Engin Cezzar
Engin Cezzar | |
|---|---|
| Doğum | Engin Cezzar 25 Mart 1935 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 26 Ocak 2017 (81 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Milliyet |  Türkiye |
| Diğer ad(lar)ı | Keşanlı Ali (Keşanlı Ali Destanı oyunundan sonra) |
| Meslek | Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu |
| Etkin yıllar | 1959-2011 |
| Evlilik | Gülriz Sururi (e. 1968; b. 1997) (e. 1999; ö. 2017) |
| Ebeveyn(ler) | Mehmet Seha Cezzar Fatma Melek Cezzar |
| Ödüller | 1990 Sedat Simavi Radyo-Tel. Ödülü 2003 Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü 2008 İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü |
Engin Cezzar (25 Mart 1935, İstanbul - 26 Ocak 2017, İstanbul), Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.
"Hamlet" rolü ile İstanbul Şehir Tiyatroları'nda oyunculuğa başlayan sanatçı dünyada bu rolü canlandıran en genç oyuncu unvanına sahiptir.[1] 1962'de eşi Gülriz Sururi ile birlikte kurduğu tiyatro topluluğunda pek çok oyun sahneye koyan ve birçoğunda başrol üstlenen[2] Cezzar'ın adı, Haldun Taner'in "Keşanlı Ali Destanı" müzikalindeki Keşanlı Ali karakteri ile özdeşleşmiştir.[3]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]25 Mart 1935 tarihinde İstanbul'da varlıklı geniş bir sülalede doğdu.[4][5] Babası Fevziye Mekteblerinin kurucularındandır. Halası Rikkat İpekçi, İsmail Cem'in annesidir. İlkokuldan sonra eğitimine Robert Kolej'de devam etti. Robert Kolej'de başlayan tiyatro ilgisi üzerine, ABD'de Yale Üniversitesi Tiyatro bölümünde ve Actors Studio Tiyatro Okulu'nda eğitim aldı. Lee Strasberg'de dersler aldı. 1958'de Piscator Workshop tiyatrosunda dünya prömiyeri yapan Kafka'nın "Mezar Bekçisi" oyununda başrol oynadı.[2]
1959'da Muhsin Ertuğrul'un çağırmasıyla Türkiye'ye dönerek "Hamlet" rolü ile İstanbul Şehir Tiyatrolarında oyunculuğa başladı. Bu performansıyla birden üne kavuşan Cezzar, Hamlet rolünü canlandıran en genç sanatçı unvanına sahiptir ve oyunun 169 kez tekrarlanmasıyla bu rolü en uzun süre oynayan oyunculardan birisi olmuştur.[2]
Cezzar, Dormen Tiyatrosu, Devekuşu Kabare, İstanbul Devlet Tiyatrosu, Antalya Devlet Tiyatrosunda da çalıştı. 1961 yılında tiyatro oyuncusu Gülriz Sururi ile evlendi.[6] Eşi ile birlikte Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu'nu kurdu. Bu tiyatroda rol aldığı oyunlar arasında Tütün Yolu, Çikolota Sevgilim, Aklın Oyunu, Othello, Keşanlı Ali Destanı, Kaldırım Serçesi oyunları yer alır. En çok ses getiren oyunları Keşanlı Ali Destanı oldu. Son olarak Gülriz Sururi'nin yazdığı "Ayşe Opereti"ni yönetti.
Engin Cezzar'ın yakın arkadaşı olan James Baldwin, Cezzar'ın anılarına göre 1962'de yayınlanan "Bir Başka Ülke" (Another Country) romanını İstanbul'da, Engin Cezzar ve Gülriz Sururi çiftinin evinde tamamlamıştır.
Sinema ve dizi filmlerde de rol alan sanatçı, 1985 yılında TRT için çekilen Bay Alkolü Takdimimdir adlı dizide oynadı; 1989'da çekilen "Kaldırım Serçesi" adlı dizinin yönetmenliğini ve yapımcılığını da üstlendi. Kaldırım Serçesi ile Sedat Simavi Radyo-Televizyon Ödülü'ne değer görüldü.[7]
Cezzar, tiyatro sanatına yaşamı boyunca katkıları nedeniyle eşi Gülriz Sururi ile birlikte 2003 yılında Afife Tiyatro Ödülleri Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü'ne, 2008 yılında Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü'ne layı görülmüştür.[8]
2011 yılında beyin pıhtısına bağlı olarak ciddi bir felç geçirdi; bunun sonucunda konuşamaz, kalkamaz ve yürüyemez hale geldi. Ömrünün son altı yılını yatağa bağlı biçimde idame ettirebildi.
Ünlü yönetmen, tiyatro ve sinema sanatçısı Engin Cezzar, organ yetmezliğine bağlı nedenlerden ötürü 26 Ocak 2017'de öldü.[9] Cenazesi sanatçının "İnsanlar ben defnedildikten sonra haberdar olsun" vasiyeti üzerine herhangi bir tören yapılmadan sessizce defnedilmiştir. Kendisinin ölümünden yaklaşık 1,5 yıl sonra da, eşi Gülriz Sururi 31 Aralık 2018'de ölmüştür.[10][11]
Hakkında yazılmış Engin Cezzar'ı Takdimimdir adlı biyografik bir kitap bulunmaktadır.
Tiyatro oyunları
[değiştir | kaynağı değiştir]Rol aldığı oyunlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kız Tavlama Sanatı (Rebecca Gilman, Talimhane Tiyatrosu, 2008)
- Ayaktakımı Arasında (Maksim Gorki, İstanbul Devlet Tiyatrosu, 2002)
- Teneke (Yaşar Kemal, Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu)
- Keşanlı Ali Destanı (Haldun Taner, Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu)
- Midas'ın Kulakları (Güngör Dilmen, Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu)
- Canlı Maymun Lokantası (Güngör Dilmen, Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu)
- Palto (Nikolay Gogol, Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu)
- Otello (William Shakespeare, İstanbul Şehir Tiyatrosu)
- Hamlet (William Shakespeare, İstanbul Şehir Tiyatrosu)
Yönettiği oyunlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ayşe opereti: Muhlis Sabahattin - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 2005
- Bir Şehnaz Oyun: Turgut Özakman - Bursa Devlet Tiyatrosu - 1998
- Kadı: Ülkü Tamer - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 1996
- Yedi Kadın: Barbara Schottenfeld - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 1992
- Budala: Fyodor Dostoyevski - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 1990
- Yalan Dünya (oyun): Haldun Taner\Umur Bugay\Ferhan Şensoy - Devekuşu Kabare - 1976
- Yalan Dünya (oyun): Haldun Taner\Zeki Alasya\Umur Bugay\Ferhan Şensoy - Gülriz Sururi - Devekuşu Kabare - 1975
- Morfin (oyun): M. Vincente Gazze - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 1974
- Kapan: Lucille Fletcher - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 1973
- Nikah Kağıdı: Ephraim Kishon - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 1972
- Evet, Evet, Evet: Alfonso Passo - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 1972
- Biz Kadınlar: Otto Leck Fischer - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 1972
- Güneş de Batar: Frank Gilroy - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 197
- Ağustos Böceği: Alfonso Passo - Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu - 1971
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sağır Oda - 2006
- Abdülhamid Düşerken - 2002 Mabeyn Başkatibi Mehmed Said Paşa
- Hızır Bey - 2000
- Kaldırım Serçesi - 1989
- Keşanlı Ali Destanı - 1988
- Bay Alkolü Takdimimdir - 1981
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Usta oyuncu Engin Cezzar'ın vasiyeti yerine getirildi". www.birgun.net/. Bir Gün gazetesi, 29 Ocak 2017. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2017.
- ^ a b c "Bir ustayı daha yitirdik.. Güle güle Engin Cezzar". www.cumhuriyet.com.tr/. Cumhurieyt gazetesi 28 Ocak 2017. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2017.
- ^ "İşte yeni Keşanlı Ali". www.hurriyet.com.tr. Hürriyet gazetesi, 23 Kasım 2011. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2017.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;www.turkiye.gov.trisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;www.turkiye.gov.tr - 2isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Sururi, Gülriz (Ekim 2016). Kıldan İnce Kılıçtan Keskince. Doğan Kitap. s. 297. ISBN 978-605-09-3812-8.
- ^ "14. Sedat Simavi Ödülleri - 1990". www.tgc.org.tr/. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti web sitesi. 11 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.
- ^ "Gülriz Sururi ve Engin Cezzar'a onur ödülü". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2017.
- ^ "Ünlü tiyatrocu Engin Cezzar hayatını kaybetti". CNN Türk. 28 Ocak 2017. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Gülriz Sururi, Engin Cezzar'a böyle veda etti". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi, 29 Ocak 2017. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Engin Cezzar 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinema Türk'te Engin Cezzar 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
- Organ yetmezliğinden ölenler
- 1935 doğumlular
- 2017'de ölenler
- İstanbul ili doğumlu erkek oyuncular
- Türk erkek tiyatro oyuncuları
- Türk erkek sinema oyuncuları
- Türk erkek dizi oyuncuları
- Robert Lisesinde öğrenim görenler
- Yale Üniversitesinde öğrenim görenler
- Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü kazananlar
- İstanbul Şehir Tiyatroları sanatçıları
- Sedat Simavi Ödülü sahipleri
- Devlet tiyatroları sanatçıları