Arthur Zimmerman
| Arthur Zimmerman | |
|---|---|
.png)
| |
| Alman İmparatorluğu Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 22 Kasım 1916 - 6 Ağustos 1917 | |
| Yerine geldiği | Gottlieb von Jagow |
| Yerine gelen | Richard von Kühlmann |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 5 Ekim 1864 Olecko, Prusya Krallığı |
| Ölüm | 6 Haziran 1940 (75 yaşında) Berlin, Nazi Almanyası |
| Milliyeti | Alman |
| Bitirdiği okul | Leipzig Üniversitesi |
| Mesleği | Diplomat |
Arthur Zimmermann (5 Ekim 1864 - 6 Haziran 1940), 22 Kasım 1916'dan 6 Ağustos 1917'de istifa edene kadar Alman İmparatorluğu'nun Dışişleri Bakanıydı. Adı, I. Dünya Savaşı sırasında Zimmermann Telgrafı ile ünlenmiştir. Ayrıca İrlanda ve Hindistan'daki isyanları destekleme ve Rusya'yı çökertmek için Bolşevikleri Mühürlü Tren ile gönderilmesi planına dahil olmuştur.
Kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğu Prusya'daki Marggrabowa'da doğdu. 1884-87 yılları arasında Königsberg, Doğu Prusya ve Leipzig'de hukuk okudu. Daha sonra avukatlık stajı yaptı ve daha sonra hukuk doktorası yaptı. 1893 yılında diplomasi kariyerine başladı ve Berlin'de konsolosluk görevine girdi. 1896'da Çin'e geldi ve 1900'de konsolos rütbesine yükseldi. Uzakdoğu'da görevliyken Çin'deki Boxer Ayaklanması'na tanık oldu. Dışişleri Bakanlığı'na tayini kapsamında 1902 yılında Almanya'ya döndü. Bu seyahatin bir kısmı Amerika Birleşik Devletleri'ni demiryoluyla geçerek gerçekleşti ve bu durum daha sonra ülke hakkındaki uzmanlığı için kullanılacaktı.[1] 1911'de Dışişleri Bakan Yardımcısı oldu ve 24 Kasım 1916'da Gottlieb von Jagow'un yerine Dışişleri Bakanlığı'na atandı.
İrlanda isyanı
[değiştir | kaynağı değiştir]1914'ün sonlarında Zimmermann, İrlandalı milliyetçi Roger Casement tarafından ziyaret edildi. İrlanda'nın batısına 25 bin asker ve 75 bin tüfek çıkarılması planlanıyordu. Ancak fikir Alman Genelkurmayı tarafından kabul edilmedi. Nisan 1916'da Casement bir denizaltıyla İrlanda'ya döndü ve yakalanıp idam edildi. Fakat daha sonra bir gemi ile Güney İrlanda kıyılarına 20.000 tüfek gönderdildi ancak isyancılarla bağlantı kurmayı başaramadı ve batırıldı. Bu desteği alacağından emin İrlandalı Gönüllüler, Dublin'de Paskalya Ayaklanması'nı başlattı. Ayaklanma başarısız olsa da, siyasi etkisi 1919-22 yıllarında İrlanda Bağımsızlık Savaşı'nın başlamasına ve İrlanda Özgür Devleti'nin kurulmasına yol açtı.
Zimmermann telgrafı
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Dünya Savaşı'nın başlamasından iki buçuk yıl sonra, ABD tarafsızlığını korurken, Müttefik orduları Kuzey Fransa ve Belçika'daki siperlerde İttifak Devletleri'nin ordularıyla savaşıyordu. Başkan Woodrow Wilson yeniden seçilmiş olsa da - "Bizi savaştan uzak tuttu" sloganıyla seçimi kazanmıştı - fakat bu konumu korumak giderek zorlaşıyordu.[2]
Arthur Zimmermann Meksika'daki Venustiano Carranza hükûmetine şifreli bir telgraf gönderdi. Önerileri arasında, Almanya'nın Meksika ile ittifak kurması ve Almanya'nın ABD ile tarafsızlığını korumaya çalışması da vardı. Notta, bu politikanın başarısız olması durumunda Meksika hükûmetinin Almanya ile ortak hareket etmesi, Japonya hükûmetini yeni ittifaka katılmaya ikna etmeye çalışması ve ABD'ye saldırması gerektiği belirtiliyordu. Almanya ise mali yardımda bulunacak ve eski toprakları olan Teksas, New Mexico ve Arizona'yı Meksika'ya iade edecekti.[3] Bu telgrafın şifrelerini kıran İngilizler derhal telgrafı Başkan Wilson'a gönderdi. 2 Nisan'da Başkan Wilson, Kongre'den Almanya'ya savaş ilan etmeyi kabul etmesini istedi ve diğer şikayetlerin yanı sıra, Almanya'nın "düşmanları bize karşı kışkırtmayı planladığını" söyledi.[4] 6 Nisan'da Kongre, Senato'nun 82'ye karşı 6 oyla savaş kararını geniş bir çoğunlukla onayladı.[5] ABD, I. Dünya Savaşı'na Müttefikler safında girmişti.
Mühürlü tren
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart 1917'de Rus cephesinin çöküşünün yaklaşmasıyla Zimmermann, o dönemde Almanya için büyük önem taşıyan bir öneri olan Ruslarla barışı teşvik etmek için adımlar attı. Dışişleri Bakanı şunları ortaya koydu: Karşı tarafla ön cephede temaslara ilişkin düzenlemeler, işgal edilen bölgelerin karşılıklı olarak geri çekilmesi, Polonya, Litvanya ve Kurland konusunda dostane bir anlaşma ve Rusya'ya yeniden inşa ve rehabilitasyonunda yardım sözü. Son olarak, Lenin ve göçmen devrimcilerin trenle Almanya üzerinden Rusya'ya geçmelerine izin verilecekti. Bu öneriler hayata geçirildiğinde, Almanya'nın doğudaki orduların batıya kaydırılmasına olanak sağlanacak, bu da Alman batı cephesini büyük ölçüde güçlendirecek bir hamle olacaktı. Nihayetinde bu adım Mühürlü Tren ile yola çıkan Lenin ve arkadaşlarının zaten zayıf durumdaki yeni Rus Cumhuriyeti'nin yıkılmasına ve Ekim Devrimi'ne yol açacak sürece neden olacaktı.
İstifası ve Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]6 Ağustos 1917'de Zimmermann dışişleri bakanlığından istifa etti ve yerine Richard von Kühlmann geçti. İstifasının nedenlerinden biri de Zimmermann Telgrafı'ydı. 1940 yılında zatürreden Berlin'de öldü.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tucker, Spencer C. (2014) World War I: The Definitive Encyclopedia and Document Collection, ABC-CLIO, pg. 1704
- ^ "Woodrow Wilson: Speech of Acceptance". Presidency.ucsb.edu, 2 September 1916; retrieved 11 September 2010.
- ^ "Arthur Zimmermann profile". Britannica.com. 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016.
- ^ "Wilson's War Message to Congress - World War I Document Archive". Wwi.lib.byu.edu. 21 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016.
- ^ "Archived copy". 21 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2015.
- ^ "Arthur Zimmermann" Germany State Secretary for Foreign Affairs, WWI". Totallyhistory.com. 25 Ekim 2013. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016.
