d. 1262)
- tarihi bilinmeyen
- Abraham Abulafia, "Vecdi Kabbala" (Qabbalah nevu'it) olarak bilinen Kabbala mistik yolunun kurucusu (d. 1240)
- Bulgar Keratsa-Maria,
- Kalavun, Mısır Memlûk Sultanı (d. y. 1222)
- Keyûmers, Delhi Türk Sultanlığı hükümdarı
- Müziddin Keykubad, Delhi Türk Sultanlığı hükümdarı (d. 1269)
1291
- Afifüddin Tilimsânî, sufi Muhyiddin İbn Arabi'nin öğrencilerinden sufi ve yazar (d. 1213)
- Sülemiş, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1272)
1292
- 4 Nisan - IV. Nicolaus, papa (d. 1227)
- 9 Aralık - Sadi, Fars şâir ve İslam âlimi (d. 1210)
- tarihi bilinmeyen
- II. Vahtang, Bagrationi Hanedanına mensup Gürcü kralı (d. 1251)
- Roger Bacon, İngiliz bilim insanı ve filozof (d. 1219 / 1220)
1293
- VI. Davit, Bagrationi hanedanına mensup Gürcü kralı (d. 1225)
- El-Eşref Halil, Mısır Memlûk Sultanı
1294
- 28 Ocak - Safiyyüddin Urmevî, İran müziğinin bilinen ilk bestecisi ve müzikologu
- 18 Şubat - Kubilay Han, Moğol İmparatorluğunun kağanı, aynı zamanda Çin'deki Yuan Hanedanlığı'nın kurucusu ve ilk imparatoru (d. 1215)
- tarihi bilinmeyen
- Bûsirî, Mısırlı sufi şair (d. 1211)
- Niccolò Polo, Venedikli tüccar ve kâşif, kendisi gibi kâşif olan ünlü gezgin Marco Polo'nun babası (d. 1230)
1295
- 24 Mart - Geyhatu Han, İlhanlı Devleti hükümdarı, Abaka Han'ın oğlu
- 5 Ekim - Baydu Han, Hülagû Han'ın torunu, kısa süreli İlhanlı Devleti hükümdarı
1296
- 8 Şubat - II. Przemysł, Polonya kralı (s. 1295-1296) (d. 1257)
- 19 Mayıs - V. Caelestinus, Katolik Kilisesi'nin papası (d. 1209)
- 4 Temmuz - Konrad von Feuchtwangen, Alman şövalye ve Töton Şövalyeleri'nin büyük üstadı, Töton Devleti'nin yöneticisi (1290-1296) (d.?)
- 19 Temmuz - Celaleddin Firuz Halaci, Delhi Sultanı, Halaci hanedanının kurucusu (d. ~1220)[2]
1297
- 16 Ağustos - II. İoannis, Trabzon İmparatorluğu imparatoru (d. 1262)
- tarihi bilinmeyen
- Ketboğa, Mısır Memlûk Sultanı
1298
- Smilets, İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı
1299
- 16 Ocak - Hüsâmeddin Lâçin, Mısır Memlûk Sultanı
- tarihi bilinmeyen
- Erik Magnusson, Norveç kralı (d. 1268)
- Nogay Han, Moğol lideri
- Gündüz Bey, Ertuğrul Gazi'nin en büyük oğlu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Uyar, Mustafa (2012). "İlhanlı Hükümdarlarının İslam'a Girmesinde Rol Alan Türk Sufileri: İlhan Tegüder ve Gazan Han Devirleri". Belleten. 76 (275): 7-30. doi:10.37879/belleten.2012.7. ISSN 0041-4255. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Aralık 2024.
- ^ a b c d e "GĀZÂN HAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 25 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2024. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b "LÂÇİN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 27 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024.
- ^ a b "KETBOĞA". TDV İslâm Ansiklopedisi. 28 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2024.
- ^ "MUHAMMED b. KALAVUN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 28 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2024.
- ^ "RESÛLÎLER". TDV İslâm Ansiklopedisi. 28 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2024.
- ^ "John | Holy Roman Emperor, Crusader, Blind King | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2024.
