Dirichlet eta işlevi - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Sayısal Algoritmalar
    • 1.1 Borwein yöntemi
  • 2 Özel değerler
  • 3 Ayrıca bakınız
  • 4 Kaynakça

Dirichlet eta işlevi

  • العربية
  • Azərbaycanca
  • Català
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Français
  • Galego
  • हिन्दी
  • Bahasa Indonesia
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 한국어
  • Nederlands
  • Polski
  • Português
  • Русский
  • Slovenščina
  • Svenska
  • ไทย
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Karmaşık düzlemde Dirichlet eta işlevi η ( s ) {\displaystyle \eta (s)} {\displaystyle \eta (s)}. s {\displaystyle s} {\displaystyle s} noktasındaki renk η ( s ) {\displaystyle \eta (s)} {\displaystyle \eta (s)} değerini taşımaktadır. Güçlü renkler sıfıra yakın değerleri göstermektedir.

Matematiğin analitik sayı kuramı alanında Dirichlet eta işlevi

η ( s ) = ( 1 − 2 1 − s ) ζ ( s ) {\displaystyle \eta (s)=\left(1-2^{1-s}\right)\zeta (s)} {\displaystyle \eta (s)=\left(1-2^{1-s}\right)\zeta (s)}

olarak tanımlanmaktadır. Burada ζ Riemann zeta işlevini belirtmektedir. İşlev, pozitif gerçel kısımlı tüm s karmaşık sayıları için geçerli bir Dirichlet dizisine sahiptir.

η ( s ) = ∑ n = 1 ∞ ( − 1 ) n − 1 n s {\displaystyle \eta (s)=\sum _{n=1}^{\infty }{(-1)^{n-1} \over n^{s}}} {\displaystyle \eta (s)=\sum _{n=1}^{\infty }{(-1)^{n-1} \over n^{s}}}

Bu ifade her ne kadar yalnızca pozitif gerçel kısımlı s değerleri için yakınsak olsa da, tüm karmaşık sayılar kümesinde Abel toplamına sahiptir. Bu, eta işlevinin boylu boyunca uzandığını ve zeta işlevinin s = 1 kutbu için meromorf olduğunu göstermektedir.

Pozitif gerçel kısımlı sayılar için tanımlı

η ( s ) = 1 Γ ( s ) ∫ 0 ∞ x s − 1 e x + 1 d x {\displaystyle \eta (s)={\frac {1}{\Gamma (s)}}\int _{0}^{\infty }{\frac {x^{s-1}}{e^{x}+1}}{dx}} {\displaystyle \eta (s)={\frac {1}{\Gamma (s)}}\int _{0}^{\infty }{\frac {x^{s-1}}{e^{x}+1}}{dx}}

ifadesinden başlayarak eta işlevinin Mellin dönüşümüne ulaşılabilmektedir.

Hardy, eta işlevinin işlevsel denklemini şöyle kanıtlamıştır:

η ( − s ) = 2 π − s − 1 s sin ⁡ ( π s 2 ) Γ ( s ) η ( s + 1 ) {\displaystyle \eta (-s)=2\pi ^{-s-1}s\sin \left({\pi s \over 2}\right)\Gamma (s)\eta (s+1)} {\displaystyle \eta (-s)=2\pi ^{-s-1}s\sin \left({\pi s \over 2}\right)\Gamma (s)\eta (s+1)}

Sayısal Algoritmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Almaşık diziler için geliştirilen dizi hızlandırma yöntemlerinin çoğu eta işlevini hesaplamak için de kullanılabilmektedir. Euler'in almaşık dizi dönüşümü bu bağlamda uygulanabilecek en iyi yöntemlerden biridir.

η ( s ) = ∑ n = 0 ∞ 1 2 n + 1 ∑ k = 0 n ( − 1 ) k ( n k ) 1 ( k + 1 ) s {\displaystyle \eta (s)=\sum _{n=0}^{\infty }{\frac {1}{2^{n+1}}}\sum _{k=0}^{n}(-1)^{k}{n \choose k}{\frac {1}{(k+1)^{s}}}} {\displaystyle \eta (s)=\sum _{n=0}^{\infty }{\frac {1}{2^{n+1}}}\sum _{k=0}^{n}(-1)^{k}{n \choose k}{\frac {1}{(k+1)^{s}}}}

İç kısımda yer alan toplamın bir ileri fark olduğu gözlenebilmektedir.

Borwein yöntemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Peter Borwein, Chebyshev polinomlarının da içinde bulunduğu bazı yaklaştırmaları kullanarak eta işlevini kolay yoldan hesaplamaya yarayan bir yöntem geliştirmiştir.

d k = n ∑ i = 0 k ( n + i − 1 ) ! 4 i ( n − i ) ! ( 2 i ) ! {\displaystyle d_{k}=n\sum _{i=0}^{k}{\frac {(n+i-1)!4^{i}}{(n-i)!(2i)!}}} {\displaystyle d_{k}=n\sum _{i=0}^{k}{\frac {(n+i-1)!4^{i}}{(n-i)!(2i)!}}}

koşulu sağlanıyorsa

η ( s ) = − 1 d n ∑ k = 0 n − 1 ( − 1 ) k ( d k − d n ) ( k + 1 ) s + γ n ( s ) {\displaystyle \eta (s)=-{\frac {1}{d_{n}}}\sum _{k=0}^{n-1}{\frac {(-1)^{k}(d_{k}-d_{n})}{(k+1)^{s}}}+\gamma _{n}(s)} {\displaystyle \eta (s)=-{\frac {1}{d_{n}}}\sum _{k=0}^{n-1}{\frac {(-1)^{k}(d_{k}-d_{n})}{(k+1)^{s}}}+\gamma _{n}(s)}

eşitliğine ulaşılır. Burada ℜ ( s ) ≥ 1 2 {\displaystyle \Re (s)\geq {\frac {1}{2}}} {\displaystyle \Re (s)\geq {\frac {1}{2}}} için geçerli γn hata payı

| γ n ( s ) | ≤ 3 ( 3 + 8 ) n ( 1 + 2 | ℑ ( s ) | ) exp ⁡ ( π 2 | ℑ ( s ) | ) {\displaystyle |\gamma _{n}(s)|\leq {\frac {3}{(3+{\sqrt {8}})^{n}}}(1+2|\Im (s)|)\exp({\frac {\pi }{2}}|\Im (s)|)} {\displaystyle |\gamma _{n}(s)|\leq {\frac {3}{(3+{\sqrt {8}})^{n}}}(1+2|\Im (s)|)\exp({\frac {\pi }{2}}|\Im (s)|)}

olarak hesaplanır.

Hata payındaki 3 + 8 ≈ 5.8 {\displaystyle 3+{\sqrt {8}}\approx 5.8} {\displaystyle 3+{\sqrt {8}}\approx 5.8} ifadesi Borwein dizisinin artan n değerleri için hızla yakınsadığını göstermektedir.

Özel değerler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Daha fazla bilgi: [[:Zeta sabiti]]
  • η(0) = 1⁄2, Grandi dizisinin (1 − 1 + 1 − 1 + · · ·) Abel toplamı
  • η(−1) = 1⁄4, 1 − 2 + 3 − 4 + · · · dizisinin Abel toplamı
  • k 1'den büyük bir tam sayı olmak üzere Bk k. Bernoulli sayısı ise
    η ( 1 − k ) = 2 k − 1 k B k {\displaystyle \eta (1-k)={\frac {2^{k}-1}{k}}B_{k}} {\displaystyle \eta (1-k)={\frac {2^{k}-1}{k}}B_{k}}

Ayrıca,

  η ( 1 ) = ln ⁡ 2 {\displaystyle \!\ \eta (1)=\ln 2} {\displaystyle \!\ \eta (1)=\ln 2} (almaşık harmonik dizi)
η ( 2 ) = π 2 12 {\displaystyle \eta (2)={\pi ^{2} \over 12}} {\displaystyle \eta (2)={\pi ^{2} \over 12}}
η ( 4 ) = 7 π 4 720 {\displaystyle \eta (4)={{7\pi ^{4}} \over 720}} {\displaystyle \eta (4)={{7\pi ^{4}} \over 720}}
η ( 6 ) = 31 π 6 30240 {\displaystyle \eta (6)={{31\pi ^{6}} \over 30240}} {\displaystyle \eta (6)={{31\pi ^{6}} \over 30240}}
η ( 8 ) = 127 π 8 1209600 {\displaystyle \eta (8)={{127\pi ^{8}} \over 1209600}} {\displaystyle \eta (8)={{127\pi ^{8}} \over 1209600}}
η ( 10 ) = 73 π 10 6842880 {\displaystyle \eta (10)={{73\pi ^{10}} \over 6842880}} {\displaystyle \eta (10)={{73\pi ^{10}} \over 6842880}}
η ( 12 ) = 1414477 π 12 1307674368000 {\displaystyle \eta (12)={{1414477\pi ^{12}} \over {1307674368000}}} {\displaystyle \eta (12)={{1414477\pi ^{12}} \over {1307674368000}}}

Pozitif çift tam sayılar için geçerli genel ifade şöyledir:

η ( 2 n ) = ( − 1 ) n + 1 B 2 n π 2 n ( 2 2 n − 1 − 1 ) ( 2 n ) ! {\displaystyle \eta (2n)=(-1)^{n+1}{{B_{2n}\pi ^{2n}(2^{2n-1}-1)} \over {(2n)!}}} {\displaystyle \eta (2n)=(-1)^{n+1}{{B_{2n}\pi ^{2n}(2^{2n-1}-1)} \over {(2n)!}}}

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Matematiksel fonksiyonların listesi

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Borwein, P., An Efficient Algorithm for the Riemann Zeta Function26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Constructive experimental and nonlinear analysis, CMS Conference Proc. 27 (2000), 29-34
  • Xavier Gourdon & Pascal Sebah, Numerical evaluation of the Riemann Zeta-function6 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Numbers, constants and computation (2003)
  • Borwein, P., http://www.cecm.sfu.ca/~pborwein/25 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Knopp, Konrad (1990). Theory and Application of Infinite Series. Dover. ISBN 0-486-66165-2. 
  • g
  • t
  • d
Peter Gustav Lejeune Dirichlet
  • Dirichlet dağılımı
  • Dirichlet karakteri
  • Dirichlet süreci
  • Dirichlet-multinom dağılımı
  • Dirichlet serisi
  • Aritmetik diziler üzerine Dirichlet teoremi
  • Dirichlet konvolüsyonu
  • Dirichlet problemi
  • Dirichlet integrali
  • Dirichlet eta fonksiyonu
  • Dirichlet beta fonksiyonu
  • Dirichlet fonksiyonu
  • Dirichlet testi
  • Dirichlet sınır koşulu
  • Dirichlet karolaması
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dirichlet_eta_işlevi&oldid=30274564" sayfasından alınmıştır
Kategori:
  • Zeta ve L-fonksiyonları
Gizli kategori:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Sayfa en son 16.57, 20 Eylül 2023 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Dirichlet eta işlevi
Konu ekle