İstanbul 2461
| İstanbul 2461 | |
|---|---|
_%E2%80%93_Istanbul_2461_cropped.jpg) İstanbul Eski Şark Eserleri Müzesinde sergilenen kil tablet | |
| Hammadde | Terakota |
| Boyut | 10.7 x 6 x 3.1 cm[1] |
| Yazı | Çivi yazısı formunda Sümerce[1] |
| Oluşturulma | MÖ 2037-2029 (uzun kronoloji) MÖ 1972-1964 (kısa kronoloji) |
| Keşfedilme | 1880'lerin sonu Nippur |
| Yer | Eski Şark Eserleri Müzesi, İstanbul,Türkiye |
İstanbul #2461 (ayrıca Ni 2461,[1] L.2461), en eski aşk şiirini içerdiğine inanılan eski bir Sümer çivi yazısı tabletidir.[2][3] İstanbul Eski Şark Eserleri Müzesinde (Mezopotamya Salonu) sergilenmektedir.[3] İsimsiz bir kadın konuşmacı tarafından Kral Şu-Sin'e (MÖ 20. veya 21. yüzyılda hüküm sürmüştür) hitap eden erotik bir şiirdir. Şiirin, kral ve İnanna'nın bir rahibesi arasındaki "kutsal bir evlilik" ile bağlantılı olabileceği düşünülmektedir.
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]Tablet, Aşağı Mezopotamya'daki (günümüz Irak'ı) Nippur'da ortaya çıkarıldı. 1889-1900 yılları arasında arkeologlar tarafından yapılan kazılar sırasında bulunan birkaç bin Sümer tabletinden biridir.[1] Tablet, 7.4000 tablet arasında tespit edildi ve 1951'de Samuel Noah Kramer tarafından İstanbul Müzesi'ndeki çalışmaları sırasında tercüme edildi.[3] Kramer, müze çekmecesinde tableti bulduğunda bir sonraki çevirinin ne olacağına karar vermekteydi. History Begins at Sumer (çev. 'Tarih Sümer'de Başlar') adlı kitabında bu anı, şöyle anlatıyor:[4]
"2461 numaralı küçük tablet, çekmecelerden birinde duruyordu; etrafı başka parçalarla çevriliydi. İlk gördüğümde en çekici özelliği korunmuş haliydi. Kısa bir süre sonra, güzelliği ve aşkı kutlayan bir dizi kıtaya bölünmüş bir şiir, neşeli bir gelin ve Şu-Sin adında bir kral okuduğumu fark ettim. (...) Tekrar tekrar okuduğumda içeriğinde hiçbir yanılgı yoktu. Elimde tuttuğum, insan eliyle yazılmış en eski aşk şarkılarından biriydi."
İçerik
[değiştir | kaynağı değiştir]Tablo, "Damat, Geceyi Şafağa Kadar Evimizde Geçir" veya "Şu-Suen'in Bir Aşk Şarkısı (Shu-Suen B)" başlıklarıyla bilinen bir balbale (bir tür Sümer şiiri) içerir. 29 satırdan oluşan bu şiir, kral Shu-Sin'e yönelik bir monologdur (MÖ 1972–1964, kısa kronoloji veya MÖ 2037–2029, uzun kronoloji). Erotik dilde, şiirdeki kadın konuşmacı, Shu-Sin'e yönelik ateşli arzularını ve özlemlerini, ağırlıklı olarak bal ve tatlılıkla ilgili imgelerden yararlanarak ifade eder.[1][5]
Aşağıdaki bölüm şiirin başlangıcıdır (Kramer'in tercümesine göre):[4]
Kramer çevirisi: |
Muazzez İlmiye Çığ çevirisi: |
Şiirin son üç dizesi cinsel bir karşılaşmaya davet içeriyor gibi görünse de dilde bizim için yeterince açık değil.[1][6]
Metin bilinen en eski lirik şiirlerden biridir.[7]
Yorumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Şiirin, kralın sembolik olarak Tanrıça İnanna ile evleneceği, onunla çiftleşeceği ve sonraki yıl için doğurganlık ve refah sağlayacağı bir ayin olan yıllık "kutsal evlilik" için bir senaryo olduğuna inanılıyor. Bir rahibe muhtemelen Sümer Bereket Tanrıçası İnanna'yı ve Kral Şu-Sin, birliktelerin arifesinde Çobanların Tanrısı Dumuzi'yi temsil edecekti.[3][4] Şiirin varyantları, antik Yakın Doğu'nun her yerinde, özellikle Mısır'da, iki tanrı arasındaki ilahi evliliği anan ritüel törenler sırasında söylenmiş olabilir.[4][8] Bu tabletin tercümesi Eski Ahit'teki Süleyman'ın Şarkısı'na ışık tutmaktadır çünkü bazı ifadeler, bu tür bereket şölenlerinde ve Sümer düğünlerinde söylenen şiirlere benzemektedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Fant, Clyde E.; Reddish, Mitchell G. (15 Ekim 2008). Lost Treasures of the Bible: Understanding the Bible Through Archaeological Artifacts in World Museums. Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 9780802828811. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2021.
- ^ Oldest love poem 20 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Guinness World Records.
- ^ a b c d e Sebnem Arsu. The Oldest Line in the World 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // The New York Times, 14 Şubat 2006.
- ^ a b c d Joshua J. Mark. The World's Oldest Love Poem (Article) 21 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Ancient History Encyclopedia. 13 Ağustos 2014.
- ^ Longman, Tremper III; Enns, Peter (6 Haziran 2008). Dictionary of the Old Testament: Wisdom, Poetry & Writings: A Compendium of Contemporary Biblical Scholarship. InterVarsity Press. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2021.
- ^ Hallo, William W.; Younger, K. Lawson (2003). The Context of Scripture: Canonical compositions from the biblical world. 1. Brill. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2021.
- ^ Heffelfinger, Katie M. (2009). Abstract: “I Am Large, I Contain Multitudes”: Second Isaiah’s Lyric Exploration of Divine Relational and Emotional Complexity (PDF). 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2021.
- ^ Price, J. Randall; House, H. Wayne (28 Kasım 2017). Zondervan Handbook of Biblical Archaeology: A Book by Book Guide to Archaeological Discoveries Related to the Bible. Zondervan. ISBN 9780310527640. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2021.