Kıstak
Kıstak veya berzah, deniz içinde iki adet kara parçasını birbirine bağlayan dar kara parçasıdır. Yunanistan'da Mora Yarımadası'nı Yunanistan Yarımadası'nın geri kalanına bağlayan Korint Kıstağı, Kuzey ve Güney Amerika'yı bağlayan Panama Kıstağı, Mısır'ı Afrika'ya ve Asya'ya bağlayan Süveyş Kıstağı bu coğrafi oluşumlara verilebilecek örneklerdir.
Kıstaklarda açılan kanallarla komşu denizlerin birbirine bağlanır. Bu masraflı ve yorucu işlemdir. Açılan kanal deniz trafiğini kolaylaştırmakta, ticaret canlanmaktadır. Dolayısıyla eski çağlardan beri önemli liman kentlerin kuruluş yeri olmuşlardır. Holosen'de en fazla değişime uğramış kıyı alanlarının başında kıstaklar gelir. Buradaki topoğrafya değişiminde, doğal etkenlerinde önemli payı vardır. Depremler, tektonik yükselme, deniz seviyesi değişimleri, akarsu taşkınları, dalgalar, kıyı boyu akıntıları ve tsunami kıstaklarda kaçınılmaz doğa olaylarıdır.[1]
Afrika
[değiştir | kaynağı değiştir]Mısır
[değiştir | kaynağı değiştir]- İskenderiye ile Pharos adasını bağlayan Mansheya Kıstağı
Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]Arjantin
[değiştir | kaynağı değiştir]- Carlos Ameghino Kıstağı – Chubut
- Quetrihué Kıstağı – Quetrihué Yarımadası ile Nahuel Huapi Gölü arasındadır.
İngiliz Denizaşırı Toprakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanada
[değiştir | kaynağı değiştir]Orta Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]
Şili
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransa
[değiştir | kaynağı değiştir]- La Dune Kıstağı
Meksika
[değiştir | kaynağı değiştir]Birleşik Devletler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Koronado, Kaliforniya
- Catalina Adaları Kıstağı
- Yakın Kıstak – Fidalgo Adası
- Madison Kıstağı
- Maui Adası, Hawaii
- Seattle, Washington
- Lyme, New York
Venezuela
[değiştir | kaynağı değiştir]- Médanos Kıstağı – Venezuela ve Paraguay arasındadır.
Asya
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kra Kıstağı – Malay Yarımadası, Tayland
- Suveyş Kıstağı – Sina Yarımadası, Akdeniz ve Kızıl Deniz bölgesi arasında sınır oluşturur.
Avrupa
[değiştir | kaynağı değiştir]Karadeniz
[değiştir | kaynağı değiştir]- Perekop Kıstağı – Kırım ve Ukrayna arasındadır.
İzlanda
[değiştir | kaynağı değiştir]- Westfjords Kıstağı
Irlanda
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cape Clear Adası Kıstağı
- Sutton, Dublin Kıstağı
Akdeniz
[değiştir | kaynağı değiştir]- Catanzaro Kıstağı – İtalya
- Korint Kıstağı – Mora Yarımadası Yunanistan
- Gibraltar Kıstağı – İspanya
- Potidea Kıstağı – Yunanistan
- Ierapetra Kıstağı – Girit
- Datça Yarımadası Kıstağı – Türkiye
Rusya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karelya Kıstağı – Ladoga Gölü ve Baltik Denizi arasındadır. (Finlandiya Körfezi)
- Olonets Kıstağı – Onega Gölü ve Ladoga Gölü arasındadır.
- Onega Kıstağı – Onega Gölü ve Beyazdeniz arasındadır.
Birleşik Krallık ve İngiliz adaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bardsey Adası Kıstağı
- La Coupée ve Sark arasında bulunan kıstak – Channel Adaları
- Forth-Clyde Kıstağı – İskoçya
- Man Adası Kıstağı – Langness Yarımadası, Man Adası
- Llandudno Kıstağı
- Mavis Grind Kıstağı – Shetland
- Portland Adası Kıstağı
- Rhins of Galloway Kıstağı – İskoçya
- Stornoway Kıstağı – Lewis Yarımadası, İskoçya
Okyanusya
[değiştir | kaynağı değiştir]Avustralya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Eaglehawk Boyunu yakınlarında Tazmanya Kıstağı
- Bruny Ada Kıstağı – Tazmanya Kuzey ve Güney Burnunu bağlar.
- Yanakie Adası Kıstağı – Wilsons Burnunu Victoria anakarasına bağlar.
Yeni Zelanda
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ EREL, Levent; ÇAĞATAY, Namık. "Marmara ve Ege Denizlerinde Bazı İstmus (Kıstak ) Kıyı Yapılarının Özellikleri ve Tarihçesi" (PDF). jmo.org.tr. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2020.
- ^ "Coast to Coast Walkway". Auckland Council. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
