Abdülkadir Meragi

Abdülkâdir Merâgi
عبدالقادر مراغی
Abdülkâdir Merâgi; عبدالقادر مراغی
Genel bilgiler
Doğum	1360; Meraga, Azerbaycan
Ölüm	1435; Herat
Tarzlar	Türk musikisi
Meslekler	Bestekâr

Abdülkadir Meragi (ad: Hace Kemaleddin Abdülkadir Bin Gaybi el-Hafızu’l-Meragi)^[2] (Farsça: عبدالقادر مراغی‎‎ veya Türkçe: Maragalı Abdülkadir;^[1] 1360, Meraga - 1435, Herat), Fars^[3] veya Türk^[4] kökenli besteci ve müzik bilginidir.

İslam dünyasının müzik alanında en büyük isimlerinden olan Abdülkadir Meragi (Hace İbn ül-Gaybi de denir), Sultan Ahmet Celayir, Timur ve Şahruh'un saraylarında yaşamış, R. Uslu'nun tespit ettiği gibi oğlu Abdülaziz'i, kendisine ithaf ettiği Makasıd adlı eseriyle birlikte II. Murat'ın sarayına göndermiş, yüzlerce müzik eseri bestelemiştir. Müzik eserleri beş asrı aşkın zamanı aşarak, 17. yüzyıla kadar meşkle, ondan sonra yazılı kültürle birlikte günümüze ulaşmıştır. Halen TRT repertuvarında Abdülkadir Meragi'ye ait, kayıtlı 25 eser mevcuttur. Yılmaz Öztuna'nın Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi'nde verdiği sayı ise 29'dur. Abdülkadir Meragi'ye ait olduğu kabul edilen günümüze ulaşmış eserlerin pek çoğu şaheser olarak değerlendirilebilecek türdendir. Bunlar arasında özellikle Mahur Kâr, Nihavend-i Kebir Kâr, Rast Kâr-ı Muhteşem, Rast Kâr-ı Haydarname, Segah Kâr-ı Şeş-Âvâz yüksek sanat değeri taşımaktadır. En fazla tanınan eseri ise "Âmed nesîm-i subh-dem" sözleriyle başlayan Rast makamındaki nakış bestesidir. Kitapları zamanın müzik teorisiyle ilgilidir.

Kitapları

Câmi ül-Elhân (Nağmeler Derlemesi-1405)
Mekâsıd ül-Elhan (Nağmelerin Maksadı-1421)
Kenz ül-Elhan (Nağmeler Hazinesi)
Şerh ül Edvâr (Musiki Makamları Şerhi)
Kitab ül-Edvâr (Makamlar Kitabı)

Ayrıca bakınız

Azerbaycan kültüründe hattatlık

Kaynakça

^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.
^ "Abdülkadir-İ Meragi'nin Hayatı" (PDF). Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
^ Farmer, H.G. "Abd al- Qadir b. GHaybi al-Hafiz al-Maraghi." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Nuri Özcan, "Abdülkadir Merag" md, Diyanet İslam Ansiklopedisi; Recep Uslu, "Abdülaziz" md, Yapıtları ve Yaşamlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi; Brill, 2007. Brill Online. <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_SIM-0091^{[ölü/kırık bağlantı]}>. quote:", the greatest of the Persian writers on music. Born at Marāg̲h̲a, about the middle of the 8th/14th century, he had become one of the minstrels of al-Ḥusayn, the Ḏj̲alāʾirid Sultan of ʿIrāḳ, about 781/1379."
^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 1, sayfa: 242

Dış bağlantılar

Murat Bardakçı - Maragalı Adülkadir
Kubilay Kolukırık - Abdülkadir Meragi Hayatı Kişiliği ve Musiki Yönü7 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[pankitap.com-1] "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.

[2] "Abdülkadir-İ Meragi'nin Hayatı" (PDF). Ondokuz Mayıs Üniversitesi.

[3] Farmer, H.G. "Abd al- Qadir b. GHaybi al-Hafiz al-Maraghi." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Nuri Özcan, "Abdülkadir Merag" md, Diyanet İslam Ansiklopedisi; Recep Uslu, "Abdülaziz" md, Yapıtları ve Yaşamlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi; Brill, 2007. Brill Online. <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_SIM-0091^{[ölü/kırık bağlantı]}>. quote:", the greatest of the Persian writers on music. Born at Marāg̲h̲a, about the middle of the 8th/14th century, he had become one of the minstrels of al-Ḥusayn, the Ḏj̲alāʾirid Sultan of ʿIrāḳ, about 781/1379."

[4] TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 1, sayfa: 242

[1]

[2]

[3]

[4]