Büyük cüce geyik
| Büyük cüce geyik | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Tragulus napu
(F. Cuvier, 1822) | ||||||||||||||||||||
 Dağılımı |
Büyük cüce geyik (Tragulus napu), cüce geyikgiller (Tragulidae) familyasından, gececil memeli hayvan türü.
Eskiden T. n. nigricans adıyla alt tür olarak büyük cüce geyiğe bağlanan Filipin cüce geyiği, bugün ayrı tür olarak sınıflandırılır.
Morfoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Boy uzunluğu 70–75 cm, omuz yüksekliği 30–35 cm, kuyruk uzunluğu 5–8 cm dir. Kürkü turuncu-kahverengidir. Butları hafifçe kırçıl karadır. Alt bölümleri ve bacakları daha açık renktedir. Çene altı beyaz olup boynunda da beyaz işaret dizisi vardır. Başı üçgen biçimli, büyük kara burnu ise tüysüzdür. Gözleri çok iri, kulakları orta boy ve hafifçe siyah tüylerle kaplıdır. Vücudu yuvarlak olup arkası ön bölümden daha yüksektir ve bu haliyle Güney Amerika'daki aguti kemirgenlerini andırır. Bacaklar son derece ince ve narin, yaklaşık bir kalem çapı kadardır. Boynuzları yoktur. onun yerine, erkeklerde üst köpek dişleri geriye kıvrık biçimde uzanmıştır ve ağızdan belirgin biçimde dışarı çıkar.
Üreme
[değiştir | kaynağı değiştir]4,5 ayda cinsel olgunluğa erişen dişiler bütün ömürleri boyunca doğurganlık gösterirler. Gebelik süresi 152-155 gündür. Cüce geyiklerde karakteristik olan doğum sonrası hemen tekrar çiftleşme bu türde de görülür. Doğum ile çiftleşme arası 85 ilâ 155 dakikadır. Genelde tek yavru yaparlar. Çift yavru enderdir. Yavrular tam donanımlı doğar ve 30 dakika içinde ayağa kalkarlar. Anne cüce geyik yavrusunu emziriken üç ayağı üzerinde durur ve diğerini havada tutar. Yavru 2-3 ay anne sütü emer. Ömürleri 14 yıl kadardır.
Ekoloji ve davranış
[değiştir | kaynağı değiştir]
Gececil olduğu için ender görülür. Fırçayla yatırılmış tünel gibi açtığı yollarda günde birkaç kez dolaşır. Doğaları gereği, erkek ve dişi cüce geyikler idrarları, dışkıları ve çene altındaki intermandibular bezden çıkardıkları salgılarıyla işaret bırakırlar. Kolay evcilleşebilen fakat çok hassas ve kırılgan hayvanlardır. Saniyede 4 kez ayaklarını davul çalar gibi yere vururlar. Sosyal değildirler, yalnız yaşarlar. Tomurcuk, yaprak, meyve ve muhtemel küçük hayvansal gıdalarla beslenirler. Yırtıcı memeliler, yırtıcı kuşlar ve büyük sürüngenler ana düşmanlarıdır.
Yayılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Malay Yarımadası (Vietnam, Kamboçya, Tayland, Myanmar, Malezya, Singapur) ile Endonezya'da (Sumatra, Borneo) yayılım gösterir.
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Latince bilim adındaki tür sıfatı napu, Sumatra'da cüce geyik için kullanılan ada dayanır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ungulates of the World: Tragulus napu (Greater Malay mouse deer)11 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.