Etik tüketim
| Madde serileri |
Etik tüketim, tüketicilerin çevreye, hayvan haklarına ve sosyal adalete duyarlı alışveriş yapmalarını ifade eden bir terimdir.
Etik tüketiciler alışverişlerinde satın aldıkları ürünün belirli standartlara uygun olarak üretildiğini ve sosyal ve çevresel kriterlere uygun olduğunu gösteren adil ticaret sertifikası, organik ürün sertifikası veya çevre dostu sertifikası gibi belgelere sahip ürünleri tercih ederler; firmalardan tedarik zincirlerinde kullanılan malzeme, iş gücü koşulları ve çevresel etkiler hakkında açık bilgi talep eder; olumsuz çevresel etkiyi azaltmak ve yerel ekonomiyi desteklemek üzere yerel ürünleri tercih eder; uzun süre kullanabileceği dayanıklı ürünleri sık sık değiştirilen ürünlere tercih eder.
Tarihsel süreç
[değiştir | kaynağı değiştir]Adam Smith'’in Milletlerin Zenginliği eserini yazması ile temeli atılan klasik iktisat anlayışı, satın alma kararlarını alıcıların, diğer kişi ve unsurların gözardı ederek, sadece kendi çıkarları doğrultusunda verdiklerini ve bu durumun taraflar için en optimum sonuçları doğurduğunu iddia etse de 1960’lı yıllara gelindiğinde bu anlayışın pek de geçerli olmadığı görüşü yaygınlaştı.[1]
1964'te Cenevre’de gerçekleştirilen "Ticaret ve Gelişim" temalı ilk Birleşmiş Milletler Konferansı'nda bireylerin, dolayısıyla toplumların sadece kendi menfaatlerini gözeten tüketim odaklı yapılar olmadıklarını, aynı zamanda bilhassa üçüncü dünya ülkelerine yönelik etik endişeler taşıdıklarını ortaya koydu.[1] Akademik metinlerde 1970'lerde "sosyal sorumluluk sahibi' tüketici ifadesine rastlanmaya başladı.[2]
1980'lerde bu konu dünyada daha yaygın taratışılmaya ve etik tüketim ile ilgili sistemli yapılar oluşturulmaya başladı. Çevreye zarar veren ürünlerin ve hayvan deneyleri yapan şirketlerin boykot edildiği; dünyanın büyük kozmetik şirketlerinin en azından bazı hayvan deneylerini bırakmaya ikna edildiği görüldü.[2] Yatırımcılar, Güney Afrika'daki yatırımlarının apartheid yanlısı olup olmadığını kontrol etmek için etik yatırım araştırmacılarına başvurmaya başladı.[2]
"Etik tüketim" ifadesi, 1989'da İngiltere'de çıkarılan Ethical Consumer (Etik Tüketici) adlı dergi tarafından popülerleştirildi. Dergi medya haberlerini, stk raporlarını, kurumsal iletişimleri ve birincil araştırmaları kullanarak şirketlerin sosyal, etik ve çevresel etkilerini notlandırmış ve tüketicilerin etik açıdan bilinçli tüketim seçimleri yapmalarına yardımcı olmuştur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Erol, Fuat (29 Aralık 2017). "BİR ETİK TÜKETİM ARACI OLARAK ADİL TİCARET". Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 19 (2): 143-154. ISSN 1302-1966. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi12 Temmuz 2025.
- ^ a b c "Ethical Consumerism - Democracy through the Wallet" (PDF). Journal Research for Consumers, 3. 2002.