Altiatlasius
| Altiatlasius | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||
| |||||||||||
| Tip tür | |||||||||||
| †Altiatlasius koulchii Sigé vd., 1990 | |||||||||||
Altiatlasius, Fas'tan Geç Paleosen'e (57 myö) tarihlenen ve bilinen en eski primat olan, soyu tükenmiş bir memeli cinsidir. Cinse ait tek tür olan Altiatlasius koulchii, 1990 yılında tanımlanmıştır.[1]
Gerçek taksonomik konumu tartışmalıdır. Ayrıca, bir plesiadapiform (primatlarla yakından ilişkili olduğu düşünülen soyu tükenmiş bir ağaçta yaşayan memeli grubu) olarak sınıflandırılması veya bir omomyid (bir fosil tarsiiform dalı olduğu düşünülen grup) olarak bir euprimat olarak tanınması gerektiği öne sürülmüştür, erken bir tarsiiform veya en eski bazal maymun olabilir (maymunlar ve insansı maymunların dahil olduğu anthropoidea grubu).
Evrimsel tarih ve taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Altiatlasius koulchii, potansiyel olarak bilinen en eski euprimat,[3] sadece on ayrı üst ve alt azı dişinden ve bir mandibula parçasından bilinmektedir.[a][6][7] Bu fosiller Fas'ın Paleosen devrine tarihlenmiş (yaklaşık 57 milyon yıl önce), Ouarzazate Havzasındaki Jbel Guersif Formasyonu'ndan geliyor.[b][6] İlk olarak 1990 yılında Sigé ve diğerleri tarafından tanımlanmıştır.Altiatlasius'un başlangıçta bir omomyid olduğu ileri sürülmüştür, muhtemelen haplorhinler ile tarsierler arası bölünemeye yakın bir zamanda yaşamıştır. Aynı zamanda Tialinidae ailesi (avrupa Plesiadapiformları) içinde sınıflandırılmıştır.[6][7] Diğer sınıflandırmalar, bunların bazal euprimatlar, eosimiid benzeri maymunlar,[9] veya erken bir tarsiiform olduklarını varsayar.[7] Birçok sınıflandırma Altiatlasius'u en eski bazal maymun olarak kabul eder.[9][6] Godinot (1994) ve Bajpai ve diğerleri. (2008) her ikisi de erken antropoid (maymun) olduğu görüşünü desteklemektedir.[10]
Erken Eosen fosil primatı Algeripithecus (başlangıçta en eski bazal simiyen olduğu düşünülen, Cezayir) ile birlikte Altiatlasius, maymunların Afrika kökeni için argümanları güçlendirmiştir.[3] Bununla birlikte, Algeripithecus'un ek fosil kalıntıları bulunduğunda, bir haplorin yerine bir strepsirrhine primat olduğu gösterildi ve onu lemuriformlarla (yaşayan lemurlar ve lorisoidler) en yakından ilişkili olduğu düşünülen bir grup olan azibiidler ile yerleştirdi.[9][11] Algeripithecus, daha fazla fosilin keşfiyle radikal bir şekilde yeniden sınıflandırıldığından, Altiatlasius'un eşit derecede parçalı kalıntıları, filogenetik yakınlıklarını sorgulanabilir hale getiriyor. Ayrıca, Altiatlasius ile ilk parapithecoidler arasında fosil kayıtlarındaki 20 milyon yıllık boşluk, maymunlar için Afrika kökenleri hipotezinin geçerliliği hakkında soruları gündeme getiriyor.[9]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bölgede bir alt azı dişi ve iki yarım diş de bulundu ve Altiatlasius ile ilişkili olduğundan şüpheleniliyor.[4][5]
- ^ Moleküler saat çalışmalarına göre, tüm primatların son ortak atasının 63 ila 90 milyon yıl öncesine ait olduğu tahmin ediliyor. Yine de en eski tahminler fosil kayıtlarıyla çelişiyor[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "PBDB". paleobiodb.org. 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021.
- ^ "Altiatlasius". Mindat.org.
- ^ a b Williams, Kay & Kirk 2010.
- ^ Tabuce et al. 2009, s. 4091.
- ^ Seiffert et al. 2010, s. 370.
- ^ a b c d Seiffert et al. 2010.
- ^ a b c Gunnell & Rose 2002.
- ^ Godinot 2006, s. 458–460.
- ^ a b c d Tabuce et al. 2009.
- ^ Williams, Kay & Kirk 2010
- ^ Godinot 2006.
Alıntılanan literatür
[değiştir | kaynağı değiştir]- Godinot, M. (2006). "Lemuriform origins as viewed from the fossil record". Folia Primatologica. 77 (6): 446-464. doi:10.1159/000095391. PMID 17053330.
- Gunnell, G.F.; Rose, K.D. (2002). "Chapter 5: Tarsiiformes: Evolutionary history and adaptation". Hartwig, W.C. (Ed.). The Primate Fossil Record. Cambridge University Press. ss. 45-82. ISBN 0-521-66315-6.
- Seiffert, E.R.; Simons, E.L.; Fleagle, J.G.; Godinot, M. (2010). "Chapter 22: Paleogene Anthropoids". Werdelin, L.; Sanders, W.J (Ed.). Cenozoic Mammals of Africa. University of California Press. ss. 369-392. ISBN 978-0-520-25721-4.
- Tabuce, R.; Marivaux, L.; Lebrun, R.; Adaci, M.; Bensalah, M.; Fabre, P. -H.; Fara, E.; Gomes Rodrigues, H.; Hautier, L.; Jaeger, J. -J.; Lazzari, V.; Mebrouk, F.; Peigne, S.; Sudre, J.; Tafforeau, P.; Valentin, X.; Mahboubi, M. (2009). "Anthropoid versus strepsirhine status of the African Eocene primates Algeripithecus and Azibius: Craniodental evidence". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 276 (1676): 4087-4094. doi:10.1098/rspb.2009.1339. PMC 2821352
. PMID 19740889. Diğer özet – Science Daily (15 Eylül 2009). - Williams, B. A.; Kay, R. F.; Kirk, E. C. (2010). "New perspectives on anthropoid origins". Proceedings of the National Academy of Sciences. 107 (11): 4797-4804. Bibcode:2010PNAS..107.4797W. doi:10.1073/pnas.0908320107. PMC 2841917 . PMID 20212104.
