Aeginalı Philiscus
Aeginalı Philiscus (Grekçe: Φιλίσκος Αἰγινήτης; fl. MÖ 4. yüzyıl), MÖ 4. yüzyılın ikinci yarısında yaşamış Aeginalı Kinik bir filozoftur. Philiscus ve küçük kardeşi Androsthenes'i Atina'ya gönderen Onesikritos'un oğluydu ve orada Sinoplu Diogenes'in felsefesinden o kadar etkilenmişlerdi ki Onesikritos da Atina'ya gelerek onun öğrencisi oldu.[1] İzmirli Hermippus'a göre, Philiscus Stilpo'nun öğrencisiydi.[2] Ayrıca Phocion'un arkadaşı olarak da tanımlanır.[3] Suda onun Büyük İskender'in öğretmeni olduğunu iddia eder,[4] ancak başka hiçbir antik yazar bundan bahsetmez. Yine de Aelianus, Philiscus'un İskender'e hitaben yazdığı kısa bir öğüdü muhafaza etmiştir:
İtibarınıza dikkat edin; bir veba ya da büyük bir felaket olmayın, barış ve sağlık getirin.[5]
Suda, Philiscus'un Codrus adlı bir diyalog da dahil olmak üzere diyaloglar yazdığından bahseder.[2] Satyrus, Diogenes'e atfedilen tragedyaların aslında Philiscus tarafından yazıldığını iddia etmiştir.[6] Sotion tarafından Diogenes'e atfedilen diyaloglar arasında bir tanesi Philiscus başlığını taşır.[7]
Gelenek
[değiştir | kaynağı değiştir]Philiscus hakkındaki en önemli kaynaklar 3. yüzyıl felsefe tarihçisi Diogenes Laertios'un raporları, 9. yüzyıl Bizans sözlüğü Suda ve Roma imparatoru Julian'ın iki konuşmasıdır.[8] Daha fazla bilgi Gadaralı Philodemus, Yaşlı Plinius, John Stobaios'un yazılarında ve İsokrates'in anonim bir biyografisinde bulunabilir. Ancak son raporlarda farklı bir Philiskos'tan bahsedilip bahsedilmediği her zaman tam olarak açık değildir.[9]
Philiscus'un Atina'da Kinik Sinoplu Diogenes'in öğrencisi olduğu, Aegina'dan geldiği ve babasının adının Onesikritos[10](muhtemelen Kinik Onesikritos) olduğu bilgileri nispeten kesin olarak kabul edilebilir. Küçük kardeşi Androsthenes de Diogenes'in öğrencisiydi.[11] Ancak Suda'da bulunan Philiscus'un filozof Stilpon'un öğrencisi ve Büyük İskender'in öğretmeni olduğu bilgisi daha az kesindir.[9]
Suda'ya göre Philiscus diyaloglar yazmıştır ve bunlardan birinin adının Codrus olduğu söylenmektedir. John Stobaios tarafından aktarılan[12] ve Philiscus'a atfedilen iki iambik trimetre gerçekten Philiskos tarafından yazılmış olabilir.
Ancak antik dönemde Sinoplu Diogenes'e atfedilen tragedyaların aslında Philiscus tarafından yazıldığı iddiası[13] muhtemelen yanlıştır. Gadaralı Philodemos'un bahsettiği atölye sahibi Philiscus kesinlikle başka bir Philiscus'tur; muhtemelen Megaralı Teles'e göre Platon'un biyografisini yazan Philiscus'tur.[9]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Diogenes Laërtius, vi. 75; Suda, "Philiskos", φ 362
- ^ a b Suda, "Philiskos", φ 359
- ^ Suda, "Philiskos", φ 362
- ^ Suda, "Philiskos", φ 359. Ayrıca, bir adamın Onesikritos'un oğlu, Stilpo'nun öğrencisi ve İskender'in öğretmeni olmasıyla ilgili kronolojik sorunlar da vardır.
- ^ Aelian, Varia Historia, xiv. 11
- ^ ap. Diogenes Laërtius, vi. 80, cf. vi. 73
- ^ Diogenes Laërtius, vi. 80
- ^ Julian, Reden 6 und 7.
- ^ a b c Klaus Döring: Philiskos aus Ägina. In: Hellmut Flashar (Ed.): Grundriss der Geschichte der Philosophie. Die Philosophie der Antike, Cilt 2/1, Schwabe, Basel 1998, S. 296.
- ^ Diogenes Laertios, Über Leben und Lehren berühmter Philosophen 6,75; phi için giriş Suda'dan..
- ^ Diogenes Laertios, Über Leben und Lehren berühmter Philosophen 6,75.
- ^ Johannes Stobaios, Florilegium 3,29,40.
- ^ Diogenes Laertios, Über Leben und Lehren berühmter Philosophen 6,80.
