II. Agis
| II. Agis | |
|---|---|
| Sparta Kralı | |
| Hüküm süresi | MÖ 427/6 - MÖ 400/399 (27 yıl)[1] |
| Önce gelen | II. Arhidamos |
| Sonra gelen | II. Agisilaos |
| Co-ruler | Pausanias |
| Ölüm | y. MÖ 399 Sparta |
| Eş(ler)i | Timaea |
| Çocuk(lar)ı | Leotihidas (muhtemelen gayrımeşru) |
| Hanedan | Eurypontid |
| Babası | II. Arhidamos |
II. Agis (Grekçe: Ἆγις; y. ö. 399) Sparta'nın 18. Eurypontid kralıdır, II. Arhidamos'un ilk karısından olan en büyük oğlu ve II. Agisilaos'un üvey kardeşidir.[2] Agiad ortak hükümdarı Pausanias ile birlikte hüküm sürmüştür.[3]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Agis, MÖ 427'de babası II. Arhidamos'un yerine geçmiş ve 26 yıldan biraz fazla hüküm sürmüştür. MÖ 426 yazında, Attika'yı istila etmek amacıyla Peloponezlilerden ve müttefiklerinden oluşan bir orduyu kıstağa kadar götürmüş; ancak bir dizi deprem nedeniyle daha fazla ilerlemekten alıkonulmuşlardır.[4] Ertesi yılın baharında bir orduyu Attika'ya götürmüş, ancak Attika'ya girdikten on beş gün sonra ilerlemesini durdurmuştur.[5] MÖ 419'da, Argoslular, Alkibiadis'in kışkırtmasıyla Epidauros'a saldırmıştır; Agis, Lakedaemon'dan gelen büyük bir kuvvetle yola çıkmış ve sınır şehri Leuktra'ya yürümüştür. Thukididis'in bize anlattığına göre, hiç kimse bu seferin amacını bilmiyordu. Muhtemelen Epidaurus lehine bir dikkat dağıtma yapmaktı.[6]
Leuctra'da çeşitli kurbanların olumsuz sonuçları Agis'i ilerlemekten alıkoymuştur. Bu nedenle birliklerini geri çekmiş ve müttefiklere kutsal Carneia festivali ayının sonunda bir sefere hazır olmaları için bir haber göndermiştir. Argoslular Epidauros'a saldırılarını tekrarladığında, Spartalılar tekrar sınır kasabası Caryae'ye yürümüşler ve muhtemelen kurbanların durumu nedeniyle tekrar geri dönmüşlerdir. MÖ 418 yazının ortasında Epidauroslular, hala Argoslular tarafından sıkıştırılıyorken, Agis komutasındaki tüm kuvvetleri ve bazı müttefikleriyle Lakedaimonlular Argolida'yı işgal etmiştir. Ustaca bir manevrayla Argosluları durdurmayı başarmış ve ordusunu onlarla şehir arasına avantajlı bir şekilde yerleştirmiştir. Ancak savaş başlamak üzereyken, Argive generalleri Thrasyllus ve Alciphron, Agis'le görüşerek onu dört aylık bir ateşkes yapmaya ikna etmişlerdir.
Agis, amaçlarını açıklamadan ordusunu geri çekmiştir. Dönüşünde, özellikle Argosluların dönüşünün sağladığı fırsatı değerlendirip Orchomenos'u ele geçirmeleri nedeniyle Argos'u küçültme fırsatını böyle kaçırdığı için Sparta'da ağır bir şekilde eleştirilmiştir. Evinin yıkılması ve kendisine 100.000 drahmi para cezası verilmesi önerilmiştir. Ancak onun samimi ricaları üzerine, şehirden bir ordu çıkarmadan önce hazır bulunması gereken 10 Spartalıdan oluşan bir savaş konseyi atamakla yetinmişlerdir.[7] Kısa bir süre sonra Tegea'dan, derhal takviye edilmezlerse, o şehirdeki Sparta'ya yakın olan tarafın teslim olmaya zorlanacağı haberini almışlardır. Spartalılar derhal tüm kuvvetlerini Agis komutasına göndermişlerdir. Agis, Tegea'da istikrarı sağlamış ve ardından Mantineia'ya yürümüştür. Mantineia topraklarını sular altında bırakarak Mantinealılar ve Atinalılar ordusunu düzlüğe çekmeyi başarmıştır. Bunun üzerine Spartalıların zafer kazandığı bir savaş çıkmıştır. Mantinea Muharebesi, Yunan devletleri arasında yapılmış en önemli savaşlardan biri olarak kabul edilir.[8]
MÖ 417'de, oligarşik ve Spartalı hizbin devrildiği Argos'taki karşı devrim haberi Sparta'ya ulaştığında, Agis komutasında bir ordu oraya gönderilmiştir. Mağlup hizbi tekrar iktidara getiremedi, ancak Argosluların denize doğru uzatmaya başladığı uzun surları yıktı ve Hysiae'yi aldı.[9] MÖ 413 baharında Agis, bir Peloponnesos ordusuyla Attika'ya girdi ve Dekelia'yı tahkim etti;[10] ve aynı yılın kışında, Sicilya Seferi'nin felaketli kaderinin haberi Yunanistan'a ulaştıktan sonra, bir filo inşa etmek amacıyla Sparta müttefiklerinden katkı toplamak için kuzeye doğru yürüdü. Decelea'dayken Sparta hükümetinden büyük ölçüde bağımsız hareket etti ve Böotyalılar ve Sparta'nın diğer müttefikleri gibi Atinalıların hoşnutsuz müttefiklerinden elçilikler kabul etti.[11] Peloponez Savaşı'nın sonuna kadar Decelea'da kalmış gibi görünüyor. MÖ 411'de, Dört Yüzler yönetimi sırasında Atina'ya başarısız bir saldırıda bulundu.[12] Sonrasında Peloponnesos Savaşı'nın odağı Küçük Asya'ya kaymıştır ve Lisandros Atina kuşatmasında daha büyük bir rol üstlenmiştir. Zafer sağlandıktan sonra Agis, Agiad'daki eş hükümdarı Pausanias'ı vatana ihanetle suçlamak için oy kullandı, ancak Pausanias beraat etti.[13]
MÖ 401'de, sadakatsizliğiyle bilinen Elis'e karşı savaşın komutası Agis'e emanet edildi ve Agis, üçüncü yılda Elealıları barış için yalvarmaya, Perioeci'lerinin (Triphylialılar ve diğerleri) özgürlüğünü tanımaya ve Spartalıların Olimpiyat Oyunları'na ve kurbanlara katılmasına izin vermeye zorladı.[3] Ganimetin onda birini kutsamak için gittiği Delfi'den dönerken, Arkadya'daki Heraea'da hastalandı ve Sparta'ya vardıktan birkaç gün sonra ölmüştür.[14] Eşi benzeri görülmemiş bir ciddiyet ve ihtişamla Sparta'da gömülmüştür.[3]
Agis, Leotihidas adında bir oğul bırakmıştır. Ancak, meşruiyeti konusunda bazı şüpheler olduğu için tahttan indirilmiştir. Yaygın bir efsaneye göre, Alkibiadis Sparta'dayken, II. Agis, Alkibiadis'in kraliçesi Timaea ile yattığından (ve Alkibiadis'in Leotychides'in babası olduğundan) şüpheleniyordu.[15][16][17][18] Muhtemelen Agis'in önerisiyle Astyochus'a onu öldürme emri gönderildi. Ancak Alkibiadis uyarı aldı (Timaea'nın kendi anlatımlarına göre) ve Spartalılardan kaçtı.[19] Ancak, bazıları kaynaklara dayanarak Leotychides'in Agis'in ölümünde bir erkek olduğunu ve babası Alkibiadis'in daha sonra bilinmeyen bir sevgilinin yerine geçtiğini iddia ediyor.[20]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ McQueen & Rowe, s. 11.
- ^ Mason, Charles Peter (1867), "Agis (2)", Smith, William (Ed.), Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1, Boston: Little, Brown and Company, s. 72, 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi23 Mayıs 2008
- ^ a b c Agis II 14 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from Livius.Org 31 Mart 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Thukididis, iii. 89
- ^ Thukididis, iv. 2, 6
- ^ Connop Thirlwall, vol. iii. p. 342
- ^ Thukididis v. 54, 57, &c.
- ^ Thukididis v. 71–73
- ^ Thukididis v. 83
- ^ Thukididis vii. 19, 27
- ^ Thukididis viii. 3, 5
- ^ Thukididis viii. 71
- ^ Cartledge, Paul Anthony (1996), "Agis II", Hornblower, Simon (Ed.), Oxford Classical Dictionary, Oxford: Oxford University Press
- ^ Ksenofon, Hellenica iii. 2. § 21, &c. 3. § 1–4
- ^ Justin, v. 2
- ^ Plütark. "Agesilaus". Paralel Yaşamlar. s. 3.
- ^ Plütark. "Alcibiades". Paralel Yaşamlar. s. 23.7–8.
- ^ Plütark. "Lysander". Paralel Yaşamlar. s. 22.3–6.
- ^ Thukididis viii. 12, 45
- ^ Pechatnova, L. G. (2001). История Спарты : период архаики и классики [A History of Sparta : Archaic and Classic Periods] (Rusça). Saint Petersburg. ISBN 5-93762-008-9.
- Genel
Bu makale, artık kamu malı olan bir yayından metin içermektedir: Smith, William, (Ed.) (1870). "Agis (2)". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology.- McQueen, E.I.; C.J. Rowe (1989). "Phaedo, Socrates, and the Chronology of the Spartan War with Elis". Méthexis. Cilt 2. ss. 1-18. doi:10.1163/24680974-90000024. ISSN 0327-0289.
