1430'lar
| Binyıllar: | 2. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
1430'lu 1 Ocak 1430 günü başlayıp 31 Aralık 1439 günü sona eren Jülyen Takvimi'nin on yılıdır.
Olaylar
1430
- 1 Mart - Selanik Kuşatması: II. Murad komutasındaki Osmanlı ordusu Selanik'i fethetti.
- Venedik Büyük Kanal'daki en güzel saraylardan biri olarak kabul edilen Ca' d'Oro, Contarini ailesi için inşa edildi.
1431
- 30 Mayıs - Jeanne d'Arc 19 yaşında, 10.000 kişinin toplandığı Rouen şehrinin Vieux-Marchè meydanında diri diri yakıldı.
- 16 Haziran - Töton Şövalyeleri ve Švitrigaila, Leh'lere karşı ittifak amacıyla Christmemel Antlaşması'nı imzaladı.
- 30 Ekim - Medina del Campo Antlaşması, Portekiz ve Kastilya arasındaki barışı birleştirdi.
- 16 Aralık - VI. Henry Fransa Kralı olarak taç giydi. İngiltere Kralı çocuk VI. Henry hukuken (ama yalnızca ismen) Fransa Kralı da oldu.
- Floransa Konsili başladı.
- Poitiers Üniversitesi kuruldu.
- Ayutthaya Krallığı, Angkor'u kuşattı ve Khmer İmparatorluğu'nu bitirdi.
1432
- V. Afonso, Aviz hanedanından ilk Portekiz kralı olarak tahta geçti.
- Celâyir Sultanlığı dağıldı (kuruluşu 1340).
1433
- İshak Fakih Camii'nin yapımı tamamlandı.
1434
- Edirne'de II. Murad tarafından Muradiye Camii yaptırıldı.
- Portekiz'in deniz aşırı ülkelerde yeni keşfettiği yerlerle ilgili tüm konularla ilgilenen kurum olan Casa da Índia kuruldu.
1435
- Hersek Düklüğü kuruldu (dağılışı 1483).
1436
- Afonso Gonçalves Baldaia, Afrıka'nın batı kıyısında keşif yapan ilk kişi oldu.
- Johannes Gutenberg Matbaa üzerinde çalışma yapmaya başladı.
1437
1438
- İnka İmparatorluğu kuruldu (dağılışı 1533).
- Sukotay Krallığı dağıldı (kuruluşu 1238).
1439
- 3-13 Temmuz - Altın Orda Hanı Uluğ Muhammed Han tarafından Moskova on gün boyunca kuşatıldı.
Önemli insanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğumlar
1430
- 16 Ekim - II. James, İskoçya kralı (ö. 1460)
- tarihi bilinmeyen
- III. Ahmed, Mısır Memlûk Sultanı
- Antonello da Messina, Sicilya kökenli İtalyan ressam (ö. 1479)
- Francesco Laurana, Dalmaçya doğumlu heykeltıraş ve madalyoncu (ö. y. 1502)
- Hans Memling, ilk dönem Flaman resmi ressamlarından (ö. 1494)
- Matteo di Giovanni, Sienese okulundan bir italyan Rönesans sanatçısı (ö. 1495)
- Miskin Abdal, Azeri halk ozanı (ö. 1535)
1431
- 1 Ocak - VI. Alexander, papa (ö. 1503)
- Mart - Voyvoda III. Vlad Tepeş, Kont Drakula ya da Kazıklı Voyvoda olarak bilinir, Eflak beyliği voyvodası (ö. 1476 / 1477)
- tarihi bilinmeyen
- Andrea Mantegna, İtalyan gravürcü ve Rönesans ressamı (ö. 1506)
1432
- 30 Mart - Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u fetheden Osmanlı padişahı (ö. 1481)
- tarihi bilinmeyen
- VIII. Innocentius, papa (ö. 1492)
- Ahi Mehmet Çelebi, Osmanlı hekim ve yazar (ö. 1524)
- Emine Gülbahar Hatun, Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmed'in ilk eşi, Gevherhan Hatun'un ve II. Bayezid'in annesi (ö. 1492)
1433
- 19 Ekim - Marsilio Ficino, İtalyan Yeni Platoncu düşünür (ö. 1499)
- 10 Kasım - I. Charles, Burgonya'nin Valois Hanedanından son dükü (ö. 1477)
- tarihi bilinmeyen
- III. Ştefan, Boğdan Prensi ve Muşat Hanedanı'nın en yüksek temsilcisi (ö. 1504)
- Thomas Norton, İngiliz şair ve simyacı (ö. 1513)
1434
- 19 Mart - Ashikaga Yoshikatsu, Ashikaga şogunluğunun yedinci şogunu (ö. 1443)
- 28 Aralık - Antonio Grimani, Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 76'ncı düka (ö. 1523)
- tarihi bilinmeyen
- Kanō Masanobu, Kanō Okulu'nu açan Japon ressam (ö. 1530)
1435
- Andrea del Verrocchio, Lorenzo de' Medici'nin himayesinde çalışan etkili bir Floransalı heykeltıraş, kuyumcu ve ressam (ö. 1488)
- Giovanni Santi, yüksek rönesans ressamı Rafael'in babası, İtalyan ressam, rönesans iç mimarı (ö. 1494)
- Hans Waldmann, İsviçreli ordu komutanı ve Zürih valisi (ö. 1489)
- Sitti Mükrime Hatun, Fatih Sultan Mehmet'in yedi eşinden üçüncüsü (ö. 1486)
1436
- 20 Ocak - Ashikaga Yoshimasa, Ashikaga şogunluğunun sekizinci şogunu (ö. 1490)
- 16 Kasım - Leonardo Loredan, Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 75'inci düka (ö. 1521)
- tarihi bilinmeyen
- Marcus Antonius Coccius Sabellicus, Enneades sive Rhapsodia historiarum isimli Dünya tarihi kitabıyla tanınan Venedikli tarihçi (ö. 1506)
1437
- 2 Mayıs - Filippo Buonaccorsi, İtalyan hümanist ve yazar (ö. 1496)
- tarihi bilinmeyen
- Elizabeth Woodville, Kral IV. Edward'ın ölümüne kadar İngiltere kraliçesi (ö. 1492)
- İbn Gazi el-Miknasi, Faslı İslam hukukçusu ve matematik bilgini (ö. 1513)
1438
- Haziran - Hüseyin Baykara, Timur İmparatorluğu hükümdarı ve şair (ö. 1506)
1439
- III. Pius, papa (ö. 1503)
- Domenico Rosselli, İtalyan heykeltıraş (ö. 1498)
- Francesco di Giorgio Martini, Siena Ekolü'nden İtalyan ressam, heykeltıraş, mimar, teorisyen, askeri mühendis (ö. 1502)
Ölümler
1430
- 27 Ekim - Vytautas, Litvanya Büyük Dükü (d. y. 1350)
- tarihi bilinmeyen
- Christine de Pisan, Orta çağ kültüründeki kadın düşmanlığı ile mücadele eden yazar, şair ve filozof (d. 1363)
- Emir Sultan, İslam ve tasavvuf dünyasında tanınmış düşünce adamı (d. 1368)
- Hacı Bayram-ı Veli, Türk mutasavvıf ve şair (d. 1352)
- Molla Fenari, din alimi, bilim insanı, müderris, Osmanlı Devleti'nin ilk şeyhülislamı (d. y. 1350)
- Müstaîn, Mısır Memlûk Sultanı, Abbâsî halifesi
1431
- 20 Şubat - V. Martinus, papa (d. y. 1368)
- 30 Mayıs - Jeanne d'Arc - Yüz Yıl Savaşları boyunca İngiltere'ye karşı ülkesi Fransa'ya manevi anlamda büyük destek olan ve sonradan ünü Fransa'nın dört bir yanına yayılmış bir Fransız Katolik azizesi (d. 1412)
- tarihi bilinmeyen
- Ni‘metullāh-ı Velî, Nimetullahilik tarikatının kurucusu ve mutasavvıf şair (ö. 1330)
1432
- Hans von Burghausen, Alman mimar (d. 1350'ler)
1433
- 1 Aralık - Go-Komatsu, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 100. imparatoru (d. 1377)
- tarihi bilinmeyen
- Yusuf Emiri, Çağatayca yazan bir şair
- Zheng He, Çinli denizci, amiral ve kâşif (d. 1371)
1434
- 1 Haziran - II. Władysław Jagiełło, Büyük Litvanya Grandükü (d. 1362)
- 5 Haziran - Yuriy Dmitriyeviç, Zvenigorod Dükü (d. 1374)
1435
- 31 Ocak - İmparator Xuande, Çin'in Ming Hanedanı'nın beşinci imparatoru (d. 1399)
- 12 Ekim - Agnes Bernauer, daha sonra Bavyera Dükü III. Albert olarak anılacak olan Albert'in metresi ve belki de ilk eşi (d. y. 1410)
- tarihi bilinmeyen
- Abdülkadir Meragi, Türk kökenli besteci ve müzik bilgini (d. 1360)
- Gazi Mihal Paşa, Osmanlının kuruluş döneminde önemli katkıları olan akıncı ailesi Mihaloğullarından Aziz Bey'in oğlu
- Kara Yülük Osman Bey, Akkoyunlu devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı
1436
- Bursalı Kadızade Rumi, Türk matematik ve astronomi bilgini (d. y. 1364)
1437
- 21 Şubat - I. James, İskoçya kralı (d. 1394)
- 9 Aralık - Sigismund - Kutsal Roma İmparatoru ve Lüksemburg Hanedanı'nın son imparatoru (d. 1368)
1438
- 7 Haziran - Sultan Barsbay, Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk Devleti hükümdarı (d. y. 1369)
- tarihi bilinmeyen
- Kara İskender, Karakoyunlular hükümdarı
1439
- 17 Aralık - Trabzonlu Maria, Bizans İmparatoru VIII. İoannis'un üçüncü eşi
- tarihi bilinmeyen
- Koca Mehmed Nizamüddin Paşa, Osmanlı devlet adamı
