Cinnah Caddesi
 Atakule ve paralelinde uzanan Cinnah Caddesi | |
 Haritadaki yeri | |
| Eski adı | Vali Dr. Reşit Caddesi |
|---|---|
| Adını veren | Muhammed Ali Cinnah |
| Türü | Cadde |
| Sağlayıcı | Ankara Büyükşehir Belediyesi |
| Uzunluğu | 1.800 metre (1.8 kilometre) |
| Genişliği | 15 metre |
| Şerit sayısı | 4 (tek yön) |
| Trafik durumu | Araç ve yaya |
| Trafik akışı | Sağ |
| Başlangıç noktası | Atatürk Bulvarı |
| Bitiş noktası | Simon Bolivar Caddesi |
| Bağlandığı kavşak | Kuğulu Kavşağı |
| Konum | Çankaya, Ankara, Türkiye |
| Koordinatları | 39°53′33″K 32°51′23″D / 39.89250°K 32.85639°D |
| Önemli yapılar | Atakule |
Cinnah Caddesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir caddedir. Atatürk Bulvarı'nın devamı niteliğinde olup[1] Kuğulu Park'tan başlayarak Atakule'ye kadar uzanır. Aziziye, Çankaya ve Remzi Oğuz Arık mahalleleri arasında bir sınır oluşturan cadde; Hoşdere, Çankaya ve Simon Bolivar caddelerinin kesiştiği noktada son bulur. Tek yönlü olarak araç trafiğine açık olup yaklaşık 1.8 kilometre uzunluğundadır. Cadde boyunca Afganistan, Bangladeş, Hindistan, İsveç, Kanada ve Libya gibi ülkelerin büyükelçilikleri bulunur.
İsim
[değiştir | kaynağı değiştir]1970'li yıllara kadar "Vali Dr. Reşit Caddesi" ismiyle anılan cadde;[2] dönemin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı mimar Vedat Dalokay'ın Pakistan'da katıldığı bir yarışmada ödül alması sonrasında, bu ülkenin kurucu lideri Muhammed Ali Cinnah'a atfen, Cinnah Caddesi olarak yeniden adlandırılmıştır.[3]
Önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]1940'lı yılları takiben, Ankara'nın kültürel ve siyasi merkezinin hızla Altındağ'dan Çankaya eksenine doğru kaymasının bir sonucu olarak bölgenin sosyoekonomik yapısında yadsınamaz değişimler meydana gelmiş ve caddenin bulunduğu muhit, şehrin gelir seviyesi yüksek mensupları tarafından tercih edilir olmuştur. Zaman içerisinde pek çok ülkenin büyükelçiliklerini bu bölgeye taşıması ve bunların bazılarının da Cinnah Caddesi üzerinde yer alması, caddenin cazibe ve önemini daha da arttırmıştır. Dolayısıyla, Ankara'daki kayda değer sivil mimari örneklerinin büyük çoğunluğunun bu caddede bulunması ise tesadüf değildir.[4] Cinnah Caddesi, başta Sevgi Soysal olmak üzere Ankara'yı konu edinen kitaplar yazan sanatçıların eserlerinde sıkça kendine yer bulan ve şehrin Batılı yüzünü temsil eden özellikleriyle betimlenen bir caddedir.[5]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cadde üzerinde bulunan mimari yapılar, şehir genelindeki erken dönem sonrası modern sivil mimari geleneğinin en önemli örneklerini oluşturur. Jansen Planı'nın belirginleştirdiği kuzey-güney aksı göz önünde bulundurulduğunda kentin güneye, yani Kavaklıdere ve Çankaya yönüne doğru büyümesiyle Cinnah Caddesi de hızla mühim bir artere dönüşmüş ve 1950 yılında Ankara için hazırlanan ikinci büyük imar planı olan Uybadin-Yücel Planı'nda kendine yer bularak pek çok mimari projeye ev sahipliği yapmıştır. Mimar Reha Ortaçlı'nın siyasetçi Nihat Erim için tasarladığı apartmanın Cinnah üzerinde inşa edilmesi ise 1950'li yılların sonuna doğru cadde üzerinde başlayan yoğun imar faaliyetlerinin fitilini ateşleyen ilk örnek yapıdır. 1958'de yapımı tamamlanan Nihat Erim Apartmanı dışında bir Nejat Ersin projesi olan Cinnah 19, Şevki Vanlı tarafından tasarlanan Leyla Gencer Apartmanı, Vedat Dalokay ve Nejat Tekelioğlu'nun ortak projesi Basın I Sitesi, Mehmet Savaş'ın Devlet Tiyatrosu Sanatkârları Kooperatifi Apartmanı, Cinnah 22, Sedad Hakkı Eldem'in Hindistan Büyükelçiliği Binası ve Affan Kırımlı'nın Türk-Amerikan Derneği Binası da cadde üzerinde bulunan önemli yapılar arasında gösterilebilir. Altındağ'daki hakim mimari tarz olan Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın getirdiği gelenekselliğin aksine, Cinnah Caddesi başta uluslararası üslup olmak üzere modern mimari anlayışının çatısı altındaki çeşitli tarzlardan önemli örneklere ev sahipliği yapar.[6]
Cadde üzerindeki yapılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Afganistan'ın Ankara Büyükelçiliği
- Atakule
- Bangladeş'in Ankara Büyükelçiliği
- Botanik Parkı
- Hindistan'ın Ankara Büyükelçiliği
- İsveç'in Ankara Büyükelçiliği
- Kanada'nın Ankara Büyükelçiliği
- Libya'nın Ankara Büyükelçiliği
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nuray Bayraktar; Ayşe Tekel; Özge Yalçıner Ercoşkun (Mart 2008). "Ankara Atatürk Bulvarı Üzerinde Yer Alan Kentsel Donatı Elemanlarının Sınıflandırılması, Değerlendirilmesi ve Kent Kimliği İlişkisi". Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi. 23 (1). Ankara: ResearchGate. s. 10828 Kasım 2021.
- ^ Gürsel, Bahar (Haziran 2020). "Türk-Amerikan Derneği: Bir Ankara Kurumunun İlk Yirmi Yılı" (PDF). Ankara Araştırmaları Dergisi. 8 (1). Ankara. s. 179. doi:10.5505/jas.2020.18480. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Kasım 2021.
- ^ Aslan, Jeyan İdil (27 Mart 2018). "Yarım Asırlık "Modern": Cinnah 19". Lavarla. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- ^ Nuray Bayraktar; Yeşim Uysal; Umut Şumnu; Tezcan Karakuş Candan; Didem Bahar (Kasım 2014). "Yapılar" (PDF). Sivil Mimari Bellek: Ankara 1930-1980, 31. Ankara: Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi. ISBN 978-975-97802-3-4. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Kasım 2021.
- ^ Nur Çağlar; Zeynep Tuna Ultav; Esin Boyacıoğlu (2013). "Sevgi Soysal ve Yenişehir'de Bir Öğle Vakti Romanından Mimari/Kentsel Mekana İlişkin Çıkarımlar". Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2 (3). s. 70. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Kasım 2021.
- ^ Umut Şumnu; Selim Sertel Öztürk (Haziran 2018). "Mimarlık Ortamının 'Sessiz' Aktörlerinden Reha Ortaçlı ve Ankara'daki Bilinmeyen Apartman Yapıları: Nihat Erim Apartmanı ve Ortaçlı Apartman(lar)ı" (PDF). Ankara Araştırmaları Dergisi. 6 (1). Ankara. s. 45. doi:10.5505/jas.2018.00719. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Kasım 2021.